5.6 regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Welkom!

Welkom!

- telefoons in de zak

- pak je laptop en ga naar Lessonup

- gelukt? laptop half dicht

Gedrag

- Bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen

- Bijv. jagen of koken

- Handeling          effect        handelingen = gedragsketen

Gedragsketen

Handeling

Waardoor wordt gedrag bepaald?

Gedrag wordt bepaald door prikkels en motivatie

- Prikkel = invloed uit de omgeving

- Inwendige en uitwendige prikkels

Inwendig	Uitwendig
Honger/ dorst	Bericht op je telefoon
Hormonen voor voortplanting	Je ziet een vriend(in) op straat
Een volle blaas	Een hete pan

Motivatie = bereidheid om te reageren op een prikkel

Gedrag: aangeboren vs. aangeleerd

Aangeboren gedrag

• Gedrag dat een kind of dier uit zichzelf vertoont (instinct)

Aangeleerd gedrag

• Gedrag dat door soortgenoten of mensen is aangeleerd
  

Het pakken van een frietje = respons (reactie op een prikkel)

Doelen 5.6

- Je kunt benoemen wat terugkoppeling is en hiervan voorbeelden geven.

- Je kunt de werking van adrenaline, glucagon en insuline benoemen

Hormonen

In je lichaam werkt het zenuwstelsel vaak samen met het hormoonstelsel. 

Het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren.

Hormoonklieren produceren hormonen en geven deze hormonen af aan het bloed. 

Hormonen zijn stoffen die zorgen dat onze organen aan het werk gaan.

Hormonen

- hormoonstelsel

- hormoonklieren

- hormonen

Hormonen verplaatsen zich via...

1. de zenuwen
2. het bloed

Bloedsuikerspiegel

Glucose is een brandstof voor de cellen in je lichaam. De cellen halen energie uit glucose.

De hoeveelheid glucose in het bloed noem je de bloedsuikerspiegel.

Hormonen uit de alvleesklier regelen de hoeveelheid glucose in het bloed.

Glucosegehalten

Eilandjes van Langerhans op de alvleesklier

Ons bloed bevat 0,10% glucose

Hormonen:

- Insuline bij te veel glucose

- Glucagon bij te weinig glucose 

In de ochtend ga je ontbijten. je bloed neemt de glucose op uit het eten. het glucose gehalte stijgt. 

Het hormoon insuline komt vrij waardoor het glucose gehalte daalt.

Je fietst naar school, je spieren hebben energie nodig dus je komt glucose te kort. het hormoon glucagon wordt aangemaakt waardoor het glucosegehalte weer stijgt.

Waar liggen de eilandjes van Langerhans?

Welk hormoon maken de eilandjes van Langerhans aan bij te veel glucose in je bloed?

1. insuline
2. glucagon
3. adrenaline

Welk hormoon maken de eilandjes van Langerhans aan bij te weinig glucose in je bloed?

1. insuline
2. glucagon
3. adrenaline

Terugkoppeling

Wordt het glucosegehalte te hoog, dan gaan de eilandjes van Langerhans insuline maken. 

Wordt het gehalte te laag, dan gaan ze glucagon maken.

Dit wordt terugkoppeling of feedback genoemd.

Adrenaline

Je bijnieren zorgen voor het hormoon: adrenaline.

Adrenaline zorgt er  voor dat het hart sneller gaat kloppen en dat je sneller gaat ademen.

Welk orgaan maakt het hormoon adrenaline aan?

1. de nieren
2. de bijnieren

Werktijd

• Lees de leerstof van 5.6 regeling.

• Ga aan de slag met opdracht 1 t/m 7.
• 5 min zelfstandig, daarna; zachtjes overleggen.
• Vraag? Steek je vinger op.

• Klaar? ga dan de begrippen oefenen:
• met flitskaarten
• of door de begrippen + uitleg op te schrijven

12:30 - 13:20

Weten we het nog?

Welk orgaan maakt de hormonen insuline en glucagon?

Wanneer wordt het hormoon insuline aangemaakt?

Wanneer wordt het hormoon glucagon aangemaakt?

In welk orgaan wordt het hormoon adrenaline gemaakt?