17.1 Biodiversiteit

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Binas pakken

Doel

Je weet wat biodiversiteit is en kunt beargumenteren waarom biodiversiteit belangrijk is.

Biodiversiteit:

aantal soorten

Biodiverse ecosystemen

Leveren meer biomassa

Nemen meer koolstofdioxide op

Reguleren het klimaat beter

Voorkomen plagen

Leveren schoon drinkwater

etc

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop pakken & in Lesson-Up

Binas pakken

Doel

Je kunt in een gegeven situatie beredeneren hoe de vorm van een organisme/orgaan/cel past bij de functie hiervan.

algemene principes:         oppervlakte/ inhoud, diffusie

specifieke voorbeelden: snavels, poten, vacht

vergelijken: homoloog/analoog

Waarom heeft een olifant grote oren?

Vorm - functie denken

- Hoe groter een dier, hoe groter zijn inhoud is ten opzichte van zijn oppervlak

- Olifanten verliezen relatief gezien dus veel minder warmte dan een muis

Aanpassingen aan de structuur van dieet

hebben consequenties voor de bouw van een dier

Welke groep heeft de langste darmen?

1. Herbivoor
2. Omnivoor
3. Carnivoor

Plaats het voedsel bij de juiste snavel.

lange snavel

scherpe, kromme snavel

pincetsnavel

priemsnavel

dikke snavel

schepsnavel

insecten en larven uit boombast

insecten en kleine zaden

prikken eten uit de grond

of het water

zaden
en bessen

waterplanten en -dieren

vlees

Sleepvraag

Vraag: Hebben jullie goed op de video gelet? Welk voedsel hoort bij welke snavel?

Doe: Sleep het voedsel naar de juiste snavel. 

Vraag: Waarom heeft iedere vogel een andere snavel?

Antwoord: Iedere soort vogel eet andere dingen. De snavels zijn zo gebouwd dat ze het voedsel dat de vogel eet makkelijk kunnen vastpakken, vangen, plukken of oprapen

Warmteproductie in een organisme

Door dissimilatie

Waar in de cel?

Wat wordt gedissimileerd?

evenredig met volume

Kleine dieren zoals koolmezen of muizen zijn constant op zoek naar mogelijkheden om te eten. Grote dieren zoals olifanten of mensen doen dit slechts maar een bepaalde tijd.

Leg uit hoe dat komt. (I-vraag)

Koudbloedige dieren zijn dieren die waarbij hun lichaamstemperatuur sterk afhankelijk is van de omgevingstemperatuur. Warmbloedige dieren hebben een constante lichaamstemperatuur van ~37 graden.
Verklaar dat koudbloedige dieren een kleiner longoppervlak hebben dan warmbloedige dieren van dezelfde grootte.

Vorm - functie denken

- Om warmte vast te houden is het handig om je extremiteiten (oren, neus) klein te hebben
(minder oppervlakte tov inhoud)

- Om warmte te verliezen is het handig om je extremiteiten groot te hebben
(meer oppervlakte tov inhoud)

Leg uit of de ijsbeer of de pandabeer relatief gezien grotere oren heeft

Vorm-functie denken.
Hiernaast zie je cactussen. Welke aanpassing aan de vorm heeft de cactus die er voor zorgt dat het in de woestijn kan overleven (PS het zijn niet de naalden)

Examenvraag havo

homoloog/analoog

1. Homoloog
2. Analoog

Huiswerk

Lees 17.1 & 17.2 (alvast inlezen voor volgende les)
Maak de opdracht van 17.1