§1.4 Hoog-Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

§1.4 Hoog-Nederland

Planning

  - Herhaling §1.3

  - Leerdoelen

  - Uitleg 

  - Huiswerk

Wat is sedimentatie?

Als het water in een steen bevriest en de steen splijt is er sprake van:

1. Verwering
2. Erosie

Sleep de woorden 'erosie' & 'sedimentatie', 'bovenloop, middenloop en benedenloop' naar de juiste plekken in de afbeelding

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

veel erosie

sedimentatie

Wat hebben de Rijn, de Maas en andere rivieren die via Nederland naar zee stroomden overal neergelegd?

 LEERDOELEN

Aan het einde van de les kan je....

• … uitleggen wat stuwwallen en zwerfstenen zijn.
• ... in eigen woorden uitleggen hoe stuwwallen ontstaan en waarom Hoog-Nederland als eerste bewoond werd.
• ... kun je op een topografische kaart de kenmerken van Hoog-Nederland aangeven.

Hoog Nederland

Laag Nederland

Hoog Nederland

Noord-Nederland (het gele gedeelte in de afbeelding).

N.A.P= Normaal Amsterdams Peil.

De vorming van stuwwallen

200.000 jaar geleden was Noord-Nederland bedekt met landijs.

landijs = een aaneengesloten stuk ijs op een groot landoppervlak.

De vorming van stuwwallen

Al het neergelegde sediment van de rivieren werd door het landijs aan de kant geduwd: erosie.

sediment = materiaal dat door water, wind of ijs is neergelegd.

erosie = het uitschuren van gesteente

De vorming van stuwwallen

Na het smelten van het landijs is de opzij geschoven grond als heuvels in het landschap blijven liggen: stuwwallen.

stuwwallen = hoge heuvels (soms 100 meter hoog) die door landijs zijn ontstaan.

Overblijfselen van de IJstijd

Met het landijs werden grote keien vanuit Scandinavië naar Nederland vervoert. Toen dit landijs ging smelten bleven deze keien liggen in het landschap: zwerfstenen.

zwerfstenen = grote, zware rotsblokken die door het ijs vervoerd zijn.

Weichselien-ijstijd

(50.000 jaar geleden)

Jagers worden boeren

De eerste mensen in Nederland waren jagers. Zij leefden van het jagen en verzamelen. Op een gegeven moment gingen zij op vaste plekken wonen. Ze werden boeren.

Boeren leefden van veeteelt en akkerbouw.

De eerste boeren leefden in Zuid-Limburg

 Jagers worden boeren

Er waren twee problemen:

1) Hoog-Nederland was bedekt met bos.

2) Zandgronden zijn niet vruchtbaar. 

Oplossing: mest van schapen gebruiken.

Aan de slag!

Maak opdracht: 1, 2, 3, 4, 6 en 7.