V1A 13 april

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,4

Deze les

Maken we de nieuwsquiz.

Gaan we verder met pitchen en met grammatica.

We behandelen het bezittelijk voornaamwoord, telwoorden en gaan zinnen ontleden.

Nieuwsquiz

www.kahoot.it

Code wordt gedeeld.

Tot nog toe

Persoonsvorm, onderwerp, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, lidwoorden, voorzetsels, werkwoordelijk gezegde en het persoonlijk voornaamwoord behandeld. 

Ik wil graag van jullie horen welke dingen nog moeilijk zijn.

Wat gaan we nog behandelen

Het opdelen van zinnen.

Bezittelijk voornaamwoord.

Telwoorden

Bijwoorden

Bezittelijk voornaamwoord

Weet iemand wat dit is?

Bezittelijk voornaamwoord

Bezittelijke voornaamwoorden geven aan dat er een bepaalde relatie is tussen een persoon, dier of instantie en een zelfstandig naamwoord. De persoon is bijvoorbeeld eigenaar of maker van het genoemde: 

mijn fiets, haar tekening, uw mening. 

Ook familierelaties kunnen met het bezittelijk voornaamwoord worden uitgedrukt: 

zijn vader, haar nicht, onze moeder.

Meer voorbeelden

* Heb je mijn nieuwe bril al gezien?

* Ik ga morgen eten bij m’n opa.

* Is dat jouw glas of het zijne?

* Zijn dat haar schoenen of de jouwe?

* Ze heeft d’r ogen niet in d’r zak zitten!

* Jullie verhaal was niet zo geloofwaardig. 

(Bij het bezittelijk voornaamwoord jullie bestaat geen zelfstandige vorm als ‘jullieë’. De constructie die/dat van jullie vervangt deze vorm.

Dat zijn onze jassen; waar zijn die van jullie?

Benoem het zelfstandig naamwoord
Hij nam een hap van mijn appel

1. appel
2. Hij
3. nam
4. mijn

Ik stapte in zijn auto

1. Ik
2. Ik stapte
3. Zijn
4. auto

Ga je ook naar haar feestje

1. Je
2. Ga je
3. haar
4. Haar feestje

Wij nemen haar hond mee op onze vakantie.

1. Haar, onze
2. haar
3. onze
4. hond, vakantie

Hun werkstuk scoorde erg hoog

1. scoorde
2. hun werkstuk
3. erg hoog
4. hun

telwoorden

Meestal zijn telwoorden eenvoudig te herkennen, je kunt er namelijk bij tellen òf ze geven een volgorde aan.

Voorbeelden:

één, twee,

veel, enkele

eerste, tweede, derde, driehonderdste.

laatste, middelste

Wat telwoorden soms een lastige woordsoort maakt, is dat er eigenlijk vier verschillende telwoorden zijn. Telwoorden bestaan uit hoofdtelwoorden en rangtelwoorden en die zijn weer te verdelen in bepaalde telwoorden en onbepaalde telwoorden.

Hoofdtelwoorden

Hoofdtelwoorden zijn woorden die je gebruikt als je telt of als je een hoeveelheid aan wil geven. Een bepaald hoofdtelwoord geeft een precies aantal aan en een onbepaald hoofdtelwoord geeft juist géén precies aantal.

Bepaald hoofdtelwoord, voorbeelden:

één, twee, drieënvijftig

beide, allebei

Onbepaald hoofdtelwoord, voorbeelden:

enkele, verschillende, veel, weinig

bepaalde hoofdtelwoorden geven

1. een precies aantal aan
2. geen precies getal
3. zowel precies als niet precies.
4. Geen van allen.

Ik tel zeven kralen op zijn bureau

zeven =

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. Rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Maar weinig kinderen vonden het leuk

weinig is een?

1. Bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. rangtelwoord
4. geen van allen

Rangtelwoorden

Rangtelwoorden geven de volgorde aan. Een bepaald rangtelwoord geeft de precieze positie aan en een onbepaald ragtelwoord is juist niet precies.

Bepaald rangtelwoord, voorbeelden:

eerste, tweede, derde, honderdste

Onbepaald rangtelwoord, voorbeelden:

zoveelste, hoeveelste, middelste maar ook laatste.

Onbepaalde rangtelwoorden geven...

1. de precieze positie aan
2. niet de precieze positie aan
3. Zowel A als B is correct
4. Geen van allen.

Joost kwam als eerste over de finish

Eerste is een?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. onbepaald rangtelwoord
4. bepaald rangtelwoord

Sarah woont in het middelste huis

Middelste is een...?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. onbepaald rangtelwoord
4. bepaald rangtelwoord

Bijwoorden

Bijwoorden zijn woorden die een werkwoord, een ander bijwoord, een bijvoeglijk naamwoord, een hele zin of soms een zelfstandig naamwoord nader bepalen. Dat wil zeggen: ze geven daar meer informatie over. 

Een bijwoord is een woord dat meer informatie geeft over het woord waar het bij hoort, vandaar de naam bijwoord.

Bijwoorden

Er bestaan onder meer:

* bijwoorden van graad: heel, zeer, nogal, enigszins, hartstikke

* bijwoorden van plaats/richting: waarheen, hier, elders, ginds, opzij

* bijwoorden van tijd: wanneer, morgen, vandaag, gisteren, binnenkort, onlangs

* aanwijzende bijwoorden: daar, hier, nu

* onbepaalde bijwoorden: ergens, nergens, nooit, altijd

* vragende bijwoorden: waar, wanneer, hoe

Bijwoorden

* Ze zaten allemaal buiten. (buiten bepaalt het werkwoord zaten nader).

* Dat vind ik een bijzonder mooie film. (bijzonder bepaalt het bijvoeglijk naamwoord mooie nader).

* Dat vind ik een heel erg mooie film. (heel bepaalt erg (ook een bijwoord) nader).

* Misschien doe ik het. (misschien bepaalt de hele zin nader).

* Zij woont in het huis hiernaast. (hiernaast bepaalt de zelfstandignaamwoordgroep het huis nader).

Morgen vlieg ik naar Portugal

1. Morgen
2. vlieg
3. Portugal
4. geen van bovenstaande

Als je daar rechtsaf slaat kom je uit bij het bos

1. Als je
2. het bos
3. kom je uit
4. daar rechtsaf

Hij rijdt voorzichtig

1. voorzichtig
2. hij
3. rijdt
4. geen van allen

Hij stapt snel

1. Hij
2. Stapt
3. snel
4. geen van allen

Opdracht

Mensen thuis werken verder aan het huiswerk of gaan verder met het lezen van hun boek.  

Mensen die hun boek bij zich hebben mogen verder lezen. Met de leerlingen die geen boek bij zich hebben gaan we een pitchoefening doen.