H1.3 les 5 Zuivere stoffen en mengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H1 Stoffen en materialen

Les 5 

Zuivere stoffen en mengsels

NOVA 3V H1.3

terugblik op vorige les

zijn er vragen over het huiswerk?

Leerdoelen: je kunt...

• met het deeltjesmodel uitleggen wat het verschil is tussen een zuivere stof en een mengsel
• met het deeltjesmodel uitleggen wat homogene en heterogene mengsels zijn
• uit de temperatuurverandering tijdens fase-overgang afleiden of een stof zuiver is of een mengsel (kookpunt/traject, stolpunt/traject)
• zes typen mengsels benoemen, voorbeelden geven
• EXTRA: de functie van een emulgator beschrijven
  

Zuivere stof

Mengsel

macroniveau:

één stof

Maak 2 kolommen in je schrift en neem over

macroniveau:

microniveau:

microniveau:

Zuivere stof

Mengsel

macroniveau:

één stof

microniveau:

één soort deeltjes,

alle deeltjes zijn hetzelfde

Maak 2 kolommen in je schrift en neem over

Zuivere stof

Mengsel

macroniveau:

één stof

microniveau:

één soort deeltjes,

alle deeltjes zijn hetzelfde

macroniveau:

meerdere stoffen door elkaar

Maak 2 kolommen in je schrift en neem over

Zuivere stof

Mengsel

macroniveau:

één stof

microniveau:

één soort deeltjes,

alle deeltjes zijn hetzelfde

macroniveau:

meerdere stoffen door elkaar

microniveau:

meerdere soorten deeltjes door elkaar,

de deeltjes zijn verschillend

Maak 2 kolommen in je schrift en neem over

de meeste stoffen in het dagelijks leven zijn mengsels

homogeen mengsel

heterogeen mengsel

microniveau: moleculen van beide stoffen zijn helemaal gemengd

microniveau: 

macroniveau

macroniveau

Maak 2 kolommen in je schrift en neem over

homogeen mengsel

heterogeen mengsel

microniveau: moleculen van beide stoffen zijn helemaal gemengd

microniveau: 

macroniveau

bijvoorbeeld wijn:

water en alcohol zijn volledig gemengd

macroniveau

homogeen mengsel

heterogeen mengsel

microniveau: moleculen van beide stoffen zijn helemaal gemengd

microniveau: groepjes moleculen van de ene stof zitten tussen moleculen van de andere stof

macroniveau

bijvoorbeeld wijn:

water en alcohol zijn volledig gemengd

macroniveau

homogeen mengsel

heterogeen mengsel

microniveau: moleculen van beide stoffen zijn helemaal gemengd

microniveau: groepjes moleculen van de ene stof zitten tussen moleculen van de andere stof

macroniveau

bijvoorbeeld wijn:

water en alcohol zijn volledig gemengd

macroniveau

bijvoorbeeld modder:

je kunt aanwijzen waar het zand in het water zit

Scheiden (H1.4)

macro:

Mengsels kun je scheiden in de afzonderlijke stoffen. 

micro: 

Je gaat de moleculen sorteren.

Soorten mengsels

Op de volgende dia's krijg je uitleg over drie verschillende soorten mengsels.

Maak een tabel 

in je schrift 

en vul in:

nr.	naam	gemengde stoffen	helder of troebel	homogeen of heterogeen
1		- -
2
3
4
5
6

Soorten mengsels

nr.	naam	gemengde stoffen	helder of troebel	homogeen of heterogeen
1	oplossing	- vaste stof + vloeistof -	helder	homogeen
2
3
4
5
6

ook dit is een oplossing

- helder

- vloeistof + vloeistof

Soorten mengsels

nr.	naam	gemengde stoffen	helder of troebel	homogeen of heterogeen
1	oplossing	- vaste stof + vloeistof - vloeistof + vloeistof	helder	homogeen
2
3
4
5
6

Soorten mengsels

nr.	naam	gemengde stoffen	helder of troebel	homogeen of heterogeen
1	oplossing	vaste stof + vloeistof vloeistof + vloeistof	helder	homogeen
2	suspensie	vaste stof + vloeistof	troebel	heterogeen
3
4
5
6

3. Emulsie

= troebel (als je ze mengt)

Soorten mengsels

nr.	naam	gemengde stoffen	helder of troebel	homogeen of heterogeen
1	oplossing	vaste stof + vloeistof vloeistof + vloeistof	helder	homogeen
2	suspensie	vaste stof + vloeistof	troebel	heterogeen
3	emulsie	vloeistof + vloeistof	troebel	heterogeen
4
5
6

nog meer soorten mengsels

4. gasmengsel      5. nevel (mist)         6. rook

 

gas + gas

("helder")

homogeen

fijn verdeelde vloeistof in gas

("troebel")

heterogeen

fijn verdeelde vaste stof in gas

("troebel")

heterogeen

ontmengen

emulsie

emulgator

EXTRA

Op de volgende dia's wordt uitgelegd wat een emulgator is en wat het verschil is tussen mengen en een chemische reactie

(zie gedeelde les)

uitleg op microniveau

Bij een fase-overgang van een zuivere stof verandert de afstand en de beweging (snelheid) van de moleculen

Bij mengen van twee zuivere stoffen bewegen twee soorten moleculen door elkaar heen 

Bij een chemische reactie verdwijnen de moleculen van de beginstoffen en ontstaan nieuwe moleculen die er eerst nog niet waren (hier komen we later nog op terug).

Op de volgende dia zie je dit met molecuultekeningen weergegeven. 

fase overgang

chemische reactie

mengsel

Welk soort mengsel is dit?

1. oplossing
2. suspensie
3. emulsie

Welk mengsel is altijd helder?

1. Suspensie
2. Oplossing
3. Emulsie
4. Emulgator

Water gemengd met zand is een

1. Suspensie
2. Emulsie
3. Oplossing

Hoe heet het mengsel van een vloeistof in een gas?

1. schuim
2. rook
3. oplossing
4. nevel

eigen werk

Lees blz 22 tm 27 goed door

Leer de betekenis van de blauwe woorden van H1.3, de uitleg op microniveau van scheiden (=tabel 1), homogeen (fig. 4) en heterogeen (fig. 5 + 6) en het aflezen van kook/stol/diagrammen (fig. 3)

maak: H1.3 opgave 1, 3, 6 en 7