Biologie les 1: De bloedsomloop (4 VMBO-TL)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H3 De bloedsomloop

Les 1: Het bloed

Leerdoelen: 

- Je kunt de twee delen van het bloed uitleggen en begrijpen. 
- Je kunt de verschillende bestandsdelen van het bloed benoemen met hun functies. 
- Je kunt uitleggen hoe bloedstolling in werking wordt gezet.

 

We beginnen bij het begin..

Functie van bloed 

BLOED -> ORGAAN (+zuurstof en voedingsstoffen) 
ORGAAN -> BLOED (+afvalstoffen) 

Het bloed verdelen

- Bloed kun je opdelen in twee delen: bloedplasma en vaste bestandsdelen
- Bloedplasma: plasma-eiwitten voor bloedstolling (55%)
- Vaste bestandsdelen: witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatsjes (45%)

Bloedplasma 

Bloedplasma vervoert: zuurstof, voedingsstoffen, hormonen, enzymen, geneesmiddelen, antistoffen, koolstofdioxide en andere afvalstoffen. 

Bestandsdeel 1

Witte bloedcellen
1.) Hebben een celkern (kenmerk) 
2.) Bestrijden ziekteverwekkers (functie) 
3.) Geen vaste vorm (kenmerk) 
4.) Kunnen door haarvaten heen (kenmerk) 
5.) Ontstaan uit stamcellen in het rode beenmerg 

 

Bestandsdeel 2

Rode bloedcellen
1.) Rood en schijfvorming (kenmerk) 
2.) Geen celkern en ontstaan in de stamcellen van het rode beenmerg (kenmerk) 
3.) Bevatten hemoglobine voor het vervoeren van zuurstof (functie), vandaar de rode kleur!
4.) Bloedarmoede: te weinig hemogl 

Bestandsdeel 3

Bloedplaatjes
1.) Delen van uiteengevallen cellen, zonder celkern (kenmerk) 
2.) Worden gemaakt in het rode beenmerg (kenmerk) 
3.) Voor de bloedstolling (functie)
 

Benoem de onderdelen. (2 min)

Stappen van de bloedstolling

Stap 1: bij verwonding wordt het bloedvat nauwer 
Stap 2: bloedplaatjes gaan kleven aan de beschadigde bloedvat wand en vormen een propje 
Stap 3: bloedplaatjes geven een stofje af die fibrinogeen (plasma eiwit voor bloedstolling) omzet in fibrine
Stap 4: fibrine vormen draaitjes om de wond heen en verschillende bloedcellen blijven erin hangen
Stap 5: de wond sluit zichzelf zo af en door indroging ontstaat een korstje

In dit plaatje zie je het netwerk draden

Afsluitingsopdrachten
 (klassikaal) 

- In welke delen kan je het bloed verdelen? 
- Wat is de functie van de witte bloedcellen? 

- Wat is de functie van de rode bloedcellen? 
- Wat is de functie van de bloedplaatjes? 
- Leg in een aantal stappen uit hoe de bloedstolling werkt. 
- Wat is fibrinogeen en wat is hemoglobine? 

Zelf aan de slag!

- Maak de opdrachten van basisstof 1 (3 t/m 12) voor de  volgende les af! 
- Lees voor volgende week basisstof 2 Dubbele bloedsomloop!