3.2 Reactievergelijkingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H3.2 Reactievergelijkingen

Benodigheden:

Schrift en pen!

LessonUp: 

Komt online

Telefoons in de telefoontas!

Na deze les...

... kun  je een reactieschema opstellen.

... kun je van een reactieschema een reactievergelijking maken

... kun je een reactievergelijking kloppend maken

Weet je nog? (1/2)

Index: Kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO₂ 

_{Coëfficiënt: getal voor de molecuulformule, 5 in 5 NaCl} 

_{Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: 
Claudia Fietst In Haar Onderbroek Naar Breda}

Weet je nog? (2/2)

SO₂

1 molecuul

2 atoomsoorten

• 1 x S
• 2 x O

3 SO₂

3 molecuul

2 atoomsoorten

• 3 x S
• 6 x O

Reactieschema

Een chemische reactie kun je verkort weergeven in een reactieschema, waarin je de namen en de toestandsaanduidingen van de beginstoffen voor de pijl en van de reactieproducten achter de pijl plaatst.

Toestandsaanduidingen: gas (g), vast (s), vloeibaar (l) en opgelost (aq)

Reactieschema

Ontleding van water

Begin: Water

Eind: Waterstof en zuurstof

Reactieschema

Ontleding van water

Begin: Water

Eind: Waterstof en zuurstof

Water (l) -> Waterstof (g) + zuurstof (g)

Reactievergelijking

Reactieschema = woorden

Reactievergelijking = molecuulformules

In een reactievergelijking is er voor en na de pijl een gelijk aantal atomen van elke soort aanwezig.

Je noemt dat een kloppende reactievergelijking.

Stappenplan

Deel 1

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen

Deel 2

• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
  
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl

• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk  atoomsoort aanwezig is.

Reactievergelijking (Deel 1)

Ontleding van water

Reactieschema:

Reactievergelijking:

Water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)

H₂O -> H₂ + O₂

Stappenplan

Deel 1

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen

Deel 2

• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
  
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl

• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk  atoomsoort aanwezig is.

Reactievergelijking (Deel 2)

H₂O -> H₂ + O₂

H: 

O:

H: 

O:

Reactievergelijking (Deel 2)

H₂O -> H₂ + O₂

H: 2

O: 1

H: 2

O: 2

Reactievergelijking (Deel 2)

2 H₂O -> H₂ + O₂

H: 2 4

O: 1 2

H: 2

O: 2

Reactievergelijking (Deel 2)

2 H₂O -> 2 H₂ + O₂

H: 2 4

O: 1 2

H: 2 4

O: 2

Reactieschema

Verbranding van methaan

Begin: Methaan en Zuurstof

Eind: Koolstofdioxide en Water

Reactieschema

Verbranding van methaan

Begin: Methaan en Zuurstof

Eind: Koolstofdioxide en Water

Methaan(g) + Zuurstof(g) --> Koolstofdioxide(g) en Water(l)

Stappenplan

Deel 1

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen

Deel 2

• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
  
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl

• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk  atoomsoort aanwezig is.

Reactievergelijking (Deel 1)

Verbranding van Methaan

Reactieschema:

Reactievergelijking:

Methaan(g) + Zuurstof(g)  -->  Koolstofdioxide(g) en Water(l)

CH₄ (g) + O₂ (g)  -->  CO₂ (g) + H₂O (l)

Stappenplan

Deel 1

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen

Deel 2

• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
  
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl

• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk  atoomsoort aanwezig is.

Reactievergelijking (Deel 2)

... CH₄ + ... O₂  -->  ... CO₂ + ... H₂O

C: 

H: 

O:

C: 

H: 

O:

Reactievergelijking (Deel 2)

CH₄ +  O₂  -->  CO₂ + H₂O

C: 1

H: 4

O: 2

C: 1

H: 2

O: 3

Reactievergelijking (Deel 2)

CH₄ +  O₂  -->  CO₂ + 2 H₂O

C: 1

H: 4

O: 2

C: 1

H: 2 4

O: 3 4

Reactievergelijking (Deel 2)

CH₄ +  2 O₂  -->  CO₂ + 2 H₂O

C: 1

H: 4

O: 2 4

C: 1

H: 2 4

O: 3 4

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl moeten van elke atoomsoort evenveel atomen zijn 
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (de index verandert niet) 
• Let op !! Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
• Let op !! Uiteindelijk moeten de coëfficiënten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 

CH₄ (g) + O₂ (g)  -->  CO₂ (g) + H₂O (l)

Oefenen

Reactievergelijkingen kloppen maken leer je alleen maar door het veel te doen

Oefen dit dan ook

Volgende les (3.3) heb je deze kennis hard nodig!