H5 Chemische reacties Les 2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Reactieschema's & Reactievergelijkingen

Na deze les...

... kun  je een reactieschema  opstellen.

... kun je van een reactieschema een reactievergelijking maken.

... kun je een reactievergelijking kloppend maken.

Weet je nog?

Index: Kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO₂ 

_{Coëfficiënt: getal voor de molecuulformule, 5 in 5 NaCl} 

Weet je nog?

Index: Kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO₂ 

_{Coëfficiënt: getal voor de molecuulformule, 5 in 5 NaCl} 

_{Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: 
Claudia Fietst In Haar Onderbroek Naar Breda}

Weet je nog?

SO₂

1 molecuul

2 atoomsoorten

• 1 x S
• 2 x O

3 SO₂

3 moleculen

2 atoomsoorten

• 3 x S
• 6 x O

1x Zwaveldioxide

3x Zwaveldioxide

Reactieschema

Een chemische reactie kun je verkort weergeven in een reactieschema, waarin je de namen en de toestandsaanduidingen van de beginstoffen voor de pijl en van de reactieproducten achter de pijl plaatst.

Toestandsaanduidingen: gas (g), vast (s), vloeibaar (l) en opgelost (aq)

Reactieschema

Beginstoffen: 

methaan en zuurstof

Eindproducten: 

koolstofdioxide en water

Reactieschema

Verbranding van methaan

Beginstoffen: 

methaan en zuurstof

Eindstoffen: 

koolstofdioxide en water

Methaan(g) + Zuurstof(g) --> Koolstofdioxide(g) en Water(l)

Reactievergelijking

Reactieschema = woorden

Reactievergelijking = molecuulformules

In een reactievergelijking is er voor en na de pijl een gelijk aantal atomen van elke soort aanwezig.

Je noemt dat een kloppende reactievergelijking.

Stappenplan

Deel 1

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen

Deel 2

• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk atoomsoort aanwezig is.

Reactievergelijking 

Verbranding van Methaan

Reactieschema:

Reactievergelijking:

Methaan(g) + Zuurstof(g)  -->  Koolstofdioxide(g) en Water(l)

CH₄ (g) + O₂ (g)  -->  CO₂ (g) + H₂O (l)

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl moeten van elke atoomsoort evenveel atomen zijn 
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (de index verandert niet) 
• Let op!! Als je op een 1/2 getal uitkomt voor de moleculen, dan verdubbel je alle coëfficiënten. 
• Let op!! Uiteindelijk moeten de coëfficiënten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. (als je all coëfficiënten nog door 2 of 3 kunt delen, dan moet dat).

Reactievergelijking kloppend maken

... CH₄ + ... O₂  -->  ... CO₂ + ... H₂O

Reactievergelijking kloppend maken

CH₄ +  2 O₂  -->  CO₂ + 2 H₂O

Wat is niet waar over een reactieschema?

1. hierin staan de stoffen in woorden
2. hierin staan de stoffen in molecuulformules
3. hierin staat de toestandsaanduiding

Wat is de beginstof in dit reactieschema?

1. Zilver en chloor
2. Zilverchloride
3. Zilver
4. Chloor

Een reactieschema geef je in:

1. Woorden
2. Symbolen

In dit reactieschema is koperchloride...

1. de beginstof
2. het reactieproduct

Wat zijn de reactieproducten in dit reactieschema?

1. Ijzer en water
2. Ijzer, water en zuurstof
3. Roest
4. Ijzer, water, zuurstof en roest

Wat is het reactieschema voor de verbrandingsreactie?

1. koolstof (s) -> koolstof (g)
2. koolstof (s) + kalkwater (l) -> koolstofdioxide (g)
3. koolstof (s) + zuurstof (g) -> koolstofdioxide (g)
4. koolstof (s) + zuurstof (g) -> kalkwater (l)

In een reactievergelijking geef je ..

1. Woorden
2. Symbolen

Is deze reactievergelijking kloppend?

1. Ja
2. Nee

klopt deze reactievergelijking?

1. ja
2. nee

Welke reactievergelijking klopt?

1. Nummer 1
2. Nummer 2
3. Nummer 3
4. Nummer 4

De reactievergelijking is ....

1. Kloppend
2. Niet kloppend

Aan de slag met ontledingsreacties!

1. De thermolyse van suiker (in koolstof, zuurstof en waterstof)

2. De fotolyse van zilverchloride

3. De elektrolyse van water

Aan de slag met verbrandingsreacties!

1. De verbranding van methaan. 

Verbranding is een reactie van methaan met zuurstof. Hierbij ontstaat koolstofdioxide en water

2. Het verbranden van een sterretje. Bij het verbranden van een sterretje reageert vast magnesium met zuurstof  en er ontstaat magnesiumoxide.

Aan de slag!

Maak de opdrachten van 5.1 + 5.2 die je nog niet hebt gemaakt.