Herhaling 4 havo

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Thema 1: Inleiding in de biologie

Herhaling 4 havo

welke organellen ken je nog?

In de afbeelding is een bladcel afgebeeld.
Welke onderdelen van deze plantaardige cel komen ook bij dierlijke cellen voor? ...(1)....

1. 1, 2 en 5.
2. 1, 4 en 5.
3. 2, 3 en 6.
4. 2, 5 en 6.

Volgens de endosymbiose theorie zijn enkele celorganellen van eukaryote cellen als zelfstandige organismen opgenomen. Deze organellen hebben hun eigen DNA. Welke organellen zijn dat?

1. mitochondrien en ribosomen
2. ribosomen en golgi-systeem
3. golgi-systeem en chloroplasten
4. chloroplasten en mitochondrien

Hieronder zie je drie bakken. Voorspel in welke bak diffusie van suikermoleculen op treedt.

1. 2
2. 3
3. 2 en 3
4. 1 en 3

2. In het cytoplasma van een zenuwcel is de K+ concentratie veel hoger dan buiten de cel. Welk transportproces maakt dit mogelijk?

1. Diffusie
2. Osmose
3. Actief transport
4. Passief transport

Wat is de juiste definitie van osmose?

1. Verplaatsing van water door een semipermeabel membraan van lage naar hoge concentratie
2. Verplaasting van een stof van hoge naar lage concentratie door een membraan
3. Verplaatsing van water door een semipermeabel membraan van hoge naar lage concentratie
4. Verplaatsing van water moleculen

Osmose: (A) beweegt altijd naar de plek met de (B) opgeloste stoffen.

1. A:water B: meest
2. A:water B:minste
3. A:opgeloste stoffen B:meeste
4. A:opgeloste stoffen B:minste

de concentratie opgeloste stoffen in de cel is ..... dan daarbuiten. (de cel is gekrompen)

1. lager
2. even hoog
3. hoger

Planten

Celwand is doorlaatbaar voor water én opgeloste stoffen

Celmembraan kan water naar binnen of naar buiten

Opgeloste stoffen trekt water aan

turgor

plasmolyse

grens

plasmolyse

Planten

Turgor: celmembraan drukt tegen de celwand. De cel is stevig en rekt iets uit

Plasmolyse: De celmembraan laat los van de celwand

turgor

plasmolyse

grens

plasmolyse

Als je sla in een bak water legt wordt het steviger, in dressing juist slapper. Leg uit hoe dit komt.

Nynke maakt zoutoplossingen met oplopende concentraties. Ze weet niet meer of ze dit van links naar rechts of andersom had gedaan. Ze stopt frietjes van gelijke lengte in de bekers. De frietjes in de linker beker zijn het langst. Was hier de zoutconcentratie hoog of laag?

1. laag
2. kun je niet weten
3. hoog

Wortelharen nemen mineralen uit de bodem op in de cel. De concentratie in de cel is hoger dan in de bodem. Dit is een voorbeeld van

1. diffusie
2. osmose
3. actief transport
4. passief transport

Een cel maakt amylase. Welke organellen komen in actie bij de synthese en de afgifte van amylase? Geef ze in de juiste volgorde!

Osmose

1. Diffusie van water door een permeabel membraan
2. Diffusie van suiker door een permeabel membraan
3. Diffusie van water door een semipermeabel membraan
4. Diffusie van suiker door een semipermeabel membraan

Stofwisseling

1. Alle chemische (scheikundige) reacties in een organisme
2. Alle levenskenmerken
3. Levende organismen
4. Alle reacties in een organisme

Organellen in plantaardige cellen waarvan verschillende typen bestaan: bladgroenkorrels, chromoplasten en leukoplasten

1. Vacuole
2. Bladgroen
3. Chloroplast
4. Plastiden

Ribosomen

ER

Mitochondrium

Wat is de functie van de celorganellen? 

(Tip: kijk in BiNaS 79B, C, D)

Celkern

Maken met behulp van de DNA code, eiwitten

Leveren de energie voor de processen in de cel

Transport van de gemaakte eiwitten voor gebruik binnen of buiten de cel gaat via dit organel

Organel in het cytoplasma dat omsloten is door het kernmembraan en DNA bevat

organisme

levensverschijnselen

stofwisseling

enzymen

dood

levenloos

verschijnselen die laten zien dat je leeft

levende wezens

dingen die nooit geleefd hebben

versnelt een chemische reactie

alle chemische reacties in een organisme

organisme dat geen levensverschijnselen meer vertoont

Golgisysteem

1. Endoplasmatisch reticulum waarbij zich ribosomen op de membranen bevinden
2. Bolvormige organellen met dubbele membranen waarin met behulp van zuurstof energie wordt vrijgemaakt die tijdelijk is opgeslagen in ATP
3. Opeengestapelde platte membranen in het cytoplasma waarin eiwitten worden bewerkt totdat ze hun definitieve vorm hebben
4. Informatie die de bouw en functie van een cel bepaalt

Moleculen die worden gemaakt in de mitochondriën en de belangrijkste energieleverancier zijn voor processen in de cel

1. ATP
2. ADP
3. TPA
4. PTA

Actief transport

1. Oplossing waarvan de osmotische waarde hoger is dan de osmotische waarde van het cytoplasma in een cel
2. Transport waarvoor geen energie nodig is
3. Transport van stoffen waarvoor energie nodig is
4. Eiwitten die specifieke moleculen kunnen binden en transporteren door het membraan

Kalium ionen (roze) bewegen de cel uit (naar links) door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Sleep de organellen naar de juiste functie.

Transportsysteem

Levert energie

Breekt stoffen af

Maakt eiwitten

Bevat chromosomen

Celkern

Ribosomen

Lysosoom

Mitochondriën

ER

Golgi-systeem

Wat is de functie van de vacuole?

1. Geeft stevigheid aan de plantencel
2. Maakt de voedingsstoffen voor de plant
3. Nieuw weefsel maken
4. Vervoeren van opgeloste stoffen

1

2

3

Celmembraan

Celkern

Cytoplasma

Wat is de functie van de vacuole?

1. Geeft stevigheid aan de plantencel
2. Maakt de voedingsstoffen voor de plant
3. Nieuw weefsel maken
4. Vervoeren van opgeloste stoffen

Bladgroenkorrels:

1. eiwit producerende organellen
2. lysosomen met hormonen erin.
3. beschermers van het DNA
4. zetten licht, CO2 en water om in O2 en glucose

Een eiwit is zojuist gemaakt in een cel. Welke organellen komt dit eiwit achtereenvolgend tegen?

1

3

4

2

Celkern

Mitochondrium

Celmembraan

Ribosoom

ER

Golgi-systeem

Hoe heet het proces dat op de afbeelding wordt weergegeven?

1. Exocytose
2. Osmose
3. Diffusie
4. Endocytose

transport via blaasjes (BS4)

endocytose

exocytose

Membranen

BiNaS  67G3

Water moleculen (blauw) bewegen naar links door:

1. diffusie, actief transport
2. diffusie, passief transport
3. osmose, actief transport
4. osmose, passief transport

Osmose: (A) beweegt altijd naar de plek met de (B) opgeloste stoffen.

1. A: water B: meest
2. A: water B: minste
3. A: opgeloste stoffen B: meeste
4. A: opgeloste stoffen B: minste

Osmose

Verplaatsing van water

 van een plek met de laagste concentratie --> hoogste concentratie

eindresultaat: concentratie van opgeloste stof is gelijk

Isotoon

Hypotoon

Hypertoon

Turgor

Geensplasmolyse

Plasmolyse

Transport door membranen

Osmose plantaardige cel

de begrippen hyper- en hypotoon zijn altijd relatief; dus ten opzicht van....

Let daarom altijd goed op of de cel hypotoon of juist de omgeving hypotoon is. 

Transport door membranen

Osmose dierlijke cel

Tip voor toets

Maak een tekeningetje met pijlen. Dat maakt de opgave vaak een stuk duidelijker.

Sleep de begrippen naar het juiste vak.

actief transport

passief transport

Kost geen energie

Kost energie

Endocytose

Exocytose

Diffusie

Osmose

Fagocytose

Actief transport (tegen de concentratie in)