1.4 Calvinistische invloed en wetenschap & toepassing

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

§1.4 Stedelijke cultuur van Nederland

Calvinistische invloed en wetenschap

Inhoud van de les 

• Lesdoelen
  
• Inhoud van de les
  
• Zelfstandig werken
  
• Lesdoelen checken
  

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je laten zien dat je...

•  Uit kunt leggen welke invloed het gedachtengoed van Calvijn had op de Nederlandse samenleving
• Uit kunt leggen wat de oorzaak was van de wetenschappelijke revolutie & wat de wetenschappelijke revolutie is

Calvinisten

•  De calvinisten noemden zichzelf gereformeerden. 
• Hun geloof was de staatsgodsdienst in de Republiek, waardoor alleen gereformeerden regent mochten zijn. 
•  Iedere gelovige moest de Bijbel zelf lezen, de Bijbel vertelde het woord van God.
•  Om Gods bedoelingen te laten weten aan de inwoners, liet de Staten-Generaal de Bijbel opnieuw vertalen. Veel uitdrukkingen uit die tijd gebruiken we nu nog (zondebok)

Dominees versus regenten

•  Dominees hadden invloed op het dagelijks leven, maar mochten niet alles bepalen. Strenge dominees wilden bijv. dansfeesten en kermissen verbieden
• De regenten lieten dansfeesten en kermissen wel toe
• Politiek motief: regenten willen het volk tevreden houden, dus geven ze toestemming voor dansfeesten, kermissen en sinterklaas

Andere religies in de Republiek

•  Andere religies werden in de Republiek gedoogd.
•  De katholieke kerk was verboden, maar katholieke kerkbijeenkomsten waren toegestaan, zolang ze niet te veel opvielen. 
• In sommige steden waren joden niet toegestaan, maar in Amsterdam en Middelburg hadden ze weer meer rechten dan de katholieken.

Wat is een ander woord voor gereformeerden?

Hiernaast zie je de Statenbijbel. Leg uit hoe de gereformeerden invloed wilden uitoefenen op de Nederlandse bevolking met deze bijbel.

Regenten lieten dansfeesten, kermissen en het sinterklaasfeest toe. Dominees wilden dit niet toestaan.

1. Waar
2. Niet waar

Leg uit...

Waarom regenten wel toestonden dat Nederlanders naar kermis mochten, dansfeesten mochten organiseren en het sinterklaasfeest vieren.

Wetenschappelijk denken

• Wetenschappers zagen in de 17e eeuw in dat de inhoud van eeuwenoude teksten niet waar hoefde te zijn. 
  
• Bijvoorbeeld het verklaren van natuurverschijnselen werd voortaan door logisch denken. 
  
• Wetenschappers gingen meer vertrouwen op systematisch onderzoek en logisch denken.
  
• Er begon een wetenschappelijke revolutie die tot allerlei ontdekkingen leidde.
  

Zoekopdracht

Zoek op internet uit:

- Wie Galileo Galilei was en wat hij ontdekte

- Wie Christiaan Huygens was en wat hij maakte

- Wie Isaac Newton was en wat hij ontdekte

- Wie Antoni van Leeuwenhoek was en wat hij maakte

Galileo Galilei

Christiaan Huygens

Isaac Newton

Slingeruurwerk

Aarde draait om de zon

Wet v/d zwaartekracht

Antoni van Leeuwenhoek

Moderne microscoop

Wetenschap ontwikkelt zich

• Wetenschap was in de 17e eeuw niet en spannend. Het was daarom vaak onderwerp van schilderijen. 
  
• Regeringen ontdekken het belang van wetenschappen: wetenschappers worden met elkaar in contact gebracht.
  
• Praktische toepassingen leiden tot nuttige uitvindingen: leger berekenen beweging van een kanonskogel en kapiteins bepalen hun positie op zee
  

Wetenschap als onderwerp van kunst

•  Hiernaast: 'De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp'.
• De gebeurtenis vond echt plaats. 
• Een veroordeelde crimineel werd ontleed om de werking van spieren en pezen te demonstreren.
• Schilderij van Rembrandt uit 1632.

Het wetenschappelijk is continuïteit

1. Waar
2. Niet waar

Leg uit ...

Waarom wetenschappelijk denken een verandering is en geen continuïteit. 

Kenmerkende aspecten

•  Het streven van vorsten naar absolute macht
• De Gouden Eeuw van de Nederlandse Republiek
• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie
• De wetenschappelijke revolutie

Deze kenmerkende aspecten hebben we behandeld. (her)ken je ze?

Zelfstandig werken

Paragraaf 1.4 De stedelijke cultuur van Nederland

• Opdracht 1 t/6 
  
• Herhalingsopdrachten 11, 12, 13 en 14
  
• Theorie afvinken