H1.4 en 1.5 - Zuivere stoffen en mengsels en recties

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Mengsels

Er zijn 3 soorten vloeibare mengsels.

1: Oplossingen

• oplosmiddel is altijd een vloeistof
• oplossing is helder, je kunt er door heen kijken
• kan kleur hebben of kleurloos zijn 
  
• opgeloste stof kan een vaste stof, een gas of andere vloeistof zijn
• vb suiker in water

2: Suspensie

• oplosmiddel is een vloeistof
• fijn verdeelde vaste stof, zwevend in het oplosmiddel

• altijd troebel, je kunt er niet door heen kijken
  
• vb verf

3: Emulsie

•  mengsel van fijnverdeelde vloeistoffen, altijd troebel. 

•  Een emulsie kun (voor eventjes) goed laten mengen door toevoegen van een emulgator. 
  
• vb mayonaise

emulgator

Een emulgator zorgt ervoor, dat een emulsie niet gaat ontmengen.

zeep
eigeel (in mayonaise)

Nog een paar andere mengsels

• gas in vloeistof (bv. schuim op bier)
• vloeistof in gas (bv. wolken)
• gas in gas (bv. lucht)
• gas in vaste stof (bv. piepschuim)
• vaste stof in andere vaste stof (bv. beton)

Mengen

- beginstoffen met elkaar mengen tot een mengsel.

- mengsel van stoffen.

- stofeigenschappen veranderen niet.

- mengsel kun je scheiden tot je weer beginstoffen krijgt.

Voorbeelden: tandpasta, kaarsvet, melk, sinaasappelsap, mayonaise, boter, water en zout.

Chemische reactie

- beginstoffen reageren met elkaar

- er ontstaat een nieuwe stof: het reactieproduct.

- verandering in stofeigenschappen, denk aan:

kleur, geur, structuur, brandbaarheid.

Maar ook: 

smeltpunt, kookpunt, dichtheid en oplosbaarheid.

Verschil tussen: mengen/reageren/faseovergang

- Maak een striptekening van faseovergang op microniveau. (molecuulniveau)

- Maak een striptekening van mengen op microniveau. (molecuulniveau)

- Maak een striptekening van een chemische reactie op microniveau. (molecuulniveau)

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij de chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Reactieverschijnselen

Tijdens de reactie ontstaan vaak reactieverschijnselen.

Voorbeelden reactieverschijnselen

• kleurverandering
• (ontstaan van) gasbelletjes
• knal
• lichtflits
• vuur
• rook
• warmte
• geur

Reactieschema

In een reactieschema zet je de beginstoffen  vóór de pijl

In een  reactieschema zet je de  reactieproducten na de pijl

Verschil blokschema met reactieschema

Reactieschema:

Endotherm en Exotherm

Endotherme reactie = er is warmte nodig

Exotherme reactie = er komt warmte vrij

Endotherm of exotherm?

- Verwarmen van een maaltijd

- de verbranding van hout

- water bevriezen