§1 Persoonsvorm en zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Persoonsvorm, onderwerp en zinsdelen

Planning

• Lezen + huiswerk controleren
• Huiswerk bespreken opdracht 1 t/m 3 van blz. 71 t/m 77
• Uitleg
• Aan de slag

Doelen

• Ik kan de persoonsvorm vinden in een zin.
  
• Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen
• Ik kan getal (enkelvoud en meervoud) en tijd (tegenwoordige tijd en verleden tijd) van werkwoorden herkennen.

Hoe vind je de persoonsvorm?

Filmpje NN

De persoonsvorm (pv)

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord. 
• De persoonsvorm geeft aan of de zin in het enkelvoud of in het meervoud staat, dit noem je het getal van de zin. 
• Ook geeft de persoonsvorm aan in welke tijd de zin staat, tegenwoordige of verleden tijd. 

Er zijn drie manieren om de pv te vinden

1. Maak van de zin een vraagzin.

Het eerste werkwoord in de vraagzin, is de pv.

2. Tijdproef. Verander de tijd van de zin. Maak van tegenwoordige tijd, verleden tijd of andersom.

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

3. Getalproef. Verander het getal van de zin. Maak van enkelvoud, meervoud of andersom.

Het werkwoord dat verandert, is de pv.

Wat is de persoonsvorm?
Hanan bakt lekkere cakejes.

Noteer de persoonsvorm.
Januari was erg koud dit jaar.

Wat is de persoonsvorm?
Op school moeten we persoonsvormen vinden bij grammatica.

Noteer de persoonsvorm.
In een safaripark lopen de dieren vrij rond.

Zinsdelen

• Zinnen zijn gemaakt van zinsdelen. 
• Een zinsdeel is één woord of een groepje van woorden die bij elkaar horen. 
• Voor de persoonsvorm staat nooit meer dan één zinsdeel. 

Zo vind je de zinsdelen

• Doe de zinsdeelproef:
  
• Verander een paar keer de woordvolgorde van de zin.
  
• Probeer welke woorden je samen vóór de persoonsvorm kunt zetten.
  

• Bijvoorbeeld:
  
• Dit weekend / gaan / we / naar de Efteling.
  
• We / gaan / naar de Efteling / dit weekend.
  
• Naar de Efteling / gaan / we / dit weekend.
  
• Gaan / we / dit weekend / naar de Efteling?
  

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Op 11 mei starten de scholen weer.'

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?

Op straat spelen een paar jongens vrolijk met een bal.

1. 3 zinsdelen
2. 9 zinsdelen
3. 5 zinsdelen
4. 4 zinsdelen

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin precies?

1. 4. Hoeveel / zinsdelen / heeft / deze zin precies?
2. 5. Hoeveel / zinsdelen / heeft / deze / zin precies?
3. 5. Hoeveel / zinsdelen / heeft / deze zin / precies?
4. 6. Hoeveel / zinsdelen / heeft / deze / zin / precies?

Neem de dikgedrukte zin over noteer de persoonsvorm in hoofdletters. Verdeel de zin daarna in zinsdelen. 

Onze leerlingen hebben veel geoefend met de zinsdelen.

verdeel de zin in zinsdelen (zet streepjes tussen de zinsdelen):
De kat ligt op de stoel.

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?
Koala's | eten | geen | vlees.

1. juist
2. onjuist

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?
Ik | wil | dat | niet.

1. juist
2. onjuist

Aan de slag (huiswerk)

Maak opdracht 1 t/m 4 van blz. 204 en 205