Groepsdynamica

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 4

Groepsdynamica

Wat is groepsdynamica

Groepsdynamica in kaart brengen, waarom zou je?

Wat kan je allemaal in kaart brengen?

Communicatiepatronen

• Identificeer wie met wie communiceert en op welke manier (verbaal, non-verbaal, geschreven).
• Onderzoek de mate van openheid en effectiviteit van communicatie binnen de groep.

Rolgedrag

• Analyseer de rollen die individuen in de groep aannemen. Dit kan variëren van leiderschap tot ondersteunende rollen of conflictoplossende rollen.
• Gebruik instrumenten zoals Belbin Team Role Inventories om inzicht te krijgen in de natuurlijke rollen van individuen.

Leiderschap

• Identificeer de leider(s) binnen de groep en onderzoek hun stijl van leidinggeven.
• Kijk naar hoe leiderschap verschuift of wordt gedeeld in verschillende situaties.

Conflicten en spanningen

• Identificeer bestaande conflicten binnen de groep en analyseer de oorzaken en gevolgen.
• Onderzoek de manier waarop de groep omgaat met conflicten en spanningen.

Samenwerking en cohesie

• Beoordeel de mate van samenwerking en cohesie binnen de groep.
• Onderzoek hoe goed de groep als geheel functioneert en in hoeverre leden zich verbonden voelen met de groep.

Besluitvormingsprocessen

• Analyseer hoe besluiten worden genomen binnen de groep, inclusief wie betrokken is en welke methoden worden gebruikt.
• Onderzoek de effectiviteit van het besluitvormingsproces.

Individuele betrokkenheid

• Kijk naar de mate van betrokkenheid en participatie van individuele leden binnen de groep.
• Onderzoek of er leden zijn die zich buitengesloten voelen of minder actief deelnemen.

Normen en waarden

• Identificeer de heersende normen en waarden binnen de groep.
• Onderzoek hoe deze normen en waarden van invloed zijn op het gedrag en de interacties van de groepsleden.

Teamontwikkeling

• Gebruik modellen zoals het Tuckman-model (vorming, storming, norming, performing, adjourning) om de fase van teamontwikkeling te beoordelen waarin de groep zich bevindt.

Sociale netwerkanalyse

• Breng de structurele kenmerken van het sociale netwerk binnen de groep in kaart, inclusief de mate van connectiviteit en centraliteit van individuele leden.

Hoe kan je deze aspecten van groepsdynamica in kaart brengen? 

Observatie

• Directe observatie: Hierbij worden de interacties binnen de groep geobserveerd zonder directe tussenkomst. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door een onderzoeker die aanwezig is bij groepsbijeenkomsten.
• Gestructureerde observatie: Onderzoekers gebruiken vooraf bepaalde criteria om specifieke aspecten van groepsgedrag te observeren.

Participerende observatie

• Actieve deelname aan de groep: Een onderzoeker kan actief deelnemen aan de groep om een dieper begrip te krijgen van de dynamiek door zelf deel te nemen aan activiteiten en interacties.

Interviews

• Groepsinterviews: Het houden van interviews met verschillende leden van de groep kan inzicht geven in hun percepties van de groepsdynamiek en interacties.
• Individuele interviews: Door individuele interviews af te nemen, kunnen deelnemers vrijer spreken over hun ervaringen en observaties.

Vragenlijsten en enquêtes

• Sociale netwerkanalyse (SNA): Met behulp van vragenlijsten kunnen deelnemers hun relaties binnen de groep aangeven. Sociale netwerkanalyse kan dan worden toegepast om de patronen van interactie en communicatie te identificeren.
• Teamrollen en persoonlijkheidstests: Het gebruik van instrumenten zoals Belbin Team Role Inventories of persoonlijkheidstests kan inzicht geven in de dynamiek op basis van individuele kenmerken.

Documentanalyse

• Analyse van geschreven communicatie: Door geschreven communicatie binnen de groep te analyseren, zoals e-mails, notulen van vergaderingen of chatgesprekken, kunnen patronen en thema's in de groepsinteractie worden geïdentificeerd.

Feedbacksessies

• 360-graden feedback: Het verzamelen van feedback van verschillende bronnen, waaronder leden van de groep, leidinggevenden en peers, om een algeheel beeld van de groepsdynamiek te krijgen.

Psychometrische instrumenten

• Teamontwikkelingsinstrumenten: Er zijn specifieke instrumenten ontworpen om de ontwikkelingsfase van een team in kaart te brengen, zoals het Tuckman-model (forming, storming, norming, performing, adjourning).

Menu

WAT

• Communicatiepatronen
  
• Rolgedrag
  
• Leiderschap
  
• Conflicten en spanningen
  
• Samenwerking en cohesie
  
• Besluitvormingsprocessen
  
• Individuele betrokkenheid
  
• Normen en waarden
  
• Teamontwikkeling
  
• Sociale netwerkanalyse
  

HOE

• Observatie
  
• Participerende observatie
  
• Interviews
  
• Vragenlijsten en enquêtes
  
• Documentanalyse
  
• Feedbacksessies
  
• Psychometrische instrumenten