B2: Enzymen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Thema 3 - Stofwisseling in de cel

Basisstof 2: Enzymen

Leerdoelen

• Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven
  
• Je kunt de invloed van milieufactoren op de enzymactiviteit beschrijven
  

Enzymen

• Het zijn eiwitten
• Naam: naam van substraat + ase
• Ze versnellen een proces, worden daarbij niet verbruikt (biokatalysatoren)
• Ze zijn substraat-specifiek
• De activeringsenergie gaat omlaag: er is minder energie nodig om de reactie te laten verlopen.

Een enzym is een eiwit

• Denaturatie
  

Sleep de enzymen naar het substraat

DNA

maltose 

lipiden

RNA

peptiden

zetmeel 

(amylum)

lipase

amylase

DN-ase

RN-ase

pepsine

maltase

Invloed enzym op activeringsenergie

Wat betekent het dat een enzym substraatspecifiek is?

1. Een enzym kan maar één type substraat produceren
2. Een enzym kan maar één type substraat omzetten
3. Een enzym heeft maar één actief centrum
4. Een enzym wordt geactiveerd door één specifiek substraat

Een enzym katalyseert een reactie. Dat betekent:

1. Het enzym versnelt een reactie en blijft zelf intact.
2. Het enzym versnelt een reactie en wordt daarbij opgebruikt.
3. Het enzym past op een bepaalde stof.

Enzymactiviteit

= de hoeveelheid substraat die wordt omgezet per tijdseenheid

De werking hangt o.a. af van het pH, de temperatuur, de substraatconcentratie, de enzymconcentratie en de aanwezigheid van activatoren en remstoffen

Enzymactiviteit

De enzymactiviteit kan worden uitgedrukt in:

• de hoeveelheid substraat die per tijdseenheid wordt omgezet;
• de hoeveelheid reactieproduct die per tijdseenheid ontstaat.
  

De enzymactiviteit kan ook worden afgeleid uit de tijd die een bepaalde hoeveelheid enzym nodig heeft om een bepaalde hoeveelheid substraat om te zetten.

Optimumkromme

De relatie tussen een factor en reactiesnelheid 

Optimum: waarde van de factor waarbij reactiesnelheid hoogst is 

Maximum: hoogste waarde van de factor waarbij reactie mogelijk is

Optimumkromme substraatconcentratie- enzymactiviteit

X: er treedt verzadiging op, de enzymactiviteit blijft hetzelfde 

Optimumkromme 

temperatuur-enzymactiviteit

Optimumkromme pH-enzymactiviteit 

Elk enzym zijn eigen functie:

• Splitsend enzym- hydrolyse m.b.v. water
• Opbouwend enzym- condensatie reactie
  

Regulering van stofwisseling

Activatoren:

sommige hormonen 

en medicijnen

Remstoffen:

zware metalen (lood en 

cadmium)

Enzymatische reacties

Welk enzym vertoont de grootste enzymactiviteit?

1. x (rood)
2. y (groen
3. z (paars)

Welk/welke enzym(en) kunnen worden opgewarmd tot 45 graden en weer afgekoeld en werken daarna nog steeds?

1. Geen van de enzymen
2. Alleen enzym z
3. Enzym z en y
4. Enzymen z, y en x

Enzymen x, y, en z kunnen werkzaam zijn in hetzelfde organisme

1. Juist
2. Onjuist

Bij 37 graden zijn er meer enzymen y dan z gedenatureerd.

1. Juist
2. Onjuist

Voor de teruggang van de koraalriffen worden diverse oorzaken genoemd. Door het broeikaseffect is de temperatuur van het water hoger dan de optimumtemperatuur. De verstoring van de fotosynthese zou veroorzaakt kunnen worden doordat de betrokken enzymen niet meer optimaal werken. Waardoor vermindert enzymwerking als de temperatuur hoger is dan de optimumtemperatuur?

1. omdat enzymen dan minder snel werken
2. omdat je enzymen altijd moet bewaren bij -20 graden
3. omdat er meer enzymen denatureren bij hogere temperatuur
4. omdat enzymen alleen werken bij de optimumtemperatuur

De maximumtemperatuur van een enzym vertelt je...

1. ...bij welke temperatuur het enzym kapot gaat
2. ...bij welke temperatuur het enzym gaat werken
3. ...bij welke temperatuur het enzym het beste werkt
4. geen van genoemde antwoorden

Wat is de optimum temperatuur van enzym Y?

1. 10 °C
2. 30 °C
3. 35 °C
4. 43 °C

Als een enzym gedenatureerd is, betekent dat dat het enzym ...

1. opgebruikt is
2. uit elkaar is gevallen
3. dood is
4. van vorm is veranderd

Welke bewering klopt?

1. P is de minimumtemperatuur voor dit enzym.
2. Q is de optimumtemperatuur voor dit enzym.
3. R is de maximumtemperatuur voor dit enzym.

Welke bewering klopt? De stijging van de activiteit tussen P en Q komt doordat ...

1. er meer enzymen bijkomen.
2. er per enzymmolecuul meer stof wordt omgezet.
3. er meer substraat bijkomt.

Welke bewering klopt over de enzymactiviteit en de enzymconcentratie bij temperaturen P, Q en R?

1. Bij alle drie de temperaturen is de enzymconcentratie gelijk.
2. Tussen P en Q neemt de activiteit toe, omdat de concentratie van het enzym toeneemt.
3. Tussen Q en R neemt de activiteit af, omdat de concentratie van het enzym afneemt.

Hoe wordt de vorm van de grafiek genoemd?

1. een exponentiële kromme
2. een lineair verband
3. een optimumkromme

Wat is er gebeurd daar waar de kromme tussen 4 en 5 de horizontale as raakt?

1. De enzymmoleculen zijn niet actief, maar kunnen dat wel weer worden bij een lagere pH.
2. De enzymmoleculen zijn niet actief, want ze zijn gedenatureerd.
3. De enzymmoleculen zijn opgebruikt.

Een enzym katalyseert de reactie A + B ⇒ C. Men meet de concentratie C in de loop van de tijd. Wat kun je uit de grafiek concluderen?

1. Hoe meer C, des te trager de reactie, dus C versnelt de reactie.
2. De hoeveelheid C heeft een positieve invloed op de reactiesnelheid.
3. Hoe meer C, des te trager de reactie, dus C vertraagt de reactie.

Wat heeft een enzym altijd nodig om een product te maken?

1. co-enzym
2. eiwit
3. fotosynthese
4. substraat

Enzymeigenschappen
Welke uitspraak over enzymen is juist?

1. Het apo-enzym bepaalt de substraatspecificiteit.
2. Het apo-enzym is een metaalion of een vitamine.
3. Het co-enzym bepaalt de substraatspecificiteit.
4. Het co-enzym is het eigenlijke enzym.

Hoe heet het proces waarbij een eiwit zijn ruimtelijke structuur verliest door bijvoorbeeld te hoge temperatuur?

Ik heb de leerdoelen van basisstof 2 onder de knie

😒🙁😐🙂😃

Wat vind je nog lastig/moeilijk?

Leerdoelen

• Je kunt de bouw en werking van enzymen beschrijven
  
• Je kunt de invloed van milieufactoren op de enzymactiviteit beschrijven
  

Opdrachten: 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23