B. 5 Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Bas. 5 Ecosystemen

* Alle populaties in een bepaald gebied (= levensgemeenschap)

   met het bijbehorend milieu (abiotische factoren)

Voedselrelaties

in een ecosysteem worden organismen door elkaar gegeten = voedselrelatie.

Organisme 1 wordt gegeten door organisme 2, en organisme 2 wordt gegeten door organisme 3. 

Wat je dan krijgt is een voedselketen.

Voedselketen

Reeks van organismen waarin ieder organisme, of deel ervan, als voedsel wordt gebruikt door het volgende organisme uit de reeks.

In een voedselketen worden pijlen gezet om de voedselrelaties aan te geven. Maar welke kant moet deze pijl op wijzen??

?????????????

1. Gras <-- koe

of

2. Gras --> koe

Kies één van de twee.

Wat is de juiste manier?

1. Manier 1
2. Manier 2

Antwoord

Een pijl is te vervangen door de woorden; wordt gegeten door.

bij 1 dus: een koe wordt gegeten door gras.

Bij 2 dus: gras wordt gegeten door een koe.

Antwoord 2 is dus de juiste.

Voedselketen

Voedselweb

In een ecosysteem lopen voedelketens door elkaar heen. 1 populatie kan door meerdere andere populaties als voedsel gebruikt worden. Wat je dan krijgt is een voedselweb:

* Het geheel aan voedselrelaties in een levensgemeenschap 

   (ecosysteem)

Voedselweb

Uit hoeveel organismen bestaat de langste voedselketen? (zie afbeelding vorige slide)

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Trofische niveaus

Elke schakel heeft zijn eigen trofisch niveau. Schakel 1 is dus het eerste trofische niveau en zo verder.

1e schakel: Producenten

Dit zijn de autotrofe organismen ofwel organismen die zelf hun voedsel maken. Denk hierbij aan de planten en sommige bacteriën.

Producenten

Producenten maken hun voedsel d.m.v. fotosynthese (of chemosynthese)

Water + koolstofdioxide + licht --> glucose + zuurstof

Consumenten

In de 2e schakel en verder komen we de consumenten tegen.

Zij zijn niet in staat zelf voedsel te maken en hebben dus een ander organisme nodig als voedselbron = Heterotroof.

Schakel 2: consument 1e orde. Dit zijn herbivoren (planteneters)

Schakel 3: consument 2e orde. Dit zijn de omnivoren (alleseters) en carnivoren (vleeseters)

Schakel 4: consument 3e orde. (zie uitles schakel 3)

Hoeveel schakels?

Het aantal schakels in een ecosysteem is variabel. Dit hangt af van de complexiteit van het ecosysteem. Let op dat afvaleters ook tot de consumenten behoren.

Reducenten

Een voedselketen eindigt altijd met een reducent. Dit zijn alle bacteriën en schimmels. Zij zetten organische stoffen om in anorganische stoffen die de producenten weer kunnen gebruiken.

Verbranding

In elke schakel vindt het proces verbranding (= dissimilatie) plaats. Dus ook in de eerste schakel!

      glucose + zuurstof --> koolstofdioxide + water + energie

Hierdoor verkrijgen zij energie om alle levensprocessen door te laten gaan. Zonder energie geen leven mogelijk.

Opdracht

Maak uit het tekstboekje opdracht 7.

Antwoorden

Opdracht 7

1. Een dier is niet autotroof, kan dus niet zelf voedsel maken.

2. Fotosynthese komt alleen voor in de eerste schakel van een voedselketen.

3. De havik eet merels, slangen en veldmuizen

    De slang eet veldmuizen en kikkers

    De kikker eet sprinkhanen, vlinders en libellen.

    De libel eet vlinders

4. Afvaleters behoren tot de consumenten, het zijn dieren die dode resten eten. Reducenten zijn bacteriën of schimmels. Afvaleters kunnen organische stoffen niet omzetten in anorganische stoffen.

Antwoorden

5. Drie voedselketens zijn:

    Alg --> garnaal --> vis --> visarend;

    Eik--> rups --> merel --> sperwer;

    Tarweplant --> veldmuis --> kerkuil.

6. Deze stoffen verspreiden informatie over bepaalde organismen binnen het ecosysteem, waarop andere organismen kunnen reageren.

7. Planten kunnen niet bewegen, dus bijvoorbeeld niet vluchten. Via een informatienetwerk kunnen zij elkaar waarschuwen om een gif aan te maken of de vijand van hun vijand aan te lokken.