H4 Scheikunde 2.3 Reacties: additie en substitutie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.3 Additie en substitutie

Leerdoelen:

Je leert over additie- en substitutiereacties.

Je leert de bouw en systematische naamgeving van alkanolen en alkaanamines.

Producten uit koolwaterstoffen.

Niet alleen de brandstoffen kunnen uit aardolie gemaakt worden.

Aardolie is ook een grondstof voor rubber, verf, medicijnen en cosmetica.

Het is dan voor scheikundige ook een aardige puzzel geweest om d.m.v. de juiste reactie de gewenste producten te maken. 

Additiereacties

Het verschil tussen een alkeen en een alkaan is dat een alkeen een dubbele binding heeft. Deze dubbele binding zorgt ervoor dat een alkeen makkelijk reageert met een HONBRICL stof. 

De algemene regel is dat onverzadigde koolwaterstoffen snel reageren met (bijv) Broom en verzadigde koolwaterstoffen doen dit niet. Hiermee kan je ze uit elkaar houden. 

Additiereactie

Een reactie tussen etheen en Broom geef je als volgt weer:

Alkanolen en alkaanamines

In de koolstofchemie zijn er veel verschillende zijgroepen, en er komen er weer 2 bij. 

Een -OH groep is een hydroxylgroep, karakteristiek voor de alcoholen. De formule is:                         

In de naamgeving krijgt de stamnaam het uiteinde -ol.

Alkaanamines

Een andere zijgroep is een -NH2 zijgroep, de amines in een aminogroep..

De formule is:                 

En de stamnaam krijgt het uiteinde -amine

Substitutiereactie

Leerdoelen:

Je leert over additie- en substitutiereacties.

Je leert de bouw en systematische naamgeving van alkanolen en alkaanamines.