Dialoogsessie 1 didactische werkvormen

• pedagogiek
• HBO
• Studiejaar 1

Waarom hebben meester-chefs het makkelijker dan docenten?

‘Ik zeg dat u een grote, zeer grote fout maakt, als u denkt dat psychologie,

de wetenschap van de wetten van ons brein, iets is waaruit u bepaalde werkvormen en instructietechnieken kunt distilleren die onmiddellijk bruikbaar zijn in de klas. Psychologie is een wetenschap, en onderwijs is een kunst, en wetenschappen genereren nooit direct uit zichzelf kunst.’ 

 Meer dan een eeuw geleden publiceerde de Amerikaanse psycholoog William James 

'Talks to teachers'.

Daarin zocht hij naar manieren hoe de psychologie toegepast kon worden op het onderwijs. 

Recepten die in alle omstandigheden werken bestaan NIET in het onderwijs. 

Het is beter om evidence-informed dan evidence based te werken.

Bij evidence- informed onderwijs gebruik je wetenschappelijk evidentie om weloverwogen keuzes te maken die passen bij je eigen studenten. 

"De kunst van het leraar zijn is het hebben van een goed

gevulde gereedschapskist aan werkvormen die je kunt gebruiken in jouw eigen onderwijscontext zodat het werkt voor jouw studenten!"

-> hoofdstuk wetenschappelijke inzichten -> Wijze lessen, Surma ea

Aan het einde van deze dialoogsessie

• Kan ik duidelijk het verschil tussen pedagogisch handelen en didactisch handelen benoemen

• Kan ik verschillende didactische werkvormen benoemen
• Kun je het EDEX stroomschema inzetten

VERVOLGSESSIES

-> kennis / gereedschapskist vullen 

-> keuze werkvorm (instructievorm)

->  lesopbouw effectieve didactiek

Pedagogiek versus Didactiek

 Pedagogisch handelen richt zich op de brede ontwikkeling van studenten; sociale omgang, zelfsturing, eigenaarschap, zelfinzicht etc.

Didactisch handelen richt zich meer op de cognitieve ontwikkeling , kennis van het brein en hoe je studenten het beste iets kan aanleren.

Pedagogisch handelen kan niet zonder didactische kennis.

Deze dialoogsessie richten we ons op:

Noem verschillende
didactische werkvormen.

Didactische werkvormen

1.) Instructiewerkvormen

2.) Interactiewerkvormen

3.) Opdrachtvormen

4.) Samenwerkingsvormen

5.) Spelvormen

Instructievorm

Presentatie

Spreekbeurt

Demonstratie

Opdrachtvorm

Werken uit werkboek

Werkstuk maken

Zelfstudie

Werkbladen

Samenwerkingsvorm

Woordenweb

Flitsen (letters, tafels, jaartallen gebeurtenissen)

Wissel uit (overleggen)

Dobbelen (elke zijde van de dobbelsteen heeft een betekenis (bijvoorbeeld een getal, letter of woord)

Spelvorm

Memorie

Ganzenbord

Rollenspel

1. Instructiewerkvormen

Doceervorm

Vertelling

Demonstratie

Filmvertoning

Diapresentatie

Wanneer zet je dit in?

2. Interactiewerkvormen

Discussie

Rondvraag

Brainstorm/ mindmap

Klassengesprek

Wanneer zet je dit in?

3. Opdrachtvormen

Huiswerk

Maken van collage, interview

Vraag- en opdrachtkaarten

Practicum

Wanneer zet je deze vorm in?

4. Samenwerkingsvormen

Denk-tweetallen

Denken-delen-uitwisselen

Groepswerk

Projectwerk

Placemat

Wanneer zet je deze vorm in?

5. Spelvormen

Rollenspel

Kwartetspel

Kahoot

30 seconds

Wanneer zet je deze vorm in?

Welke van eerder genoemde werkvormen heb jij ingezet op je IWP?
Wat voor soort didactische werkvorm was dit?
Diende deze werkvorm het doel?

Opdracht

Kies een les uit die je moet voorbereiden voor je IWP. 

Ga deze samen voorbereiden volgens het EDEX Stroomschema. Welke keuzes maken jullie en waarom?

Volgende dialoogsessie

* 12 bouwstenen voor effectieve didactiek

* zelfontdekkend leren versus directe instructie

(en hun effect op welbevinden en leren)

Gebruik;

- EDEX stroomschema

- Het blended learning kookboek

- Innovatiesnoepwinkel werkvormenboek

- Activerende werkvormen

- https://www.werkvormen.info/werkvorm/

De opbrengst van deze sessie

Wat weet jij over Hattie en Yates?

Een werkvorm kiezen voor Tom en David

Mag ik je voorstellen aan Tom en David. 

Beiden zijn studenten in mijn klas en volgens een IQ-test is hun intelligentie zeer vergelijkbaar, kort door de bocht gesteld; ze zijn even slim. Tom komt uit een gezin met een gemiddeld inkomen, maar zijn ouders namen Tom wel al een keer mee op reis naar Rome en Athene. David, een kind uit een gezin met een lage sociaaleconomische status, heeft daarentegen zijn geboortestad nog nooit verlaten. Het is niet moeilijk te raden elke van deze twee jongens een voordeel heeft in een les die over klassieke oudheid gaat.

Tom heeft meer voorkennis en zal makkelijker nieuwe inzichten kunnen koppelen aan zijn ervaringen, terwijl David meer moeite zal moeten doen. 

Wat heeft pedagogisch tact
met de lesopbouw te maken?

lesopbouw

Activeren van voorkennis

-Waarom?

-Welke verschillende 

vormen kun je 

hiervoor gebruiken?

Controle van Begrip

• Schrijf de fasen van een les op. 

Pas controle van begrip toe bij de studenten.

willekeurig vragen, laten aanvullen door studenten, terugkeren naar de student die het niet compleet had etc.

Lesdoel

• Concept (de hoofdgedachte= een zelfstandig naamwoord)​​

• Vaardigheid (oplossen, herkennen, schrijven, berekenen, beschrijven = een werkwoord, de techniek)​​

• Context (binnen welke context, in relatie tot)​​
  

​

“Ik kan een vierkant herkennen tussen andere vormen”​​

"Ik kan horen of er een 'r' in het woord staat'

Controle van Begrip

• Wat betekent concept?
• Wat verstaan we onder de vaardigheid?
• Wat wordt er bedoeld met de context?

Benoem de bovenstaande onderdelen.

-Ik kan een persoonsvorm in de zin vinden.

-Ik kan een staartdeling maken.

Pas controle van begrip toe bij de studenten.

willekeurig vragen, laten aanvullen door studenten, terugkeren naar de student die het niet compleet had etc.

Opdracht

• Je overlegt in 2-tallen.

• Kun je het concept, vaardigheid en context terugvinden in de doelen van deze les?

• Hoe kun je de doelen verbeteren?

Terugblik op college 7 (pedagogen)

Controle van Begrip

• Schrijf nu de 4 stappen op van expliciete directe instructie.

Pas controle van begrip toe bij de studenten.

willekeurig vragen, laten aanvullen door studenten, terugkeren naar de student die het niet compleet had etc.

Welke doelen zijn in deze les
behaald voor jou?