2021 Hfd 4 Taalproductie: Spreken en Schrijven

• Onderwijswetenschappen
• WO
• Studiejaar 2

Vakdidactiek 2

19 november 2020

Hfd 4 Taalproductie
Spreken & Schrijven

Leerdoelen

Na deze les kun je:

• De Neuner fasen voor (re)productie herkennen en uitleggen.
  
• De positie van de productieve vaardigheden in het taalleerproces duiden.
  
• Het taalproductie model van Levelt uitleggen.
  
• Verschillende mate van geleidheid herkennen in een productieve oefening
  
• Verschillende parameters voor productie herkennen en toepassen op oefeningen.
  

Wat is het verschil tussen Neuner C & D?

Neuner C of D?

Mate van geleiding:

Neuner C: uitkomsten/producten zijn erg vergelijkbaar en sluiten (naadloos?) aan op de input. Minimale ruimte voor eigen inbreng

Neuner D: meer ruimte voor eigen inbreng, ook ruimte voor gebruik eerdere input of eigen kennis. Producten/output zal meer variëren.

Is de volgende opdracht NEUNER C OF D EN WAAROM?

Werk in tweetallen.
A. Je bent presentator van een TV programma en je gaat vandaag een popster interviewen
B. Je bent popzanger en je hebt net jouw eerste hit gehad
Bedenk welke vragen je zou kunnen stellen en voer samen de interview uit.

Antwoord

Neuner D:

• Het is een vrije opdracht.
• De leerlingen komen tot vrije productie van de taal, waarbij geen hulpmiddelen aangeboden krijgen. 
• Zij moeten zelf de inhoud van de interview invullen

Taalproductie = boodschap + vorm

Boodschap/inhoud:

  

duidelijke situatie + rol

duidelijke publiek/ontvanger/doel

boodschap passend bij niveau/leeftijd/taalvaardigheid van de leerlingen

Vorm:

de leerling heeft de taalmiddelen (woordjes / zinnen / chunks) & deelvaardigheden om de boodschap over te brengen.

de leerling is bekend met pragmatische aspecten passend bij tekstsoort.

Wat is moelijker:
Spreken of schrijven en waarom?

Kijkopdracht

Bekijk de volgende film en leg in eigen woorden uit hoe het spraak productie mechanisme werkt.

Wat heb je ontdekt?

Taalproductiemodel van Levelt

Levelt

Levelt Nederlands

Welk onderdeel van het taalproductieapparaat is hier actief?

In hoeverre worden de drie componenten belast?

Lees de opdracht en beantwoord de vraag in de volgende dia: 


Opdracht: Geef een mondelinge beschrijving van jouw woonkamer voor een klasgenoot.

 

In hoeverre wordt de conceptualizer, formulator en articulator belast?

Antwoord

Conceptualizer:

Kamer is bekend (relatief weinig belasting)

Formulator:

Vocabulaire voor meubels
Stucturen voor plaats (voorzetsels, links/rechts, etc)

Gebruik bijvoeglijk nmw

Meervoudsvormen?

(geen voorbereiding/onbekend > meer belasting)

Articulator:

Uitspraak van vocabulaire

(snelheid /onbekend > meer belasting)

In hoeverre worden de componenten belast?
Opdracht: Schrijf een artikel over waarom veel mensen kerst een gezellig feest vinden.

Antwoord

Conceptualizer:

Wat weet de leerling hiervan? (te) veel belasting)

Formulator:

Thematisch vocabulaire

Vocabulaire gericht op opbouw van een artikel (signaalwoorden)

Opbouw/inhoud alinea’s. Grote variëteit aan structuren.

(geen voorbereiding/onbekend > veel belasting)

Articulator:

Spelling (en interpunctie)

(veel tijd > minder belasting)

Oefenparameters bij spreken en schrijven

• Hoe kun je een oefening bijstellen?
  
• Waarom? (Leerdoelen? Succesbeleving?)
  
• De oefenparameters:
  
• Tijd
  
• Communicatief gericht of taalgericht
  
• Vrij, geleid of (sterk) gestuurd
  
• Monologisch / dialogisch
  
• Reproductief / productief
  
• Gefingeerde situatie of reële situatie
  

Makkelijk/ moeilijk – inhoudelijk en talig

Werkblad

Stap 1: Geef van alle opdrachten aan in welke Neunerfase deze opdracht past.

Stap 2: Geef van elke opdracht aan in welke mate de volgende “onderdelen” belast worden:

De conceptualizer

De formulator: woorden en/of structuren?

De articulator (spelling of uitspraak)

Stap 3: Geef bij elke oefening aan welke parameter je zou kunnen aanpassen en wat het effect daarvan is in het taalproductiemodel.

NB: probeer minimaal 3 verschillende parameters aan te passen 

Kun je conclusies trekken?
Heb je nieuwe inzichten?
Ga je iets aanpassen in je praktijk?

Voor volgende week

Bestuderen Hfst 10 Schrijfvaardigheid

Verdieping(optioneel): Artikel Levelt