Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Programma

herhaling

Spieren

Check

Tekenopdracht: teken een..

• bewegingszenuwcel
• met een cellichaam
• met een axon en dendriet
• synaps
• myelineschede
• sprongsgewijze impulsgeleiding
• neurotransmitters
• die binden aan de receptor op een spier

Vergelijk de tekening met je buur

Wat is goed getekend?

Welke aanwijzingen kun je elkaar geven?

Huiswerkcheck

57-61

3 soorten spierweefsel

Bouw spier

• Spierschede: bindweefsel om spier heen
• Pees: verbind spier met bot bij aanhechtingsplaats
• Spier bestaat uit spierbundels, die uit spiervezels bestaan

Rangschik van klein naar groot....

1. spiervezel - spierfibril - spierbundel - spier
2. spierfibril - spiervezel - spierbundel - spier
3. spierfibril - spierbundel - spiervezel - spier
4. spierbundel- spiervezel - spierfibril - spier

Hoe heet nummer 4?

1. Spiercel
2. Spiervezel
3. actine
4. myosine

Tijdens samentrekking van een spiervezel bewegen actine- en myosinefilamenten langs elkaar. Daardoor verandert de positie van de H-band, A-band en I-band (zie afbeelding) in een sarcomeer. Welke veranderingen treden tijdens samentrekking van de spiervezel op in de lengte van deze drie banden?

1. H, A en I worden alle drie smaller
2. H en A worden smaller, I blijft gelijk
3. H wordt smaller, A blijft gelijk en I wordt smaller
4. H blijft gelijk, A en I worden smaller

Antagonisten of antagonistisch paar

welke spieren werken ook als antagonistische paar?

Skeletspier 

Langzame spiervezels

Trekken traag samen,

maar houden het lang vol.

Ze zijn rood doordat ze veel myoglobine bevatten.  

Skeletspier 

Snelle spiervezels 

Trekken snel samen, maar houden het niet lang vol.​

Zijn wit doordat ze weinig myoglobine bevatten.

Kramp (1)

Een spier bevat vele spiervezels

deze spiervezels worden wisselend geïnnerveerd door motorische eenheden

De spier raakt zo niet snel vermoeid

Kramp (2)

Bij te veel training/dehydratie

-> alle motorische eenheden geven impulsen af 

-> spier trekt onwillekeurig samen

er is te weinig ATP om actine van myosine vrij te krijgen

Uit welke 3 typen spierweefsel bestaan onze skeletspieren? (in alfabetische volgorde, gescheiden door komma zonder spatie)

Welke neurotransmitter is betrokken bij de spiercontractie?

1. dopamine
2. glycine
3. neurotoxine
4. acetylcholine

Hoe heet de synaps van een motorisch neuron?

1. acetylcholine
2. motorisch eindplaatje
3. motorische eenheid
4. actine

Voeg toe aan je tekening

• de naam acetylcholine
• de naam motorisch eindplaatje
• myosine en actine
• spiervezel 

• Vergelijk de tekening met je buur

Huiswerk

Opdracht 57-61

As vrijdag formatieve toets Genetica 

en start Gedrag en waarneming

Huiswerk

B6 opdracht: 44, 45,46, 47, 48, 50

motorisch neuron, acetylcholine, motorisch eindplaatje, actiepotentiaal, calcium, sarcomeer, myosine, actine, ATP

Afspraken in Natuurwetenschappelijk onderzoek

Waarschijnlijkheid dat een resultaat niet door toeval wordt bepaald

• Afspraak over onzekerheid
  
• Significantie: p-waarde
  

Steekproef: slechts een van de groep wordt onderzocht

Fouten:

Toevallige fout: bij herhaling van de meting treedt de fout niet meer op. Onderzoek met weinig toevallige fout =betrouwbaar

Systematisch: telkens dezelfde fout. Onderzoek met weinig systematische fouten =valide

Problemen met betrouwbaarheid of validiteit?

Op de afdeling Neonatologie van een ziekenhuis meet men de lichaamstemperatuur van pasgeboren baby’s. Daarbij wordt gebruikgemaakt van vijf oude thermometers, die een afwijking hebben tot twee graden Celsius gemiddeld.

Problemen met:

1. betrouwbaarheid
2. validiteit

Een onderzoekster wil weten hoe vaak mensen rommel op straat gooien en benadert daartoe op een drukke zaterdag rechtstreeks een aantal 

respondenten met de vraag of zij zich hieraan weleens schuldig maken. De vraag leidt telkens tot hetzelfde antwoord: de overgrote meerderheid van de respondenten zegt dit niet te doen. Toch blijkt aan het einde van de dag de straat vol te liggen met kauwgom, papiertjes, blikjes en plastic bekers. De respondenten hebben slechts sociaal wenselijke antwoorden gegeven toen hun op de man af werd gevraagd of zij weleens rommel op straat gooiden. De kans is groot dat de enquête, wanneer ze werd herhaald, opnieuw tot dezelfde resultaten zou leiden

Problemen met:

1. betrouwbaarheid
2. validiteit

Maak opdracht 50

Daarna samenhang

30 seconds en pictionary