10.5 Soorten reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

10.5 Soorten reacties

Planning

• Opdrachten uit 10.4?
• Herhaling substitutie en additie!! (ook mooi voor de SO)
• Hydrolyse en condensatie + oefeningen hierover.
• Aan de slag!

Welke soort reacties vinden in je lichaam plaats?

1. Verbranding.

2. Additie- en substitutiereacties.

3. Hydrolyse- en condensatiereacties.

Leer deze reactie soorten goed.

Verbranding

Verbranding

Bij de volledige verbranding van koolwaterstoffen in je lichaam ontstaan koolstofdioxide en water. Bij de verbranding van eiwitten in je lichaam ontstaat naast koolstofdioxide en water ook de stof ureum. Ureum heeft de formule: CH₄N₂O en wordt in het bloed opgenomen en door de nieren uitgescheiden.

Additie reactie = toevoeging

          C2H4        +       Br2      ->       C2H4Br2

Kenmerken van een additiereactie

• Je start met een onverzadigde koolwaterstof  (C=C)
  
• Je voegt één van de volgende stoffen toe: 

             Br2,    Cl2,    H2,    HF,    HCl,    HBr  of   HI.

• De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
• De reactie verloopt snel

Additie met water

Bij een additiereactie met water splitst het H2O molecuul in een H-atoom en een -OH groep. Het H-atoom komt aan het ene C-atoom en de -OH groep aan het andere C-atoom

 Substitutiereactie

                                                                                  

                                                             1-broompropaan         waterstofbromide

    

Eén H-atoom wordt VERVANGEN door één atoom van Br2

Het andere Br-atoom neemt het H-atoom mee!

Substitutiereactie

Bij een overmaat broom wordt er nog een H-atoom vervangen

                 of   ....   1,1-dibroompropaan

                                 1,3-dibroompropaan

                                         2,2-dibroompropaan        

    

Vorming en afbraak

Van eiwitten / vetten en koolhydraten

lactose is opgebouwd uit galactose en glucose

lactose is een

disacharide

Wat voor reactie is dit?

Condensatie/hydrolyse

+

+ H₂O

Condensatie & hydrolyse

Hydrolyse of condensatie?

Hydrolyse van vetten

Hydrolyse van vetten geeft glycerol en de vetzuren.

Hydrolyse van vetten met basisch milieu

• Gaat niet makkelijk (in het laboratorium)-> natronloog toevoegen!
• Hydrolyse van vetten in basisch milieu (verzeping) geeft glycerol en de vetzuurresten.
• Een zout met een vetzuurrest wordt ook wel een zeep genoemd.
• Bijvoorbeeld ontstaan van een natriumzeep:

Verzeping

Aan de slag

H: 49

B: 46 t/m 48, 52, 53

V: 51

47 en 48 samen!!