P3 Week 2 :Wat zijn executieve functies?

• Breingeheimen
• Secundair onderwijs

Wat zijn executieve functies?

Executieve Functies zijn vaardigheden die mensen nodig hebben om taken effectief uit te voeren en problemen op te lossen. 

Deze vaardigheden leren we al van jongs af aan. Deze functies zijn aansturend en controlerend voor je hele doen en laten. Het beïnvloedt je gedrag en je leren. De aansturing gebeurt grotendeels onbewust. 

Executieve Functies

Ontwikkeling in je hersenen

De ontwikkeling van Executieve Functies vindt plaats in onze hersenen. Tijdens de puberteit zijn deze nog enorm in ontwikkeling, waardoor heel veel dingen je nog niet altijd lukken.

Aan de andere kant is de puberteit ook de goede tijd om deze functies te ontwikkelen en hier meer over te leren. Juist omdat je hersenen aan het ontwikkelen zijn. 

plannen

Een plan maken en kiezen wat belangrijk is.

werkgeheugen

Informatie onthouden bij het uitvoeren van taken.

timemanagement

Omgaan met tijd, weten wanneer huiswerk af moet zijn.

organiseren

Informatie en materialen goed kunnen ordenen en schooltaken goed kunnen organiseren.

taakinitiatie

Beginnen aan een taak.

emotieregulatie

Emoties onder controle houden om doelen te bereiken of gedrag te controleren.

Reactie-inhibitie

Nadenken voordat je iets doet. Eerst denken, dan doen.

aandacht

Aandacht erbij houden, ondanks afleiding.

metacognitie

Ken jezelf. Kritisch over jezelf nadenken; evalueren wat je de volgende keer beter kunt doen.

doorzetting

Doelen stellen en daaraan werken zonder afgeleid te worden.

flexibiliteit

Met veranderingen en tegenslag om kunnen gaan.

Bespreek klassikaal de 11 Executieve Functies. Bespreek ze met leerlingen.

Vragen die je kan stellen zijn:

- Welke ken je al?

- Welke ken je nog niet?

- Welke zijn, denk jij, het belangrijkst op school?

Welke executieve functies ken je al? Koppel de beschrijving aan de executieve functie. Werk alleen of in tweetallen.

Vraag

plannen

timemanagement

werkgeheugen

organiseren

metacognitie

reactie-inhibitie

emotieregulatie

aandacht 

taakinitiatie

doorzetting

flexibiliteit

informatie onthouden bij het uitvoeren van taken

emoties onder controle houden

aandacht erbij houden ondanks afleiding

plan maken en kiezen wat belangrijk is

informatie en materialen goed kunnen ordenen

nadenken voordat je iets doet

beginnen aan een taak

om kunnen gaan met verandering

doelen stellen en daaraan werken

kritisch over jezelf nadenken

omgaan met de tijd

EF - Waar sta ik?

Vragenlijst

Executieve functies zijn die functies die je nodig hebt om te kunnen functioneren in het dagelijks leven.  

In de vragenlijst kun je beoordelen hoe goed het jou beschrijft. Gebruik de schaal op de volgende slide om de score te bepalen.

Toelichting

Na elke executieve functie bereken je het totaal aantal punten voor die executieve functie door de volgende punten bij elkaar op te tellen:

1

Nooit

2

Soms

Vaak

3

4

Altijd

EF 1 - Plannen: Plannen 

1: Het lukt mij goed om grote opdrachten te plannen (bepalen wat eerst moet gebeuren, wat daarna moet gebeuren enzovoorts).

-24

2: Het lukt mij goed om prioriteiten te stellen.

-34

3: Ik blijf rustig en voel me kalm als ik een lange termijn project of een grote opdracht als huiswerk krijg.

-44

4: Ik denk vooruit bij huiswerkopdrachten.

-54

5: Ik heb altijd een goed overzicht en richt me op de grote lijn in plaats van op de details (en verstrik daarbij niet in details).

-64

5: Ik heb altijd een goed overzicht en richt me op de grote lijn in plaats van op de details (en verstrik daarbij niet in details).

-74

Totaalscore
Plannen

-820

EF 2 - Timemanagement: Tijd verdelen 

1 Ik kan een goede inschatting maken van
hoelang ik met een taak bezig ben.

-24

2 Ik kan de tijd die ik nodig heb
voor leerwerk goed inschatten.

-34

3 Ik kan de tijd die ik nodig heb om
taken af te krijgen goed inschatten.

-44

4 Ik bereid mij op tijd op dingen voor (bijvoorbeeld afspraken, school, naar ander lokaal gaan).

-54

5 Ik blijf rustig
en ik heb een goed besef van tijd

-64

Totaalscore
Timemanagement

-720

EF 3 - Werkgeheugen: Onthouden

1. Ik zeg “Ik doe het later wel” en doe het dan ook
(ik vergeet het dan niet).

-24

2. Ik maak altijd mijn huiswerkopdrachten en neem benodigd materiaal mee naar huis voor het maken van huiswerk.

-34

3. Ik weet altijd precies waar mijn dingen liggen of waar ik die kan vinden zoals jassen, handschoenen, sportspullen etc.

-44

4. Ik onthoud dingen goed,
zelfs voor een paar minuten.

-54

5. Ik ben mij bewust van
wat ik aan het doen ben.

-64

Totaalscore
Werkgeheugen

-720

EF 4 - Organisatie: Organiseren

1. Mijn rugzak en aantekenschriften
zijn netjes op orde.

04

2. Ik lever werk dat
af is op tijd in.

-14

3. Geschreven werk
ziet er netjes uit.

-24

4. Ik weet waar ik mijn benodigde
spullen kan vinden thuis of op school.

-34

5. Het lukt mij om mijn
ideeën op papier te krijgen.

-44

Totaalscore
Organisatie

-520

EF 5 - Metacognitie: Ken jezelf

1. Ik beschik over effectieve
studievaardigheden

04

2. Ik controleer werk
op fouten.

-14

3. Ik evalueer op mijn prestaties en verander waar nodig mijn plan van aanpak, om de kans op succes te vergroten.

-24

4. Ik heb in de gaten dat bepaalde gedragingen
andere mensen storen.

-34

5. Ik ken mijn eigen sterke en
zwakke punten goed.

-44

Totaalscore
Metacognitie

-520

Beoordeling

Je hebt nu voor elke executieve functie een totaal aantal punten.

De beoordeling is als volgt:

 

• 5 - 10 punten:
  Beginnend, aan deze EF moet je zeker nog gaan werken!
  
• 10 - 15 punten:
  In ontwikkeling, deze EF kán nog wat aandacht gebruiken.
  
• 15 - 20 punten:
  Beheerst! Je bent al sterk in deze EF!
  

Geef op de volgende pagina aan hoe jij ervoor staat per EF. 

Beheerst

In ontwikkeling

Beginnend

Planning

Timemanagement

Werkgeheugen

Organisatie

Metacognitie