6.1 Bescherming

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Thema 6 Afweer

Voorkennisvragen:

1. Welke ziekteverwekkers zijn er?

2. Welke cellen vechten tegen ziekteverwekkers?

3. Op welke plekken kan een ziekteverwekker binnendringen?

4. Hoe noemen we de tijd dat een ziekteverwekker zich aan het vermeerderen is in jouw lichaam maar waarbij je nog geen symptomen vertoont?

Leerdoelen 6.1

Je kunt de werking en functies van de huid bij de afweer van de mens beschrijven.

Je kunt de afweermechanismen van planten herkennen.

Bescherming 

We worden ziek door pathogenen = ziekteverwekkers 

Als deze binnendringen in je lichaam/cellen noemen we dit infectie

• Wat voor soort 'cellen' kunnen pathogenen zijn?
• welke rol zou koorts spelen bij een infectie? 
• waarom krijg je soms antibiotica voorgeschreven? (wanneer heeft dit geen zin?)
  

Inwendig en uitwendig milieu

Gescheiden door deklaag (epitheel) 

- Huid 

- Slijmvliezen (mond, neus en luchtpijp)

- maag

- darmen

- longen
Eerste beschermingslinie van het lichaam

Is de maagholte onderdeel van inwendig of uitwendig milieu?

Lichaamsvreemde stoffen / cellen

Je lichaam maakt onderscheidt tussen lichaamseigen en lichaamsvreemde cellen / stoffen 

Lichaamsvreemde cellen zijn te herkennen aan de eiwitten op het celmembraan 

Waarom zouden deze ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën het lichaam binnen willen dringen?

De huid

Bescherming tegen buitenaf

Verdamping

UV straling
Temperatuur

Melanocyten vormen melanine

Chemische afweer

Onvriendelijk omstandigheden creëren m.b.v. chemische stoffen
- Maagzuur (pH van 1-2)
- Zweet en talg (pH van 3 - 5)

Afweer bij planten

mechanische afweer:

- stekels en doornen

chemische afweer:

- (bittere) smaak

- zure stoffen

- signaal stoffen (vb. rups en sluipwesp)

Lezen blz. 110-113

Aan de slag met 6.1 Bescherming

Maak 6.1 Opdracht 1 t/m 3

Klaar? Lees alvast paragraaf 2 door.