2.3 Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

2.3 Spieren

Wat gaan we doen vandaag?

• Het 'Biologische momentje' van de dag...
• Leerdoelen
  
• Check vorige les
• Nieuwe stof 2.3
  
• Check leerdoelen
  
• Opdracht blessures – huiswerk volgende week
  

Het 'Biologische momentje' van de dag...

• Mens: ± 650 verschillende spieren (beweging).
  
• 40% lichaamsgewicht.
  
• Spier: eigen functie, bestuurd d.m.v hersenen.
  
  
  
• Kaakspier = sterkste spier .
  
• Kleinste spier zit in je oor, iets langer dan 1 mm.
  
  
  
• Gebruiken O2 en brandstof (glucose)
  
  
  
• Feitjes:
  
•  - Spieren in je ogen bewegen 100.000 k.p dag.
  
•  - lachen: 17 spieren nodig, fronsen: 43.
  
•  - lopen: 200 spieren.
  

Leerdoelen:

Na deze les kun je: 

• Je kunt het verschil tussen skeletspieren en onwillekeurige spieren benoemen.
  
• Je kunt voorbeelden geven van skeletspieren en onwillekeurige spieren benoemen.
  
• Je kan het verschil en de functie uitleggen tussen skeletspieren, hartspierweefsel en glad
    spierweefsel.
  
• Je kan uitleggen waarom het gunstig is dat je over bepaalde spierweefsels geen controle
    hebt.
  
• Je kan de onderdelen van een spier benoemen en de functie van de onderdelen uitleggen.
  
• Je kan uitleggen wat actine en myosine in de lichaam doen.
  
• Je kan het begrip ‘antagonisten’ toelichten en voorbeelden geven.
  

Check vorige les

a.d.h.v. 6 vragen

1. In de afbeelding zijn enkele beenverbindingen getekend.

Bij welk van deze beenverbindingen is de meeste beweging mogelijk?

1. Bij nummer 1
2. Bij nummer 2
3. Bij nummer 3
4. Bij geen van allen

2. Gewrichtssmeer wordt gemaakt door het....

1. Kraakbeenlaagje
2. Gewrichtssmeerkliertje
3. Gewrichtskapsel
4. kapselbanden

3. De beenverbinding van de wervelkolom is...?

1. een naadverbinding
2. een vergroeid bot
3. een gewricht
4. een kraakbeenverbinding

4. Hoe noem je deze beenverbinding?

1. Gewricht
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Naad

6. Sommige gewrichten moeten meer werk verrichten dan andere zoals je knie. Welk deel die het gewricht extra verstevigd, hebben deze gewrichten wel en andere gewrichten niet.

1. Gewrichtskom
2. Kraakbeen
3. Gewrichtsband
4. Gewrichtskapsel

5. Wat voor gewricht is dit?

1. Kogelgewricht
2. Rolgewricht
3. Scharniergewricht
4. Geen van allen

Uitleg nieuwe stof

2.3

Spierstelsel:

• Skeletspieren + diepe spieren voor beweging.
  
• D.m.v pezen verbonden aan botten.
  
  
• Onwillekeurige spieren:
    - hart, huid (haarzakjes), darmen, wanden bloedvaten etc.
    - Geen controle over.
  
  
  
• Veel verbranding – daarom bloedvaten.
   - Zuurstof en brandstof nodig.
  

Waarom is het handig dat je over sommige spieren geen controle hebt?

Soorten spierweefsel:

• BRON 6 blz. 46 KK!
  
  
  
• Dwarsgestreept spierweefsel (streepjes) = skeletspieren
  
  
• Hartspierweefsel = netwerk van spiervezels.
   Werkt continu, raakt niet vermoeid.
   Kan in de hartpauze afvalstoffen lozen. 
  
  
• Glad spierweefsel (zonder streepjes) =  verteringsorganen.
    Lengte en kringspieren (peristaltiek).
  
  
  
• Bron 7 blz. 46 KK.
  

Bouw spier:

• Spierschede: - omhulsel spier = bindweefsel (dun vliesje).
  
  
  
• Pees: - uitloopsel spierschede + uiteinde bundelvlies.
   Verbinding met de botten (aanhechtingsplaats).
  
  
  
• Skeletspier bestaat uit spierbundels: - bundels omgeven
   door bindweefsel.
  
  
  
• Spierbundels bestaan uit spiervezels:- vezels kunnen samentrekken = beweging.
  - hoe meer vezels samentrekken, hoe meer kracht.
  
  
• Bron 3 blz. 44 KK!

Waarom zijn spierballen zo bol?

1. Door het buigen van de arm wordt je bicep uitelkaar geduwd
2. Getrainde armen hebben veel minder spiervezels dan ongetrainde
3. De myosine hoofdjes van de biceps schuiven de actine bandjes in elkaar
4. Geen idee

Actine en myosine:

• Spiervezels bestaan uit 2 soorten eiwitten netjes naast elkaar
  (dat zijn de streepjes):
    - actine
    - myosine
  
  
• Deze schuiven in en uit elkaar (aanspannen en ontspannen
    spier, korter en dikker, langer en dunner).
  

Aanspannen en ontspannen:

• Aanspannen spier:
  - spier wordt kort (spiervezels schuiven in elkaar)
  - trekt aan de pees, waardoor het bot beweegt. 
  
  
• Ontspannen spier:
  -  spier wordt weer langer (spiervezels schuiven uit elkaar).
  
  - pees zakt, waardoor het bot beweegt. 

Antagonisten:

• Om een beweging te maken heb je altijd 2 spieren nodig
   - (buigen en strekken).
• Antagonisten:
   - spieren waarvan het samentrekken een
     tegengesteld effect heeft.
  
  
  
• Biceps – triceps zie bron 4 blz. 45. (KK)
• Wanneer deze spieren overbelast worden, ontstaat er spierpijn.
  

Klaar

- Vragen? 

- Check leerdoelen

Werken opdracht blessures: deze vind je terug in de One Note onder biologie

Check Leerdoelen:

Kun je nu? 

• Het verschil tussen skeletspieren en onwillekeurige spieren benoemen?
  
• Voorbeelden geven van skeletspieren en onwillekeurige spieren benoemen?
• Het verschil en de functie uitleggen tussen skeletspieren, hartspierweefsel en glad
    spierweefsel.
  
• Uitleggen waarom het gunstig is dat je over bepaalde spierweefsels geen controle hebt?
• De onderdelen van een spier benoemen en de functie van de onderdelen uitleggen?
• Uitleggen wat actine en myosine in de lichaam doen?
• Het begrip ‘antagonisten’ toelichten en voorbeelden geven?