Slapen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Slapen

Periode 1

Lesweek 6

03-10-2022

Wist je dat...

De gemiddelde persoon valt binnen 7 minuten in slaap.

Een gemiddeld persoon zal 25 jaar slapen

(bron: https://www.did-you-knows.com)

Waarom is slapen belangrijk voor jou?

Leerdoelen

• De zorgvrager op basis van het verpleegplan ondersteunen bij slapen en waken.
  
• De functie en de kenmerken van slaap benoemen. 
•  Factoren benoemen die het slaap- waakritme beïnvloeden. 
• Het slaap- waakritme van de zorgvrager observeren en beredeneren welke stappen genomen moeten worden naar aanleiding van de observaties. 
• Acties benoemen om het slaap– waakritme van een zorgvrager te bevorderen. 
• De werking van slaapmiddelen toelichten. 
• Hulp bieden bij slaapproblemen. 

Functies van slaap

• Ontspanning lichamelijk
• Ontspanning geestelijk
• Positieve invloed op de geheugen

Wat gebeurt tijdens het slapen?

• Ademhaling en hartslag  wordt langzamer.
• Hersenactiviteit wordt minder.
• De lichaam groeit.
• Lichaamstemperatuur wordt iets lager.
• Spieren ontspannen zich en herstellen.
• Stofwisseling wordt trager.
• weefsels vernieuwen zich.

Hoeveel uren slaap jij?

Hoeveel uur iemand slaapt, hangt af van ....??

1. Biologische Klok
2. Leeftijd
3. Tijdstip
4. Alle bovenstaande antwoorden

Hoeveel uur iemand slaapt, hangt af van...?

• Leeftijd
  
• Tijdstip dat men naar bed gaat
• Biologische klok

Door slecht slapen verminderd:

• datgene wat je moet onthouden​
  
• 
  het concentratievermogen​ 
• 
  het spraakvermogen ​ 
• 
  de reactiesnelheid​ 
• 
  de besluitvaardigheid​ 
• 
  het gevoel voor tijd en ruimte(planning)​ 
• 
  de fysieke gezondheid.​ 
• het vermogen om emoties te hanteren​

Slaapfasen

Slaapcyclus van 1,5 uur

Per nacht ongeveer 4 a 5 keer de cyclus

 1. Sluimerslaap

2. Lichte slaap

3. Diepe slaap= herstel vd hersenen

4. Remslaap= Rapid Eye Movements=snelle oogbeweging

In remslaap droom je.

 Oorzaak slaap problemen

• Emotionele/ psychische klachten.
• Slechte gewoonten.
• Lichamelijk klachten. 

Insomnia = slapeloosheid

Twee voorwaarden:

1. Minimaal 3x per week slecht slaapt
2. Slecht functioneren overdag 

Slaap stoornissen

* Een slaapstoornis is een stoornis in het slaapwaakpatroon.

* Het is een medische aandoening, dus er kan een diagnose worden gesteld.

Ziektebeelden die bij slaapstoornissen horen zijn:

• Slaapapneu
• Narcolepsie
• Rustelozebenen
• Parasomie 

Slaapapneu

Wat is het?

Studenten dit zelfstandig laten opzoeken 

Wat is slaapapneu?

Slaapapneu: Ademstop tijdens slapen.

Definitie apneu: ademstilstand (van langer dan 10 seconden)

Slaapapneu

Behandeling slaapapneu

Neusmasker ​(C-PAP)

Operatieve correctie​

Bitjes ​

Restless legs

Rusteloze benen (restless legs)

• Kriebelende / tintelende / krampende / jeukende benen ​
  
• MOET benen bewegen ​
  
• Oorzaak: Vaker bij: ijzer/foliumzuur tekort, zwangerschap, Parkinson, schildklieraandoeningen , medicatie( anti-depressivia, cafeine) , spataderen, Reuma, overgewicht, roken en gebrek aan beweging
• Disballans dopamine in de hersenen (stuurt bewegingen aan)

​

Behandeling: gezonde leefstijl, warm baden, massage benen, medicijnen​

Behandeling restless legs

• Medicatie
• Aanbevolen voeding (rijk aan ijzer, foliumzuur en magnesium)
• Adviezen t.o.v. verstoring aanmaak dopamine

Parasomnie

Wat is parasomnie?

• Wordt ook wel parasomnia genoemd
• Verzamelnaam voor ongewoon gedrag of ongewone bewegingen tijdens de slaap
• Het lijkt alsof iemand wakker is, maar in werkelijkheid slaapt hij en weet niet wat hij doet (slaapwandelen, tandenknarsen, hoofdbonken)

Oorzaak parasomnie

• Ontstaan vaak in de kinderleeftijd, maar volwassenen kunnen ook parasomnieën ontwikkelen
• Onregelmatigheden in slaap komen vaak voort uit erfelijke factoren
• Stress
• Slaapgebrek
• Alcohol
• Koorts
• Psychologische problemen 
• Verstoring van de biologische klok (jetlag, nachtdiensten)

Symptomen parasomnie

• Heel verschillend
• Veel gelijkenissen met de symptomen van chronische vermoeidheid
• Eerder geprikkeld
• Humeurig
• Gestrest 
• Weinig energie en moeilijk wakker blijven

Interventies; bevorderen van slaap

• Zorgplan (wensen en gewoonten). 
• Observeren
• Warmte toedienen
• Goede activiteitprogramma overdag (dagindeling)
• Beweging
• Voeding
• Omgeving

Slaap medicatie

• Probeer eerst andere interventies
• Slaapmedicatie wordt voorgeschreven door de arts
• Observeer de werking en het slaap-waakritme
• Geeft de medicatie pas als de zorgvrager klaar is om te gaan slapen ( toilet is geweest, bed is in orde)

Soorten slaapmedicatie

1. Kortwerkende benzodiazepine

- Bij problemen met het in slaap komen.

- Beginnen meestal binnen 30 min te werken.

- bijv. Oxazepam, Temazepam

2. Langwerkende benzodiazepine

- Bij problemen met doorslapen.

- Deze medicijnen werken meestal na 1uur.

- Bijv Loprazolam

Bijwerkingen slaapmedicatie

De belangrijkste bijwerkingen zijn:

• Slaperigheid, sufheid, vermoeidheid, verminderde coördinatie, spierzwakte, trager denken, afname gevoelens, maagdarmstoornissen, hoofdpijn, duizeligheid, zweten, hartkloppingen, droge ogen, huiduitslag, jeuk en afhankelijkheid.​