§8.1 Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Paragraaf 8.1 Bloed

Programma

Welkom

Nieuwe stof uitleg : 

 '8.1 Bloed'

Aan de slag/huiswerk

- Maak deze LessonUp

- Maak de leerwerkboek opdrachten van 8.1

Klassikale afsluiting

Leerdoelen

1. Je kan uitleggen waar bloed uit bestaat.

2. Je kan uitleggen hoe bloed stoffen vervoert.

3. Je kan uitleggen wat er verandert bij inspanning van je lichaam.

Waaruit bestaat bloed?

Bloedplasma

Bloedcellen

Bloedcellen zijn:

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Vervoeren zuurstof door je lichaam

Zuurstof hecht vast aan hemoglobine

Hemoglobine is een rode kleurstof in de rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bestrijden ziekteverwekkers

Witte bloedcellen type 1: Eten de ziekteverwekkers op (vreetcellen)

Witte bloedcellen type 2: Maken afweerstoffen (antistoffen)

Type 1

Type 2

0

Bloedplaatjes

• Zorgen dat wondjes dichtgaan

Hoe dan?

1. Bloedplaatjes gaan stuk (au!)

2. Er komt een stof uit de bloedplaatjes

3. Fibrinogeen verandert in fibrinedraden.

4. Er ontstaat een netwerk van fibrinedraden. 

5. Rode bloedcellen blijven vastzitten en verstoppen de wond.

Bloedstolling

Rode beenmerg

Bloedcellen zijn na een paar maanden versleten

Je lichaam maakt dus constant nieuwe bloedcellen aan

Dit gebeurt in het rode beenmerg

Hoe noemen we de gelige vloeistof in het bloed?

Wat is de taak van rode bloedcellen?

Op welke 2 manieren kunnen witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden?

Welk woord hoort bij "bloedplaatjes"?

1. Zuurstof
2. Bloedstolling
3. Antistoffen
4. Hemoglobine

Hoe vervoert het bloed stoffen?

Je bloed neemt stoffen op, vervoert die stoffen, en geeft ze ergens anders weer af.

Opname en afgifte van stoffen gebeurt in heel dunne bloedvaatjes: de haarvaten.

Transport via bloedplasma

Het bloedplasma vervoert bijna alle stoffen in je lichaam. De stoffen zijn opgelost in het bloedplasma, net als suiker in thee.

 

Voorbeelden: Glucosedeeltjes, vitaminen, mineralen, hormonen, antistoffen en afvalstoffen (zoals koolstofdioxide = CO2)

Transport via rode bloedcellen

Rode bloedcellen vervoeren zuurstof.

Dit gebeurt met behulp van hemoglobine

Zuurstof bindt zich vast aan de hemoglobine en laat ergens anders weer los.

Bloedarmoede

Rode bloedcellen bevatten te weinig hemoglobine.

Je wordt snel moe, want er kan minder zuurstof vervoerd worden.

Organen krijgen dus minder zuurstof.

Bloedarmoede kan ontstaan door een tekort aan ijzer.

Wat verandert er bij inspanning?

Tijdens het sporten werken allerlei organen sneller.

Hiervoor is meer energie nodig.

Om meer energie te krijgen is er meer verbranding nodig.

Verbranding

Waarom brengt je bloed glucose (via bloedplasma) en zuurstof (via je rode bloedcellen) naar je cellen?

Omdat je cellen deze twee stoffen nodig hebben voor de verbranding!

Formule verbranding

Zeer belangrijk! Uit je hoofd kennen.

Voldoende glucose

Tijdens het sporten gaat het glucosegehalte in het bloed omlaag.

Aanvullen vanuit de 'reserves' namelijk: glycogeen.

Hormonen: Adrenaline & Glucagon zetten het glycogeen om in glucose.

Voldoende zuurstof

Ook zuurstof heb je meer nodig tijdens het sporten.

Zuurstof vul je aan door tijdens het sporten sneller te ademen.

Ook je hart gaat sneller kloppen, waardoor je bloed sneller gaat stromen.

Als het bloed sneller stroomt, krijgen de spieren sneller meer zuurstof.

Wat is er aan de hand bij bloedarmoede?

1. Te weinig bloed
2. Veel bloed verloren (wond)
3. Te weinig bloedplasma
4. Te weinig hemoglobine

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

Welke 2 hormonen spelen een rol bij glycogeen omzetten naar glucose?

0

Aan de slag

1. Maak deze LessonUp 8.1 (vragen) die klaarstaat in de klasLessonUp.

2. Maak het huiswerk in je leerwerkboek paragraaf 8.1 + nakijken.

3. Plannetje smeden naar aanleiding van de gemaakte toets.

Bloeddruk

Slagaders - hoge druk en
hoge stroomsnelheid.

Haarvaten - Bloeddruk en stroomsnelheid nemen geleidelijk af.

Aders - bloeddruk laag, stroomsnelheid neemt toe.

Hartproblemen

• Slagaderverkalking kransslagader
  
• Dotteren
• Bypass
• Hartinfarct

Dotteren

Bypass

Omleiding kransslagader