§3.2 en §3.3 kort

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hfd 3 reacties

De ADI-waarde  voor Sn is 2mg/kg. Wat betekent het begrip ADI-waarde? 

• ADI-waarde is de aanvaardbare dagelijke inname van een bepaalde stof.
• Over welke metaal gaat het?
• Sn = tin
• Jan weegt 80kg hij heeft een drankje waarin 38,6mg/L Sn is opgelost. Hij drinkt  1,3L. Is dit giftig?

Kenmerken chemische reacties

• Beginstoffen > reactieproducten: dus de stofeigenschappen veranderen
• Totale massa beginstoffen = totale massa reactieproducten (wet van Lavoisier)
• Stoffen reageren en ontstaan in een vaste massaverhouding
• Minimale energie (temperatuur) nodig: Reactietemperatuur
• Energie-effect
  

Ontledingsreacties

1 beginstof, meerdere reactieproducten. 

Voorbeelden:

•  Thermolyse
  
•  Elektrolyse
  
•  Fotolyse
  

Verbranding

• Chemische reactie tussen brandstof en zuurstof.
  
• Verbranding gaat vaak niet spontaan, maar pas als de temperatuur boven de ontbrandingstemperatuur komt.
• Reactie gaat door als je stopt met verhitten.


• Moleculen veranderen blijvend.

Reactieschema:

Brandstof + zuurstof --> verbrandingsproduct(en)

Reactiesnelheid

Wat bepaalt de snelheid van een reactie?

• Soort stof (de ene stof reageert sneller dan de ander)
• Verdelingsgraad hoe groter hoe sneller de reactie (poeder > brok) want opp. is groter.
• Temperatuur van het reactiemengsel
• Concentratie beginstoffen (bv hoeveel g/L)
• Aanwezigheid van een katalysator

verdelingsgraad

concentratie

Wet van behoud van massa= wet van Lavoisier

massa gaat nooit verloren

(het kan hooguit zijn dat je de massa niet meer kunt meten omdat een gasvormige stof ontsnapt)

Reactieschema

• De reactie tussen koolstof en zuurstof ontstaat koolstofdioxide. 
• Geef een reactieschema.
  

• koolstof (s) +   zuurstof (g) --> koolstofdioxide (g)
  

Bij de reactie tussen vast magnesium en vloeibaar zoutzuur ontstaat opgelost magnesiumchloride en waterstofgas. Geef de het reactieschema.

• magnesium (s) + zoutzuur (l) --> magnesiumchloride(l) + waterstof(g)
• Geef de reactie vergelijking
• Mg(s) + 2HCl(aq) -> MgCl₂(aq) + H₂(g) 

Overmaat

• Je kunt op basis van de massaverhoudingen van een reactie berekenen
  hoeveel van een stof ontstaat of verdwijnt.

• Wanneer reagerende stoffen niet in de juiste verhouding bij elkaar gedaan worden, kun jij berekenen welke van de stoffen in overmaat aanwezig is, en hoeveel.

Endotherm: je moet energie toevoeren (elektrolyse van water)

Exotherm: er komt energie vrij (verbranding)

Molecuulformules van elementen

• HClIFBrON
• Claartje Fietst Nooit In Haar OnderBroek
• Deze elementen bestaan altijd uit twee dezelfde atomen.

Wat betekenen de notaties:

3C₆H₁₂O₆

4NH₃

2C₆H₅NO₂

Teken de structuurformules

C₆H₁₂O₆

2NH₃

C₆H₅NO₂

Reactie vergelijkingen opstellen

• Bij de reactie tussen chroom en chloor ontstaat chroomchloride (CrCl₃(s)). Geef de reactievergelijking. 
  
• Stap 1: chroom (vast) + chloor (gas) → chroomchloride (vast) 
• chroom is een element (niet-ontleedbare stof) en het is een metaal. De formule van de stof chroom is dus Cr(s). 
  
• chloor is ook een niet-ontleedbare stof en het is een gas. Bovendien is chloor een uitzondering, 
  
• “omdat er een tweetje bijmoet” 2. De formule van de stof chloor is dus Cl₂(g). 
  
• chroomchloride is gegeven: CrCl₃(s) 
• Stap 2: Cr(s) + Cl₂(g) → CrCl₃(s) 
  
•  Stap 3: 2 Cr(s) + 3 Cl₂(g) → 2CrCl₃(s)
  

Geef de vormingsreactie van Kalium met broom.

• …K(s) + …Br₂(l) → …KBr(s)

Als je natrium verbrand onstaat er di-natriumoxide. Geef de reactievergelijking.

• …Na(s) + …O₂(g) → …Na₂O(s)

Geef de vormingsreactie van stikstof met waterstof. Er ontstaat Amoniak

• …N₂(g) + …H₂(g) → …NH₃(g)

Kaliumchloortrioxide wordt ontleed tot kaliumchoride en zuurstof. Geef deze reactie.

• …KClO₃(s) → …KCl(s) + …O₂(g) 

Geef de vormingsreactie van fosfor met chloor. Het reactieproduct is fosfortrichloride.

• …P(s) + …Cl₂(g) → …PCl₃(s) 

zwaveldioxide reageert met zuurstof en er ontstaat zwaveltrioxide. Geef deze reactie.

• …SO₂(g) + …O₂(g) → …SO₃(g)

Geef de reactievergelijking van de verbranding van propaan.

…C₃H₈(g) + …O₂(g) → …CO₂(g) + …H₂O(g) 

Huiswerk

Leren §3.2 en §3.3