§1.5 Het landschap in Hoog-Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§1.5 Het landschap in Hoog-Nederland

Bovenloop

Benedenloop

Middenloop

Leerdoelen

- Je weet waarom de grond in Noord-Nederland onvruchtbaar is en hoe het geschikt is gemaakt voor akkerbouw.

- Je begrijpt hoe het reliëf in Noord-Nederland is ontstaan en dat daarbij zwerfstenen zijn achtergebleven. 

- Je kunt op een topografische kaart Noord-Nederland aanwijzen.

Een doucheputje dat wegzakt

• De bovenste lagen van de Nederlandse ondergrond zijn gevormd door grote rivieren. 
  

• Nederland ligt in de benedenloop van de stroomgebieden (het gebied dat afwatert op een rivier en haar zijrivieren) van de Rijn en de Maas.

Nederland zonder dijken

Hoogte kaart Nederland

Stuwwallen en zwerfstenen

• 200.000 jaar geleden -> koude periode -> IJskap vanuit Scandinavië richting Nederland -> IJstongen -> al het neergelegde sediment opzij geduwd. Dit ijs kwam tot de HUN-lijn (midden Nederland; Haarlem, Utrecht, Nijmegen).

• Na het smelten van het landijs zijn de heuvels overgebleven -> die worden stuwwallen genoemd.

• Door het smeltwater ontstonden er smeltwaterdalen.

• In het noorden van Nederland zwerfstenen -> daar neergelegd door het ijs uit Scandinavië. 

Haarlem, Utrecht, Nijmegen.

Pingo = Groeiende ijsberg die samen vriest met het grondwater.

Smeltwaterdal = dal is ontstaan door het smelten van het landijs

Keileem = Door de zwaarte van het ijs is de bodem samengedrukt.

Zwerfstenen = Stenen die door het landijs naar NL zijn gekomen vanuit Scandinavië.

Stuwwallen = Heuvels die door het schuivende landijs ontstaan zijn.

De arme zandgronden

• Archeologische vondsten tonen aan dat Hoog-Nederland al duizenden jaren wordt bewoond -> boven de zeespiegel -> veiliger -> eten zoeken was er gemakkelijk.

• Probleem toen ze boeren werden:

- Zandgrond is niet vruchtbaar (mest nodig om iets op te kunnen verbouwen -> veel schapen die mest achterlieten) > tegenwoordig wordt kunstmest gebruikt.

wat voor een grondsoort heeft Hoog-Nederland

1. klei
2. steen
3. zand
4. moeras

Welke letter geeft hoog Nederland aan?

1. A
2. B

Welke provincie ligt in Hoog-Nederland?

1. Limburg
2. Zuid-Holland
3. Zeeland
4. Flevoland

In Hoog Nederland vind je vooral

1. klei
2. veen
3. zand
4. loss

Wat is geen voorbeeld van een stuwwal?

1. Veluwe
2. Lochemse berg
3. Utrechtse heuvelrug
4. Heuvels Zuid-Limburg

Stuwwallen vind je ook in Breda

1. Juist
2. Onjuist

Het stuwwallenlandschap behoort bij

1. hoog Nederland
2. laag Nederland

Wat is een stuwwal?

1. Een laag fijn stof door de wind neergelegd.
2. Een heuvelrug die door het landijs is gevormd.
3. Een andere naam voor dekzand.
4. Een diep dal dat door het landijs is uitgeschuurd.

Een stuwwal is een heuvel gevormd door?

1. De mens
2. Water
3. Gletsjers
4. Wind

Wat groeit er op de hoge, droge zand?

Geef een score tussen 0 en 100 voor deze stelling:
Ik heb de stof uit de les vandaag begrepen

0100