Lezen/Schrijven 6 + Argumenteren - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen?

• Lezen
• Fragment - De jongen in de gestreepte pyjama
• Argumenteren

Stillezen

-Kies een boek

-Lees 25 minuten in stilte

Lezen

"Ik kan beargumenteerd verslag doen van mijn leeservaring."

Thema

Het thema is de kortst mogelijke samenvatting van een verhaal. Zo is het thema in sprookjes vaak een wijze les (moraal): eenvoud, eerlijkheid en deugdzaamheid zullen uiteindelijk beloond worden.

Bij boeken en verhalen is het niet altijd meteen duidelijk welk thema of welke gedachte er in het verhaal verborgen zit. Het thema wordt vaak niet expliciet benoemd. Je moet het als lezer afleiden uit het gedrag van de personages, de gesprekken en de gebeurtenissen in het verhaal.

Veel voorkomende thema's

• vriendschap/liefde
  
• eenzaamheid
• opgroeien tot volwassene
• dood

Een thema kan op verschillende manieren worden uitgewerkt. Bij het thema vriendschap kan de insteek bijvoorbeeld zijn dat echte vrienden altijd voor elkaar klaarstaan. Maar uit een ander verhaal kan blijken dat echte vriendschap slechts een illusie is.

Motief

Het woord motief betekent 'patroon' of 'iets wat herhaal wordt'. Motieven zijn terugkerende elementen in een verhaal. 

Het kunnen abstracte motieven zijn, zoals liefde, haat, wraak, schuld, oorlog, onmacht, eenzaamheid of concrete motieven (of: leidmotief), zoals een ring, een kraai, een kleur of getal . 

Mogelijke vragen

Vriendschap is een belangrijk thema in De jongen in de gestreepte pyjama. Hoe weet je dat dit fragment over vriendschap gaat?

Vind je dat Bruno en Shmuel echte vrienden zijn? Leg je antwoord uit.

Het hek is een belangrijk terugkerend element (concreet motief). Wat is hier de symbolische functie van denk je?

Geïnteresseerd?

Bruno (9) weet niets over de Jodenvervolging en de rol van zijn vader daarin.  Alles wat hij weet is dat hij uit een fijn thuis in Berlijn weg moest en toen verhuisde naar een uitgestorven oord, waar er niks te doen is . Er is niemand om mee te spelen. Tot hij Shmuel ontmoet, een jongen die aan de andere kant van het hek met prikkeldraad leeft en die, net als alle mensen daar, een gestreepte pyjama draagt. Er ontstaat een bijzondere vriendschap.

Argumenteren

trouble speech

• Bij een debat probeer je je tegenstander te overtuigen. 
• Met een trouble speech kun je oefenen met het formuleren van    overtuigende argumenten.

ethos, pathos, logos

Ethos: geloofwaardigheid -> zorg ervoor dat je betrouwbaar overkomt

Pathos: beroep op de emotie van het publiek -> wek medeleven op

Logos: inhoudelijk argumentatie -> gebruik sterke argumenten 

trouble speech - tips

1. Geef de omstandigheden de schuld.
2. Zeg dat je het allemaal heel erg vindt, maar laat dit totaal niet zien.
3. Maak van je fout je kracht.
4. Zet jezelf neer als een held!

   Denk aan: ethos, patos, logos

trouble speech - situatie

Je overbuurvrouw (83) moet vandaag naar het ziekenhuis. Jij hebt vorige week aangeboden dat jij vandaag op haar hondje zou passen. Het hondje is alles voor haar! Jij bent deze afspraak echter compleet vergeten. Niet handig, want jij wilt vandaag shoppen in Amsterdam. Je neemt het beestje daarom maar mee. Als je 's avonds thuiskomt, merk je dat je het hondje per

ongeluk achter hebt gelaten in de trein. Oeps...

trouble speech - opdracht

Jij schrijft een briefje aan je buurvrouw om haar op de hoogte te stellen van deze situatie. In plaats van alle schuld op je te nemen, probeer je je buurvrouw ervan te overtuigen dit als iets positiefs te zien.

benodigdheden: pen + papier   of   laptop (Word)

                                 

trouble speech - tips

1. Geef de omstandigheden de schuld.
2. Zeg dat je het allemaal heel erg vindt, maar laat dit totaal niet zien.
3. Maak van je fout je kracht.
4. Zet jezelf neer als een held!

   

      Denk aan: ethos, patos, logos

argumenteren 

• argumenten, tegenargumenten, weerleggingen
• argumentatiestructuren
• argumentatieschema's
• drogredenen

argumenteren

argumenten, tegenargumenten, weerlegging

      

Doelen:

• Ik kan onderscheid maken tussen feitelijke en waarderende argumenten. 
• Ik kan onderscheid maken tussen enkelvoudige, nevenschikkende en             onderschikkende argumentatie.

Argumenteren 

Als je ergens een standpunt over inneemt, geef je daar je mening over.

Met argumenten kun je:

- je eigen standpunt verdedigen

- het standpunt van een ander aanvallen

Argumenteren 

Als je je standpunt ondersteunt met een feitelijke uitspraak, noem je die uitspraak een feitelijk argument.

Als je je standpunt ondersteunt met een waarderend argument geef je aan dat je iets (on)wenselijk, (on)gepast, goed of slecht, mooi of lelijk vindt.

Argumenteren 

Over een waarderend argument kun je van mening verschillen, over een feitelijk argument niet, want je kunt de juistheid ervan controleren: het is waar of onwaar. 

Argumenteren 

Een waarderend argument moet vaak ondersteund worden, bijvoorbeeld met feiten:

Ik vind het niet goed dat er mensen zijn die zich niet laten vaccineren (stp), want ik vind dat respectloos naar je medemens (wrd. arg.), want met een vaccinatie bescherm je niet alleen jezelf, maar ook de mensen om je heen (feit).

Zwolle is een prettige stad om te wonen; er wonen veel gezellige mensen.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Je kunt beter met het openbaar vervoer naar Amsterdam gaan. Reizen met het openbaar vervoer is een stuk beter voor het milieu dan autorijden.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Het gratis downloaden van muziek moet strafbaar worden. De makers van muziek lopen nu miljoenen euro's mis aan auteursrechten.

1. feitelijk argument
2. waarderend argument

Opdracht

Maak opdracht 1.

Typ je antwoorden in Word.

Argumentatiestructuren

Bij enkelvoudige argumentatie onderbouw je je standpunt met één argument.

 HET WAS EEN LEUKE LES 

⇑

DE DOCENT WAS IN EEN GOEDE BUI

Bij nevenschikkende argumentatie onderbouw je je standpunt met meer argumenten.

Bij onderschikkende argumentatie ondersteunt een argument een ander argument.

 HET WAS EEN LEUKE LES 

⇑

DE DOCENT WAS IN EEN GOEDE BUI

⇑

DE KLAS DEED ERG GOED MEE

Opdracht

Maak opdracht 2.

Typ je antwoorden in Word.