Studiedag Taalbeleid De Bossekamp 2020

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Werkgroep taalbeleid

Aandacht voor leesvaardigheid, woordenschat en leesmotivatie

Speerpunten:

• woord van de week
• spiekboek
• ondersteuning van de lessen met picto's
• leesaanbod bibliotheek vergroten
• taalvaardigheid leerlingen vergroten 
• taalgericht lesgeven bij alle vakken

Taalplan

• Helder overzicht taalbeleid.
• Basisvaardigheden taal  bij leerlingen vergroten.
• Nulmetingen en voortgangstoetsen vormen het vertrekpunt.

Leesmotivatie

• Leesboek mee elke les
• Leesboeken van verschillend niveau/interesse aanwezig op school
• Luisterboeken voor dyslecten
• Boeken, tijdschriften, kranten
• actuele teksten Nieuwsbegrip
• voorlezen

Eigen vaardigheid

Quizlet live woordenschat 4 havo

https://quizlet.com/493655420/woordenschat-examen-nn-havo-4-studiedag-taalbeleid-flash-cards/

URGENTIE

PISA-onderzoek

Het Programme for International Student Assessment (PISA) is een internationaal onderzoek waarin de prestaties van 15-jarigen worden gemeten.
PISA toetst de algemene kennis en vaardigheden op drie domeinen, namelijk wiskunde, lezen en natuurwetenschappen.

8 belangrijke uitkomsten...

PISA 2018

1. Het niveau van leesvaardigheid is in Nederland achteruitgegaan, maar het niveau van wiskunde en natuurwetenschappen is stabiel gebleven.

Pisa 2018

2. De internationale positie van Nederland in PISA is voor leesvaardigheid verslechterd.

Pisa 2018

3. Bijna een kwart van de leerlingen is onvoldoende leesvaardig om als mondige burger in de huidige samenleving te participeren.

PISA 2018

4. Nederlandse leerlingen zijn vooral minder goed in het evalueren van en het reflecteren op teksten.

PISA 2018

5. Meisjes zijn in vergelijking tot jongens veel beter in lezen, iets beter in natuurwetenschappen en net zo goed in wiskunde.

PISA 2018

6. Het opleidingsniveau van ouders hangt sterk samen met de prestaties van hun kinderen op de PISA- toets.

PISA 2018

7. Nederlandse leerlingen zijn de minst gemotiveerde lezers van alle PISA-landen.

PISA 2018

8. Nederlandse leerlingen zijn meer tevreden met hun leven dan leerlingen in de meeste OESO-landen.

Leesoffensief

1. Voer een krachtig en samenhangend leesbeleid uit.
2. Zorg voor een rijk leesaanbod.
3. Breng een leescultuur tot stand.

• Goede mediatheek;
• Divers aanbod;
  
• Gebruik tijdschriften, boeken, kranten;
• Rustige en fijne ruimte voor lezen;
• Aandacht voor voorlezen;
• Activiteiten rondom taal en lezen;
• Leraren zijn lezende voorbeelden.

• Ken de hoogste prioriteit toe aan lezen.
• Stel leesmotivatie aan de orde bij alle vakken.
• Betrek de ouders/ bibliotheken.
• Geef veel tijd voor lezen van verhalen.
• Stel normen tav lezen in de klas bij.
  

• Zwakkere lezers: leg focus op hun eigen vorderingen.
• ADHD/dyslexie/ASS...: bied visuele ondersteuning.
• Jongens: geef duidelijk leesdoel.
• Meisjes: geef positieve feedback.

gespreksleidraad

-leesplezier

leesvaardigheid

-laaggeletterdheid

Wat is jouw mening? Wat zijn jouw aanbevelingen?

Wat ga jij morgen in jouw lessen doen om mee te helpen aan het leesoffensief?

Bronnen

https://didactieknederlands.nl/dekwestie/2019/12/wat-moet-er-met-pisa-2018-gebeuren/?fbclid=IwAR2NDh2jWxyDfjTy7XRTy62BoUiQpRISGeg8Eo0dmihRdMlFkGhC96cF4r4

- geraadpleegd op 8 januari 2020

https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/en-nog-gaat-alarmbel-niet-af-over-dramatisch-leesniveau~bc7daafb/?utm_source=link&utm_medium=social&utm_campaign=shared_earned&fbclid=IwAR3Endf_z6H_1DaXwCfuOug_qiN6BZMgZPQeU7VpRmmzwJ485FWX6rHGYQg

- geraadpleegd op 8 januari 2020

'Lees! Een oproep tot een leesoffensief' - Onderwijsraad en Raad voor cultuur - advies 24-6-2019

via https://www.onderwijsraad.nl/publicaties/adviezen/2019/06/24/leesadvies

VANTWAALFTOTACHTTIEN FEBRUARI 2019 - Taalbeleid in de praktijk ‘Mevrouw, het antwoord staat gewoon in de tekst!’ door Eric Ouwerkerk

Leespiramide van De Vos (2009)

Begrijpend lezen met de leessandwich

Motivatie en nieuwsgierigheid als basis om de leerlingen betere lezers te laten worden​

De leesmotor laten draaien!​

natuurlijk en rijk lezen

schools lezen

• Voorspelbaar​/routinematig
• Doel is toetsvragen/examenvragen goed beantwoorden

leessandwich

• Verrassend: variatie in werkvormen​
  
• Leesdoel: inhoud begrijpen​
  
• Leerlingen zijn eigenaar van de les , actieve rol​
  
• Leerlingen werken samen​
  
• Praten en denken over de tekst

Link met Taalgericht Vakonderwijs (TVO):

Context, interactie en taalsteun komen terug in de opzet van de leessandwich

------->

Drie activiteiten:

Voor - 'de onderste boterham' - voorkennis activeren en link met leef wereld leggen

Tijdens - 'het belegje' - in de tekst duiken door interactie en focus

Na - 'de bovenste boterham' -  verdieping, aanzet voor verder lezen

Link TVO en deze didactische vorm

'De onderste boterham'

https://wheeldecide.com/index.php?id=400560

'Het belegje'

Je gaat nu een artikel lezen over het onderwerp waar wij het net over gehad hebben. Tijdens het lezen krijg je iets te doen.

https://wheeldecide.com/index.php?id=400567

Draai aan het rad om te bepalen welke activiteit we gaan doen tijdens het lezen

Verzin een pakkende titel

• De titel moet de lading van de tekst dekken
• Help andere lezers door ook passende tussenkopjes te verzinnen

Verbeeld de tekst

Maak bijvoorbeeld een poster, een powtoon of een 'info graphic'

1. Maak eerst een samenvatting in woorden aan de hand van de hand-out.
2. Zet deze om in beelden (met woorden als ondersteuning).

De structuur zien

• Onderstreep met groen de voordelen/argumenten voor en met rood de nadelen/argumenten tegen in de tekst
• Plaats een kader om de inleidende alinea's en om de slotalinea

'De bovenste boterham'

Geef het rad weer een slinger en bepaal de activiteit ná het lezen!

https://wheeldecide.com/index.php?id=400594

Praat je buurvrouw/-man bij

Wat heb je gelezen? Vond je het interessant? Wat vond je van de leesbaarheid? Vond je het moeilijk?

Rollenspel

Werk in 2-tallen:

1. Interviewer; 2. Expert

Stel de expert vragen over het onderwerp

Inspiratie

Over dit onderwerp worden niet alleen informatieve teksten geschreven.

• Zoek een lied/gedicht/kort verhaal dat volgens jou past bij het onderwerp!
• Wat hebben jullie gevonden?

EVALUATIE 

• Wat vond je van het gelezen artikel?
  
• Wat vond je van de activiteiten?
  
• Wat neem je mee/wat ga je anders doen bij een volgende leesopdracht?
  

Behaald

Nog niet behaald

Ik kan aan een klasgenoot in begrijpelijke taal vertellen waar een artikel over gaat

Ik kan het artikel in verband brengen met de wereld om mij heen

Andere werkvormen

• voorbeelden Arjan
• boekje TVO
• G-schijf Taalbeleid
• gebruik ict tools als Quizlet of Lesson up
  

Opdracht

Ontwerp een les of een lesidee waarin je taalgericht lesgeeft. Maak gebruik van de tools die je heb gekregen.

-Zie mail Lesson up voor het rad (leessandwich),

-boekje voor tvo tips, of  G-schijf Taalbeleid-lessen tvo per vak-te gebruiken lesmateriaal

-de koffer van Arjan. 

Overleg met je sectie waar jullie behoeften liggen en wie  welke les gaat uitwerken, alleen of in duo's.  Opslaan op de G-schijf. Terugkoppeling om 11.20 uur

neem eerste even pauze...