Invloed van de media: propaganda en censuur maatschappijleer (OVO)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Deze periode: 

• 1.3 Media en nepnieuws: algoritmes, fakenews, propaganda, censuur, complottheorieën, manipulatie, indoctrinatie 
• 2.1 t/m 2.7 Rechtsstaat: staat waarin burgers beschermd worden tegen macht (en willekeur) van de overheid. 
• Sociaal Contract / Soevereiniteit/ Geweldsmonopolie/ Dictatuur

Waarom hebben we een overheid?

Sociaal contract = Iedereen begrijp dat er één hoogste macht de leiding moet hebben. Anders hebben we geen Veiligheid en Orde

Hoogste macht = SOEVEREIN: een overheid die boven alle mensen/burgers staat.

Dus: we leveren onze vrijheid in (aan soeverein) om daar Veiligheid en Orde voor terug te krijgen.

Taken van die overheid

1. Zorgen voor Orde & Veiligheid. Dat heet Rechtshandhaving.
   Hiervoor hebben zij het Geweldsmonopolie.
   
   
2. Zorgen voor zo veel mogelijk behoud van onze Vrijheid (omdat we een deel hebben ingeleverd). Dat heer Rechtsbescherming.  

Rechtsstaat

Een rechtsstaat is een staat waarin burgers beschermd worden tegen de macht/willekeur van de overheid.

Dus: natuurlijk moet de overheid optreden voor Orde en Veiligheid (rechtshandhaving), maar........  ze moeten ook onze vrijheidsrechten (rechtsbescherming) garanderen. 

Wat is rechtshandhaving NIET?

1. Strafrecht: wetten waarin staat wat verboden is
2. Privaatrecht: wet voor het oplossen van burgerruzies
3. Politie die mensen oppakt die zich niet aan de wet houden
4. De overheid moet zich houden aan Vrijheid van Meningsuiting

Dictatuur / autoritair regime:

Geen persvrijheid

Geen vrijheid van meningsuiting

Wèl rechtshandhaving

Geen rechtsbecherming

Landen zonder rechtsstaat

D

In Nederland is persvrijheid normaal, maar in landen die in oorlog zijn wordt het moeilijk voor journalisten om hun werk te doen. 

Zij krijgen bijvoorbeeld te maken met censuur.

Als er oorlog komt, is het eerste slachtoffer de waarheid

-Hiram Warren Johnson- 

Leerdoelen:

Je kunt het begrip persvrijheid uitleggen.

Je kunt het begrip censuur uitleggen.

Wat weet jij al over persvrijheid?

Persvrijheid is onderdeel van de vrijheid van meningsuiting. 

We bekijken hierover een filmpje.

Als journalisten expres informatie moeten weglaten of veranderen is er sprake van censuur.

Leerdoelen:

Je kunt het begrip persvrijheid uitleggen.

Je kunt het begrip censuur uitleggen.

Indoctrinatie en propaganda

Als de overheid voortdurend een bepaalde mening verkondigd en daarmee de mening van het volk beïnvloed is er sprake van indoctrinatie. Vaak maakt de overheid

gebruik van propaganda.

Leerdoelen:

Je kunt het begrip indoctrinatie uitleggen.

Je kunt het begrip propaganda uitleggen.

01:09

Leg met het voorbeeld uit het filmpje uit dat er sprake is van indoctrinatie in Noord-Korea. Hoe zag je dat terugkomen?

02:13

Leg uit dat er in Noord-Korea geen sprake is van persvrijheid, maar van censuur. Gebruik daarbij een voorbeeld uit het filmpje.

Misschien heb je bij het vak geschiedenis het begrip propaganda al eens gehoord. Wat weet jij al over propaganda?

Soms wordt er opzettelijk verzonnen informatie verspreidt om de mening van mensen te beïnvloeden

Leerdoelen:

Je kunt het begrip propaganda uitleggen.

Je kunt uitleggen dat nepnieuws een voorbeeld van propaganda kan zijn.

Ook in de Oekraïneoorlog wordt er gebruik gemaakt van nepnieuws. We bekijken een fragment. 

Kun jij met een voorbeeld uit het filmpje uitleggen dat nepnieuws een vorm van propaganda kan zijn?

04:03

Doe het zo:
- Noem eerst het voorbeeld.
- Leg uit dat er sprake is van nepnieuws.
- Leg uit dat dit nepnieuws propaganda is.

De invloed van de media 

Tijdens deze les heb je aan onderstaande leerdoelen gewerkt:

- Je kunt het begrip persvrijheid uitleggen.

- Je kunt het begrip censuur uitleggen.

- Je kunt het begrip indoctrinatie uitleggen.

- Je kunt het begrip propaganda uitleggen.

- Je kunt uitleggen dat nepnieuws een voorbeeld van propaganda kan zijn.

Test je kennis:

In groepen van 4 gaan jullie overleggen welk begrip het best past bij de gegeven situatie. 

Tijdens deze les heb je aan onderstaande leerdoelen gewerkt:

- Je kunt het begrip persvrijheid uitleggen.

- Je kunt het begrip censuur uitleggen.

- Je kunt het begrip indoctrinatie uitleggen.

- Je kunt het begrip propaganda uitleggen.

- Je kunt uitleggen dat nepnieuws een voorbeeld van propaganda kan zijn.

Test je kennis:

Geef nu aan welk begrip het best past bij de gegeven situatie.

Boeken, films en andere media met seksuele inhoud die niet heteroseksueel is, worden verboden in Hongarije. Ook reclame-uitingen waarin homo- of transseksualiteit wordt 'genormaliseerd' mag niet meer worden getoond.

1. Censuur
2. Propaganda
3. Indoctrinatie
4. Vrijheid van meningsuiting

Leerlingen in Spanje hoeven binnenkort geen lessen maatschappijleer meer te volgen. Volgens de conservatieve partij om te voorkomen dat de lessen, die zich richten op de samenstelling van maatschappij en familie en ingaan op seksualiteit, verdeeldheid onder de bevolking creëert.

1. Propaganda
2. Indoctrinatie
3. Censuur
4. Persvrijheid

De Franse publieke zenders Radio France Internationale (RFI) en France 24 zijn binnenkort niet meer te zien en te horen in Mali. In een online verklaring schrijft de regering dat de zenders 'valse beschuldigingen' over het Malinese leger verspreiden.

1. Nepnieuws
2. Indoctrinatie
3. Propaganda
4. Persvrijheid

Het Turkse parlement heeft een wet aangenomen waarmee de controle op sociale media flink wordt uitgebreid. Binnen 48 uur moet ongewenste inhoud weggehaald worden als dit besloten is door een Turkse rechter.

1. Nepnieuws
2. Propaganda
3. Persvrijheid
4. Censuur

Russen kunnen geen berichten meer plaatsen op TIkTok of live gaan. Ook kunnen ze geen berichten meer zien van niet-Russische accounts. "We zien alleen nog oude berichten van Russen en blijven zo in een informatiebubbel, met geen enkele mogelijkheid meer om informatie uit andere landen te krijgen".

1. Nepnieuws
2. Propaganda
3. Censuur
4. Indoctrinatie

De Russische ambassade in Finland verspreidt via Facebook complottheorieën dat heel Oekraïne vol zit met nazi's. Elke dag wordt er wel een filmpje van een vermeend oorlogsmisdrijf door de Oekraïners gedeeld.

1. Nepnieuws
2. Propaganda
3. Censuur
4. Persvrijheid