6 Voeding, vocht en uitscheiding

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voeding, vocht en uitscheiding

lesplanning

Deze week

Vorige week

Wat is een goede voeding?

Voedingsstoffen:

• Koolhydraten
• Vetten
• Eiwitten
• Vitamines
• Mineralen

Met een gezond voedingspatroon krijg je van alle voedingsstoffen voldoende binnen. 

Hoe herken je ondervoeding?

• Gewichtsverlies zonder dat dit de bedoeling is (ook bij overgewicht!)
• Kleding die te wijd wordt of een horloge dat losser om de pols zit
• een slechte eetlust
• een (te) laag gewicht
• vermoeidheid of een slechte conditie

Hoe ontstaat ondervoeding?

Als mensen ziek zijn, eten ze vaak minder. 

Het lichaam verbruikt dan meer energie en voedingsstoffen. 

Stofwisseling verandert. Hierdoor verlaagt de weerstand. 

Er kunnen eerder complicaties ontstaan en wonden genezen minder snel. Dit leidt tot een vertraagd herstel.

Oorzaken van ondervoeding

• Acute of chronische ziekte.
  
• Verminderde voedselinname door een verminderde eetlust.
  
• Moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of de vertering.
  
• Maag- / darmklachten, misselijkheid.
  
• Psychologische problemen, zoals angst, depressie of verdriet.
  
• Sociale factoren, zoals eenzaamheid of geen mogelijkheid om eten te kopen of te bereiden.

Risicogroepen met een verhoogd risico op ondervoeding

• Kwetsbare ouderen thuis, in een verzorgingshuid of woonzorgcentrum;
• Cliënten die meerdere ziekten hebben, chronisch ziek zijn of veel medicatie gebruiken;
• Cliënten met lichamelijke beperkingen;
• Cliënten met een niet- passende gebitsprothese, kauw- of slikproblemen;
• Cliënten (met name oudere en ernstige ziekte) die recent ontslagen zijn uit het ziekenhuis;
• Cliënten met psychosociale problemen en verwaarlozing;
• Cliënten met alcohol- of drugsmisbruik 

Gevolgen van ondervoeding

• verminderde weerstand
  
• verminderde spiermassa
  
• minder soepel bewegen
  
• grotere kans op vallen
  
• langzamer herstel na een operatie of ziekte
  
• meer en ernstigere complicaties na een operatie

• vertraagde wondgenezing
  
• verhoogde kans op doorligwonden (decubitus)
  
• verminderde hart- en longcapaciteit
  
• lagere kwaliteit van leven
  
• sociaal isolement
  
• verhoogde kans op overlijden

Adviezen ondervoeding

• Zorg dat de maaltijd er zo aantrekkelijk mogelijk uitziet
  
• Neem bewust tijd om te eten en goed te kauwen.
  
• Eet vaker per dag kleinere porties
  
• Probeer bij elke maaltijd of tussenmaaltijd een (soja) melkproduct te gebruiken.
  
• Sla geen maaltijden over
  
• Kies niet voor suikervrije, light, halfvolle of magere producten.
  
• Kies voor kant en klare gerechten
• Eet gevarieerd en probeer verschillende voedingsmiddelen uit.
• Kies als er geen trek is in warm eten, voor een koude maaltijd.

Criteria ondervoeding

• Als iemand onbedoeld in een maand vier kilo afvalt (onvrijwillig)
• Of in zes maanden meer dan vier kilo afvalt (onvrijwillig)
• Dit geldt ook bij een persoon met overgewicht
• Ook een BMI <22 kan risico op ondervoeding betekenen

Wat is ondervoeding?

Als je te lang te weinig eet, raak je ondervoed.

Bij ondervoeding is het verbruik van energie hoger dan wat er aan energie met de voeding binnenkomt. 

Het lichaam verzwakt 

Wat is obstipatie?

1. Diarree
2. Verstopping
3. Benauwdheid
4. Bloedneus

een dieet dat een zorgvrager voorgeschreven krijgt bij obstipatie is

1. vloeibare voeding
2. vetbeperkt dieet
3. vezelverrijk dieet

Uitscheiding en incontinentie

wat is sputum?

1. uitscheidingsproduct van de blaas
2. uitscheidingsproduct van de dikke darm
3. uitscheidingsproduct van de longen
4. uitscheidingsproduct van de bovenste luchtwegen

Wat is een complicatie bij braken?

1. oedeem
2. benauwdheid
3. uitdroging
4. maagbloedingen

Wat is projectielbraken?

1. Met grote kracht braken
2. Braken van kleine stukjes
3. In golven braken
4. Spugen bij baby's

Braken is een reden voor het starten van een vochtbalans

1. Juist
2. Onjuist

Vochtbalans

negatieve vochtbalans

positieve vochtbalans

wat kan er allemaal genoteerd worden in een vochtbalans..?

Positief: Meer vocht opgenomen dan uitgescheiden

 ( overvullen)

Negatief: Meer vocht uitgescheiden dan opgenomen

( uitdrogen)

denk ook aan braken, diarree, transpireren

Even oefenen

Mevrouw van Groningen, heeft een vochtinfuus van 2500 ml per 24 uur. Zij eet 2 bekertjes yoghurt van 150 ml . Vervolgens dronk zij 2 bekers thee van 150 ml. Mevrouw van Groningen kon niet plassen en daarom werd zij gekatheteriseerd: 2200 ml. Daarnaast heeft zij 3 keer gebraakt, 1 keer 150 ml, de 2e keer 100 ml en de 3e keer 200 ml.

Maak de vochtbalans op; 

Heeft mw. Van Groningen een positieve of een negatieve vochtbalans?

Antwoord

Input: 2500ml infuus in 24 uur + 2x 150ml yoghurt + 2x 150 ml thee =3100 ml 

output: katheter  2200ml + braken 150 ml+100 ml +200 ml= 2650ml 

De vochtbalans van mw van Groningen is  Positief . 

Ze heeft meer opgenomen dan uitgescheiden

observeren urine

thuis de verschillende soorten bekijken

Volgende week

• Verdergaan waar we nog niet aan zijn toegekomen van deze week.

• planning dulon online:

Extra informatie

UWI/blaasontsteking

• Vaak moeten plassen
  
• Pijn tijdens het plassen
  
• Een branderig gevoel bij het plassen
  
• Troebele urine
  
• Stinkende urine
  
• Bloed in de urine, al komt dit niet vaak voor
  
• Pijn in de buik of onder in de rug
  
• Donkere of geconcentreerde 

specifiek bij ouderen:

• Verwardheid
• Delier