Zenuwstelsel en Spieren 4.1 en 4.2 H4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Zenuwstelsel en Spieren

4.1 en 4.2

Hoofdstuk 4

Over het zenuwstelsel en spieren

Geen toets? 

Praktische opdracht?

Onderzoek?

Meer info volgt... 

Wat weet je al van het zenuwstelsel?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat prikkels zijn en er voorbeelden van geven.
  
• Je kunt uitleggen waar de receptoren voor prikkels zich in het lichaam bevinden.
  
• Je kunt uitleggen hoe en onder welke voorwaarden prikkels in impulsen worden omgezet.
  
• Je kunt beschrijven hoe impulsen leiden tot een reactie van het lichaam.
• Je kunt in een figuur de delen van het zenuwstelsel benoemen.
  
• Je kunt het verband uitleggen tussen het zenuwstelsel en de homeostase van het lichaam.
  
• Je kunt de hoofdtaken van het zenuwstelsel noemen.
  
• Je kunt de bouw en werking van de drie typen zenuwcellen beschrijven.

Functies Zenuwstelsel

(1) Regeling van de homeostase. 

(2) Coördinatie van de activiteiten van organen. 

(3) Coördinatie van de contacten met de buitenwereld.

 

(4) Coördinatie van psychische functies. 

Hormonale regulatie

Langzaam

Moleculen via bloedvaten

Ongericht

Zenuwstelsel

Snel

Impulsen via zenuwen

Zeer gericht

Communicatie tussen organen

Zenuwstelsel en spieren

samenwerking in het lichaam:

• de antennes (alle zintuigen)
  
• de verwerking (hersenen, ruggenmerg, zenuwen)
  
• het reageren (spieren en klieren)
  

• het regelen en aansturen (hormoon- en zenuwstelsel)
  

Prikkel

= verandering in je omgeving die je kunt waarnemen (zowel binnen als buiten lichaam)

opgevangen door receptoren (gespecialiseerd in één type prikkel) die vaak gelegen zijn in een zintuig.

Adequate prikkel

Impuls

Prikkel

= verandering in je omgeving die je kunt waarnemen (zowel binnen als buiten lichaam)

opgevangen door receptoren (gespecialiseerd in één type prikkel) die vaak gelegen zijn in een zintuig.

Prikkels van buiten  -->

Impulsen lopen over de zenuwen

Impuls

een receptor zet een prikkel om in een impuls (elektrisch stroompje), en geeft dit door aan een zenuwcel

via de zenuwcellen komt de impuls bij je hersenen terecht

 

Prikkelsterkte

Sterkere prikkel  = toename impulsfrequentie 

De impulssterkte blijft altijd hetzelfde 

Drempelwaarde

De zwakste prikkel waardoor een receptor nog geprikkeld kan worden, noem je de drempelwaarde ofwel prikkeldrempel. Een prikkel die onder de prikkeldrempel zit, levert geen impulsen op 

Sterkere prikkel = toename impulsfrequentie 

Gewenning

Als de prikkel aanhoudt, dan zal er gewenning optreden....

Gevolg: drempelwaarde gaat omhoog, minder tot geen impulsen worden afgegeven

juist of onjuist?

Een harder geluid leidt tot een hogere impulsfrequentie in de gehoorzenuwen dan een zachter geluid.

1. juist
2. onjuist

juist of onjuist?

Warmte is voor het gehoorzintuig een adequate prikkel.

1. juist
2. onjuist

juist of onjuist?

Er bestaan vele verschillende typen prikkels, maar impulsen zijn allemaal gelijk.

1. juist
2. onjuist

Zenuwcellen / Neuronen

3 soorten:

- Gevoelszenuwcel (sensorische)

- Schakelcel

- Bewegingszenuwcel (motorische)

BINAS 88A

Bouw van zenuwcel / neuron:

Dendrieten - Cellichaam - Axon

Gevoelszenuwcel

(Sensorische ZC)

Bewegingszenuwcel

(Motorische ZC)

Schakelzenuwcel

Zenuwcel (neuron)

1. Dendriet: impuls ontvangen
2. Cellichaam: bevat celorganellen
3. Celkern: regelen celprocessen
4. Axon: vervoert impuls naar synaps
5. Myelineschede: verhogen impulssnelheid, isolatie
6. Synaps: uiteinde axon, impuls springt over naar volgende zenuwcel

1) Impuls naar hersenen toe

2) Verwerking in hersenen

3) Impuls terug

Dendriet

Cellichaam

Kern

Axon

Myelineschede

Synaps

Zenuwcel

(neuron)

Zenuwcel bestaat uit:

1. Dendriet

2. Cellichaam

3. Celkern

4. Axon

5. Myelineschede

6. Synaps

Wat is het verschil tussen een prikkel en een impuls? (kies 2 antwoorden)

1. Een prikkel is informatie uit de omgeving
2. Een impuls is informatie uit de omgeving
3. Een prikkel is een elektrisch stroompje
4. Een impuls is een elektrisch stroompje

Welk type zenuwcel zorgt ervoor dat spieren aangestuurd worden?

1. Bewegingszenuwcel (motorisch)
2. Gevoelszenuwcel (sensorisch)

Welk deel van een zenuwcel leidt impulsen van het cellichaam af?

1. Dendriet
2. Axon

Welk type zenuwcel vervoert de impulsen vanaf de zintuigen naar het centrale zenuwstelsel?

1. Schakelcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Bewegingszenuwcel
4. Spiercel

Wat ga je nu doen?

1. Thema 13
2. Hoofdstuk 6
3. Hoofdstuk 4
4. Thema 4

Krijgen we in periode 4 voor Biologie een toets?

1. Ja
2. Nope

Ik word niet beoordeeld op mijn houding gedurende de les

1. Klopt helemaal
2. Nee, dit klopt niet. Ik word ook beoordeeld op inzet

*extra* Reactiesnelheid en verkeer

Reactiesnelheid (tijd tussen ontvangen prikkel en reactie) = 0,2 seconde 

dit is (evolutionair gezien) afgestemd op mensen die lopen (en geen auto rijden)

vandaar dat het vertragen van de reactiesnelheid erg gevaarlijk is in het verkeer (drugs, alcohol, mobiel, vermoeidheid etc)

Wat voor effect zal alcohol hebben op de reactieweg, remweg en stopafstand?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat prikkels zijn en er voorbeelden van geven.
  
• Je kunt uitleggen waar de receptoren voor prikkels zich in het lichaam bevinden.
  
• Je kunt uitleggen hoe en onder welke voorwaarden prikkels in impulsen worden omgezet.
  
• Je kunt beschrijven hoe impulsen leiden tot een reactie van het lichaam.
• Je kunt in een figuur de delen van het zenuwstelsel benoemen.
  
• Je kunt het verband uitleggen tussen het zenuwstelsel en de homeostase van het lichaam.
  
• Je kunt de hoofdtaken van het zenuwstelsel noemen.
  
• Je kunt de bouw en werking van de drie typen zenuwcellen beschrijven.

Doen

H4 zenuwstelsel en spieren: Bestudeer de theorie

Maak de opgaven die horen bij paragraaf 1 en 2

Zoek eventueel zelf informatie/animaties op:

Biologiepagina.nl (VWO 5, Regeling)

Youtube