5.3 Luther, Calvijn en het Protestantisme H4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Programma:

1. (Dagstart 5 min.)
   
2. Check-in (5 min.)
   
3. Uitleg 5.3 Luther, Calvijn en het Protestantisme (15 min.)
   
4. Samen opdracht maken en bespreken (10 min.)
5. Zelfstandig werken (10 min.)
   
6. Check-out (5 min.)

5.3 Luther, Calvijn en het Protestantisme

HAVO 4

Leerdoelen deze les:

8. Je kunt de kritiek van Luther en Calvijn op de Kerk beschrijven en verklaren.

Momentum Reformatie

• Van de kusten van Afrika haalden de Portugezen goud, ivoor en zwarte slaven.
• M.b.v. Afrikaanse en indiaanse slaven verbouwden ze o.a. in Brazilië suikerriet op grote plantages

Paus Leo X en de aflaten

Conquistadores:

• Azteken: Hernán Cortés 1519
• Inca’s: Francisco Pizarro 1530
  

Maya’s: <1000 ? - 1546 stadsstaten 

De inheemse volkeren werden makkelijk verslagen. Ze:

1. hadden eenvoudige wapens
   
2. waren doodsbang voor paarden
   
3. vochten tegen onderdrukte volken die de Spanjaarden hielpen
   
4. waren niet bestand tegen Europese ziekten
   

Kritiek op de Kerk

Desiderius Erasmus (1511) => Katholiek

Maarten Luther (1517) => Lutheranen

Johannes Calvijn (1536) => Calvinisten

Maarten Luther

Aflatenhandel van Paus Leo X -->

1517: Luther verspreidt 95 stellingen tegen de Katholieke Kerk:

• Geestelijken kunnen niet voor leken bemiddelen bij God.
• Alleen een oprecht geloof dat op de Bijbel was gebaseerd kon de zondige mens redden.

-->

Leo X verbant Luther uit de kerk -->

Luther trekt zijn kritiek niet in. -->

Luther wordt vogelvrij verklaard door de Duitse keizer Karel V. -->

Luther krijgt asiel van de keurvorst van Saksen en vertaalde het Oude Testament in de Duitse volkstaal. --> Begin Protestantse Kerk/Reformatie

Protestantisme

Calvinisme

Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:

• de mens is zondig en slecht
  
• God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  
• De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  
• de kerk werd kaal, zonder franje
  
• in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn
  

Verschillen tussen Luther en Calvijn

Calvijn is de belangrijkste hervormer na Luther:

• de mens is zondig en slecht
  
• God bepaalde welke mensen naar de hemel gingen, wie gered wordt ligt al vast --> Predestinatie
  
• De overheid hoefde niet onvoorwaardelijk gehoorzaamd te worden, als de vorst ‘een valse godsdienst’ oplegde mocht het volk in opstand komen (Romeinen 13: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen, 4 want ze staat in dienst van God en is er voor uw welzijn.”
  
• de kerk werd kaal, zonder franje
  
• in Frankrijk, Schotland en de Nederlanden kwam het calvinisme: protestantse leer van Calvijn
  

4. Opdracht maken en bespreken (10 min.)
Gebruik bron 12. Dit schilderij speelde een rol in de propaganda tijdens een conflict in de zestiende eeuw. Beantwoord onderstaande vragen en verwijs hierbij telkens naar de bron. (6 punten)
– Over welk conflict uit de zestiende eeuw gaat dit schilderij?
– Welke kant kiest de schilder in dit conflict?
– Waarom kan het schilderij als propaganda worden gebruikt?

5. Zelfstandig werken

5.3

Maak opdracht 1 t/m 5/ Kies bewust voor een handelingsdeel dat bij je leerstrategie past en hou dit elke week bij door het handelingsdeel te maken voor de genoemde leerdoelen van deze week.

6. Check de leerdoelen:

8. Je kunt de kritiek van Luther en Calvijn op de Kerk beschrijven en verklaren.

Goed gevoel over de les?

Fijne dag!