communicatie

• Gezondheidszorg
• Praktijkonderwijs
• MBO
• Leerjaar 3

communicatie

Programma

Hoe werkt communicatie, theorie.

verbaal/non verbaal.

Doen van aannames

Bovenstroom/onderstroom.

De ijsberg van communicatie

het geven van feedback, theorie. 

gedrag is ook communicatie.

Waarom

Waarom een training over communicatie. ?

Waarin zouden jullie nog willen groeien als het gaat om communicatie in je team

Wat versta je onder communicatie?

Communiceren

ewelkW

zender

ontvanger

het doorgeven en ontvangen van informatie

informatie

middel

Alle gesprekken die je voert, via welk middel dan ook, is een vorm van communicatie. Wij communiceren tegenwoordig heel vaak via een medium.

communicatie

Communicatie is het proces van het overbrengen en ontvangen van informatie tussen individuen, of groepen.  Het is een fundamenteel aspect van menselijke interactie en een essentieel element in het functioneren van samenlevingen, organisaties en relaties. Communicatie kan zowel verbaal (via gesproken of geschreven woorden) als non-verbaal (via lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen, gebaren, etc.) plaatsvinden

Waarom is communicatie zo belangrijk?

Waar vind je jezelf goed in op het gebied van communicatie?

Wat zou je willen verbeteren op het gebied van communicatie?

oefenen met non verbale communicatie

in groepjes van 3

a: verteld een casus van het werk

b: reageert alleen met ja of nee te zeggen

c: reageert alleen met non verbale communicatie 

Hierna wisselen zodat je allen alle 3 de rollen hebt gehad.

Na 10 minuten bespreken we de opdracht

_{Conflicten vechten we vaak uit op het feitelijke niveau, terwijl de oorzaak  meestal op een ander niveau ligt.}

LSD luisteren samenvatten en doorvragen

welke factoren maken aandachtig luisteren moeilijk?

vragen stellen ipv luisteren

verdedigen ipv vertellen

goede sfeer 

goede gespreksvoorwaarden

zelf niet goed/ lekker in je vel als SW er, eigen zorgen professionaliteit- verlies warmte en respect

overnemen 

oordelen, eigen mening

afleidend gedrag (aantekeningen,non verbaal)

incongruent: verbaal en en non verbaal komen niet overeen

geef voorbeelden van interne en externe ruis

Wat is de functie van samenvatten in een gesprek?

wat zijn mooie vragen om iets samen te vatten?

Begrijp ik het goed dat:

Klopt het dat:

Als ik het korts samenvat komt het hierop neer:

Wat is de functie van doorvragen in een gesprek?

opdracht LSD

in dezelfde groepjes als net.

a: verteld een voorval van het werk

b: luistert vat samen en vraagt door

c: observeert en geeft feedback

je zorgt dat je alle 3 alle rollen hebt gehad.

Na 15 minuten koppelen we dit terug

wie vraagt, zal ik koffie voor je halen?

Ezelsbruggetjes

Waar denk je aan bij de ijsberg van communicatie?

De "ijsberg van communicatie" is een metafoor die vaak wordt gebruikt om de complexiteit van menselijke communicatie duidelijk te maken. Deze theorie suggereert dat communicatie bestaat uit zowel zichtbare, expliciete elementen (die boven het oppervlak van het water liggen) als onzichtbare, impliciete elementen (die zich onder het oppervlak bevinden). Hier is een uitsplitsing van de ijsberg van communicatie:

Het IJsbergmodel maakt zichtbaar dat het menselijk functioneren bestaat uit een waarneembaar deel en een niet-waarneembaar deel.In dit ijsberg model bevinden zich het gedrag, de kennis en de vaardigheden boven de waterlijn. Onder de waterlijn zit het vaak onuitgesprokene (en het vaak niet bewuste) zoals normen, waarden, motieven en overtuigingen

Boven water:

Woorden en taalgebruik, dingen die je daadwerkelijk hoort en ziet.

Non verbale communicatie, o.a. gezichtsuitdrukkingen gebaren, lichaamstaal.

Geschrift: geschreven taal, woorden e-mails, brieven.

Onder water:

Emoties en gevoelens

Cultuur en achtergrond

Intentie en motivatie

Verwactingen en percepties

Context en omgeving

Denk ook spiritualiteit en intuitie! 

Het begrijpen van de ijsberg van communicatie is belangrijk omdat het laat zien dat er vaak meer aan de hand is dan wat op het eerste gezicht lijkt. Effectieve communicatie vereist aandacht voor zowel de zichtbare als de onzichtbare aspecten. Dit omvat het luisteren naar verborgen emoties, het overwegen van culturele achtergronden en het interpreteren van intenties achter de woorden.

Door deze brede kijk op communicatie kunnen mensen beter begrijpen waarom communicatie soms mis kan gaan en hoe ze kunnen werken aan het verbeteren van de kwaliteit ervan

wat zijn relatief veel gemaakte fouten in communicatie binnen teams?

Veel gemaakte fouten in communicatie binnen teams:

Gebrek aan Duidelijkheid:

Niet alle teamleden begrijpen de boodschap op dezelfde manier. (waardoor misverstanden) 

Onvoldoende Luisteren:

Teamleden zijn te veel bezig met hun eigen standpunten en meningen. (niet goed luisteren) 

Geen Feedback Geven of Ontvangen:

Het niet geven van constructieve feedback kan de groei en ontwikkeling van het team belemmeren. Ook het niet kunnen ontvangen van feedback kan problematisch zijn.

Niet-Aanpassen aan het diverse teamleden:

Niet alle teamleden hebben dezelfde kennisniveaus of achtergronden. (Begrip)

Overmatig Gebruik van Technologie:

Overmatig vertrouwen op e-mails of andere digitale communicatiemiddelen.( mist info)

Onvoldoende Documentatie:

Belangrijke informatie wordt niet goed gedocumenteerd, waardoor deze verloren kan gaan of vergeten kan worden.

Vermijden van Conflicten:

Teamleden kunnen conflictueuze situaties vermijden uit angst voor conflicten. Dit kan resulteren in onopgeloste problemen.

Gebrek aan Empathie:

Niet in staat zijn om de perspectieven en gevoelens van andere teamleden te begrijpen, kan leiden tot een gebrek aan samenwerking.

Overladen met Informatie:

Te veel informatie tegelijkertijd verstrekken kan overweldigend zijn en de kernboodschap verloren laten gaan.

Niet-Verbaal Gedrag Niet Begrijpen:

Het negeren of verkeerd interpreteren van non-verbale signalen zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal kan tot misverstanden leiden.

Onvoldoende Follow-Up:

Het niet volgen van acties en beslissingen kan leiden tot een gebrek aan verantwoording.

Te Veel Jargon of Technisch Taalgebruik:

Het gebruik van te veel vaktaal kan de communicatie bemoeilijken voor teamleden die de termen niet begrijpen.

Het is belangrijk om deze fouten te herkennen en actief te werken aan het verbeteren van de communicatie in een team. Door bewustzijn en inzet kunnen teams de effectiviteit van hun communicatie vergroten en de samenwerking verbeteren.

User

waarom is het stellen van open vragen zo belangrijk?

ChatGPT

Het stellen van open vragen is belangrijk om verschillende redenen:

Bevordert Actief Denken en Reflectie:

Open vragen vereisen dat de ontvanger nadenkt over zijn of haar antwoord. Dit kan leiden tot diepere inzichten en een beter begrip van het onderwerp.

Stimuleert Communicatie:

Open vragen moedigen mensen aan om meer te zeggen dan alleen een kort antwoord. Dit kan resulteren in een meer betrokken en interactieve gespreksdynamiek.

Verbetert Begrip:

Open vragen geven de gelegenheid om complexe onderwerpen uit te leggen en verduidelijking te vragen. Dit kan misverstanden voorkomen en de juiste context bieden.

Laat Ruimte voor Verschillende Perspectieven:

Open vragen geven mensen de vrijheid om hun eigen gedachten en ideeën te delen, zonder te worden beperkt door vooraf bepaalde opties.

Verbetert Relaties:

Door open vragen te stellen, laat je zien dat je geïnteresseerd bent in de mening en ervaringen van anderen. Dit kan bijdragen aan het opbouwen van vertrouwen en respect.

Helpt bij Probleemoplossing:

Bij complexe problemen kunnen open vragen mensen aanmoedigen om dieper na te denken en verschillende oplossingen te overwegen.

Versterkt Empathie:

Door open vragen te stellen, toon je empathie en interesse in de gevoelens en ervaringen van anderen.

Voorkomt Vooronderstellingen:

Bij gesloten vragen kunnen vooronderstellingen worden gemaakt over wat de ontvanger weet of denkt. Open vragen laten ruimte voor een onbevooroordeeld antwoord.

Bevordert Zelfreflectie:

Open vragen kunnen mensen aanmoedigen om na te denken over hun eigen gedachten, gevoelens en gedrag, wat kan leiden tot persoonlijke groei en ontwikkeling.

Vergroot Leerervaringen:

In educatieve contexten moedigen open vragen studenten aan om dieper na te denken over het materiaal en zelfstandig te leren.

Het stellen van open vragen is een krachtige communicatieve vaardigheid die kan worden toegepast in verschillende situaties, zoals gesprekken met vrienden, professionele vergaderingen, interviews, coaching en educatie. Het helpt bij het creëren van een interactieve en inclusieve gespreksomgeving waarin mensen zich gehoord en gerespecteerd voelen.

Veel gemaakte fouten in communicatie binnen teams:

Vermijden van Conflicten:

Teamleden kunnen conflicten vermijden uit angst voor conflicten.(onopgeloste problemen)

Gebrek aan Empathie:

Niet in staat zijn om de gevoelens van andere teamleden te begrijpen, gebrek aan samenwerking.

Overladen met Informatie:

Te veel informatie tegelijkertijd verstrekken kan overweldigend zijn en de kernboodschap verloren laten gaan.

Niet-Verbaal Gedrag Niet Begrijpen:

Het negeren of verkeerd interpreteren van non-verbale signalen zoals gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal kan tot misverstanden lijden.

het belang van open vragen stellen

Waarom is het open vragen stellen zo belangrijk?

 Het stellen van open vragen is een krachtige communicatieve vaardigheid die kan worden toegepast in verschillende situaties, zoals gesprekken met vrienden, professionele vergaderingen, interviews, coaching en educatie. Het helpt bij het creëren van een interactieve en inclusieve gespreksomgeving waarin mensen zich gehoord en gerespecteerd voelen

Het stellen van open vragen is belangrijk om verschillende redenen:

Bevordert Actief Denken en Reflectie:

Open vragen vereisen dat de ontvanger nadenkt over zijn of haar antwoord. Dit kan leiden tot diepere inzichten en een beter begrip van het onderwerp.

Stimuleert Communicatie:

Open vragen moedigen mensen aan om meer te zeggen dan alleen een kort antwoord. Dit kan resulteren in een meer betrokken en interactieve gespreksdynamiek.

Verbetert Begrip:

Open vragen geven de gelegenheid om complexe onderwerpen uit te leggen en verduidelijking te vragen. Dit kan misverstanden voorkomen en de juiste context bieden.

Laat Ruimte voor Verschillende Perspectieven:

Open vragen geven mensen de vrijheid om hun eigen gedachten en ideeën te delen, zonder te worden beperkt door vooraf bepaalde opties.

Verbetert Relaties:

Door open vragen te stellen, laat je zien dat je geïnteresseerd bent in de mening en ervaringen van anderen. Dit kan bijdragen aan het opbouwen van vertrouwen en respect.

Helpt bij Probleemoplossing:

Bij complexe problemen kunnen open vragen mensen aanmoedigen om dieper na te denken en verschillende oplossingen te overwegen.

Versterkt Empathie:

Door open vragen te stellen, toon je empathie en interesse in de gevoelens en ervaringen van anderen.

Voorkomt Vooronderstellingen:

Bij gesloten vragen kunnen vooronderstellingen worden gemaakt over wat de ontvanger weet of denkt. Open vragen laten ruimte voor een onbevooroordeeld antwoord.

Bevordert Zelfreflectie:

Open vragen kunnen mensen aanmoedigen om na te denken over hun eigen gedachten, gevoelens en gedrag, wat kan leiden tot persoonlijke groei en ontwikkel

Helpt bij Probleemoplossing:

Bij complexe problemen kunnen open vragen mensen aanmoedigen om dieper na te denken en verschillende oplossingen te overwegen.

Versterkt Empathie:

Door open vragen te stellen, toon je empathie en interesse in de gevoelens en ervaringen van anderen.

Voorkomt Vooronderstellingen:

Bij gesloten vragen kunnen vooronderstellingen worden gemaakt over wat de ontvanger weet of denkt. Open vragen laten ruimte voor een onbevooroordeeld antwoord.

Bevordert Zelfreflectie:

Open vragen kunnen mensen aanmoedigen om na te denken over hun eigen gedachten, gevoelens en gedrag, wat kan leiden tot persoonlijke groei en ontwikkeling.

oefenen open vragen

Over de lijn

http://www.https://nl.dialoguetrainer.app/join/QWJDWUWI

via dialogue trainer app kun je oefenen

- je maakt een login aan en hebt 1 casus

Feedback geven

Defenitie

Feedback is het terugkoppelen van informatie van de ene persoon naar de andere, waarbij duidelijk gemaakt wordt hoe de boodschap (of het gedrag) van de een op de ander overkomt.

Feedback kan je spontaan of in een reactie op een vraag geven

Uitleg docent

Spontaan: Bedanken voor iets bv

op een vraag: 'Je wilt weten hoe ik vind dat het gaat? Nou, eerlijk gezegd, vind ik het niet helemaal lekker lopen. Ik vind dat je te weinig initiatief neemt'.

Bedenk een voorbeeld: Wanneer heb jijzelf spontaan feedback gegeven?

Wat is het nut van feedback?

Feedback ondersteunt en bevordert positief gedrag

Feedback helpt de ander beter begrijpen

Feedback maakt duidelijk welk gedrag niet en welk gedrag wél gewenst is

Voorbeeld kritiek

Ellen: 'Zoals je daar met je handen in je zakken staat, het lijkt wel of je niet bent opgevoed'.

Rob: 'Je hoeft niet z'on toon tegen me aan te slaan! Je lijkt mijn moeder wel!

Voorbeeld Feedback

Ellen: 'Zoals je daar met je handen in je zakken staat, komt op mij over dat het je niet interesseert'.

Rob: 'Oja? Ik had juist de bedoeling er wat ontspannen bij te staan. Goed dat je het zegt'.

(Goede) Feedback kan verschillende functies hebben:

• De inhoud van de boodschap verduidelijken
  
• De relatie verbeteren.
• Resultaten en taken bijstellen.
  
• Motiveren en ondersteunen.
  
• Zelfkennis vergroten.

• Echter, als deze feedback niet op de juiste manier wordt gegeven wordt het al snel opgevat als kritiek...
  

Belangrijk bij het geven van feedback:

• dat je praat vanuit jezelf, de ander kan dit niet ontkennen.
  
• jij doet dit of dat, klinkt als een aanval en houdt het gesprek niet open.
  
• timing is belangrijk, rustig praten
  
• gebruik LSD
  
• vanuit het helpen naar de ander toe, besef de kwetsbaarheid van de ander.
  
• begin met iets positiefs
  
• wees eerlijk en niet emotioneel
  
• ga na of je de ander begrijpt.
  
• richt je op veranderbaar gedrag
  

• Constructieve feedback:  Opbouwende feedback.
• Sandwich/ hamburger
• Top - tip -top

• Gedrag: feitelijk specifiek gedrag van de ander
  
• Gevoel: gevoelsreflectie wat de ander zijn gedrag bij jou teweeg brengt
• Gevolg: het effect van iemand zijn gedrag op de omgeving
• Gewenst: benoem het gedrag dat je graag zou zien

• Stap 1 t/m 4

Geef feedback aan de hand van de 4 G's model. In tweetallen.

•  Je collega houdt al haar sieraden aan en draagt haar haar los.
  

 Hoe geef je feedback?

•  Onder werktijd merk je dat jouw collega geen tijd heeft voor jouw leerproces.
  

 Hoe geef je feedback?

Huiswerk

Zoals we eerder hebben besproken is open communicatie belangrijk in een team en komt het samenwerking ten goede.

Een onderdeel hiervan is het geven en vooral ook het ontvangen van feedback.

Jullie krijgen hierover een opdracht mee voor de volgende bijeenkomst.

We gaan hier dan op door en maken de overstap naar wat gedrag doet en hoe je hierin je team mee kan nemen