Economie H6 par. 3 Wie heeft er profijt van? HSX

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H6 par.3 

Wie heeft er profijt van?

Lesdoelen

Je kunt het verschil uitleggen tussen eigen belang en collectief belang en dit koppelen aan de productie van de overheid.

Je kunt uitleggen hoe de collectieve sector georganiseerd is.

Je kunt uitleggen wat externe effecten zijn.

Je kunt voorbeelden geven van positieve en negatieve externe effecten. 

Even opfrissen..

START 6.3

Wie heeft er profijt van?

verschillende soorten belangen

individueel belang

voorop stellen van je eigen belang. 

vaak niet de optimale uitkomst.

collectief belang

optimale uitkomst

komt tot stand door samen te werken en afspraken 

Betekenis van het woord collectief:

Het woord betekent 'samen', dus voor iedereen beschikbaar.

Een collectief heeft een gezamenlijk belang. Bijvoorbeeld de politie, die is er voor iedereen.

Gevangenendilemma

collectieve dwang

Meeliftersgedrag

Rationeel gedrag

Collectieve dwang

Collectieve dwang kan op meerdere manieren:
- via de belasting: alleen de overheid kan mensen verplichten te betalen voor collectieve goederen, omdat ze mensen kan dwingen te betalen via de belastingen.
- een contract afsluiten: men kan elkaar zo aan afspraken houden.

- via wet- en regelgeving: iedereen is verplicht om een zorgverzekering en een autoverzekering af te sluiten. 

de publieke sector

de collectieve sector 

de overheid

verantwoordelijk voor produceren collectieve goederen en diensten

particuliere sector

burgers en bedrijven 

externe effecten

externe effecten

onbedoelde gevolgen van de productie

Externe effecten kunnen positief of negatief uitpakken. 

Bij negatieve externe effecten zijn niet alle externe kosten in de prijs opgenomen.

1. Juist
2. Onjuist

Wat kan de overheid doen tegen externe effecten?

subsidies en accijns

de overheid kan een geldbedrag geven voor het gebruik van producten, die milieuvervuiling tegengaan of accijns voor producten die slecht zijn voor het mileu en de gezondheid.

verbod

ze kunnen een verbod instellen, zoals het rookverbod 

Bonus

In je hoofdstuk wordt de term 'consumentensurplus' gebruikt in een vraag. 

Het consumentensurplus is gelijk aan het verschil tussen de betalingsbereidheid en de te betalen prijs. De betalingsbereidheid is de prijs die de consument maximaal bereid is te betalen.

Dat je't maar weet...

Resumerend

Je kunt het verschil uitleggen tussen eigen belang en collectief belang en dit koppelen aan de productie van de overheid.

Je kunt uitleggen hoe de collectieve sector georganiseerd is.

Je kunt uitleggen wat externe effecten zijn.

Je kunt voorbeelden geven van positieve en negatieve externe effecten. 

EINDE