KLO 1 - les 1 (2223): een leerlinggericht onderwijsmodel inleiding en beginsituatie

• KLO1
• Hoger onderwijs

KLO 1 : krachtige leeromgeving

Les 1: een leerlinggericht onderwijsmodel

Ann Peeters

Wie ben ik?

Kennismaking

werkvorm

zoek de valse: 1 leugen - 2 waarheden

5 min. vragen stellen om te achterhalen wat de leugen zou kunnen zijn, daarna kiezen.

Eentje samen van de docent

Daarna carroussel + terugblik: wat geleerd over je medestudenten?

Ik had een blind date in Avignon

Ik was regieassistent voor een pano-uitzending

Ik was op de trouwfeest van Bilal el arbi.

overlopen - startpagina - studiewijzer - modules - wijze lessen

doorklikken op linken!

Kijk jij uit naar dit vak?

Ja, het lijkt me interessant.

Nee, want ....

Ik weet het niet want ...

het leerlinggericht onderwijsmodel

Wat zijn de ingrediënten van een goede les?

Wat wil je weten als je een les moet geven over de onderdelen van een appel?
Noteer je vragen.

Niet alle kinderen zijn even handig met een fruitmesje en een dunschiller.

In het dorp is er een appelteler. Hij is tegen het importeren van Pink Ladys uit Chili omwille van de ecologische voetafdruk.

Nu is het jullie beurt om te gaan opruimen zoals Ursus Wehrli. Neem allemaal jullie plankje, mesje en dunschiller. 

De les wordt gegeven in de Sint Gummaris school.

De school kiest voor een ervaringsgerichte aanpak.

Bij het merkstickertje stel ik volgende vragen:

- Wat is dat voor iets? Wat staat er op te lezen?

- Kan je nog andere soorten appels?

- Welke appels kopen jullie? Eet je graag?

- Waarin verschillen de appelsoorten van elkaar?

Waar nodig wisselen de kinderen voor het duowerk van plaats.

De lln. bekijken de foto van Ursus Wehrli en komen te weten wie hij is en wat kenmerkend is aan zijn kunstwerken.

De leerlingen kijken en luisteren naar de Engelse uitleg over de onderdelen van de appel, ze proberen te achterhalen wat hun woorden betekenen en bij welk opgeruimde stuk ze horen van hun opgeruimde appel.

Ik deel per duo een enveloppe met foto’s van de verschillende stadia van bloesem tot rijpe appel uit. 

onderdelen/fragmenten uit de LV van de appelles. Welke hebben telkens te maken met een bepaald 'ingrediënt' (onderdeel/aspect) van een les. 3 duo's en 1 quarto : wat is het gemeenschappelijke ingrediënt?

Neem jullie wisbordjes, stift en doekje. Ik ga dadelijk telkens een deel van de appel aanduiden. Jullie noteren de naam van dat deel op jullie wisbordje. De leerlingen noteren de volgende onderdelen met het juiste bepaalde lidwoord: de pitten, het vruchtvlees, de schil, het kroontje, het klokhuis en het steeltje.

De kinderen tonen hun affiche met als titel de onderdelen van een appel. De leerkracht vraagt: Zien jullie alle onderdelen? Staan ze juist? Zijn ze juist geschreven?
De kinderen lezen hun gedicht over de onderdelen van de appel voor. De leerkracht vraagt: Hebben jullie alle onderdelen gehoord? Klopte de informatie over de onderdelen? Wat maakte het een gedicht? 

Kunstenaar Wehrli Ursus - Zwitser, geboren in 1969 Van kerstboom tot parkeerterrein tot voetbalelftal, de aanpak van Ursus Wehrli analyseert en ordent en zorgt daarmee voor een frisse nieuwe blik op de slordige wereld die ons omringt. In ‘Opruimen, dat is de kunst!’ laat Wehrli zien hoe de onvermijdelijke resten van dagelijkse of minder dagelijkse bezigheden netjes opgeruimd kunnen worden. Naast opruimen in het dagelijkse leven, ruimt Ursus ook kunstwerken op. Als je een appel gaat opruimen zoals deze kunstenaar dat zou doen, ga je alle onderdelen mooi sorteren. Bijvoorbeeld de schil in 1 lange sliert, de pitjes op een rij, en het steeltje, het klokhuis en het vruchtvlees apart.

IVds5: Bewust omgaan met consumeren

D(AS)doel: de leerlingen verkiezen inheems en seizoensgebonden fruit boven importfruit.

De leerkracht ziet dat Lukas de appel niet kan schillen met de dunschiller. Hij geeft het snel op en laat zijn buur het werk doen. Hij snijdt wel voorzichtig het vruchtvlees rond het klokhuis weg.

2X 2 en een trio: leerinhoud, doelen, evaluatie

LLGOM - De componenten

1. Welke aspecten zijn van belang in onderwijsleersituaties?
   - Aanpak: onderwijsactiviteiten en organisatie
   - Beginsituatie
   - Doelstellingen
   - Evaluatie
   - Leeractiviteiten / Leerlingactiviteiten 
   - Leerinhoud
   - Maatschappelijke context
   - Onderwijscontext 
2. Wat is het verband tussen deze aspecten? Kan je het volgend schema aanvullen?

Plaats in het didactisch model (let op: er zijn teveel vakjes)
aanpak - beginsituatie - doelstellingen - evaluatie - leeractiviteiten - leerinhoud - maatschappelijke context - onderwijscontext

TIP

betrokkenheid en welbevinden

Tip

Hier start de 'loop'. Elke onderwijssituatie start met een bepaalde ....

Voorbeeld: "De leerlingen hebben vorige les de tafel van 2 geleerd."

TIP

De driehoek en de twee vierkanten spelen zich af op het niveau van een bepaalde klas. Dit is het microniveau. Daarnaast zijn er nog 2 andere niveaus: in de figuur voorgesteld door 'placemats'.

In een vogelvlucht door het LLGOM

LLGOM - Maatschappelijke context

Onderwijs wordt beïnvloed door maatschappij: scandinavisch onderwijs - brits - Latijns America  + doorheen de tijd!

Onderwijs bereidt voor op de maatschappij én is tegelijk stimulans tot maatschappelijke veranderingen (kritisch /buiten de maatschappij).

LLGOM - Onderwijscontext

• Onderwijswetgeving
  
• Onderwijsstructuur
  
• Eindtermen
  
• Leerplandoelen
  
• Onderwijsnetten
  
• Onderwijskoepels
  
• Scholengemeenschappen
  
• Inrichtende machten
  
• ...
  

typisch voorbeeld: schoolvakanties verschillen in ons land tussen vlaanderen en wallonie / ook andere minsters.

FOPEM: federatie van onafhankelijke pluralistische emancipatorische methodenscholen

IPCO: scholen met de bijbel (protestanten)

VOOP: vlaams onderwijs overlegplatform: 20 scholen, niet confessioneel

LLGOM - Doelen

Onderwijsdoelstellingen kunnen we omschrijven als waardevol en wenselijk geachte veranderingen in de gedragsmogelijkheden van de leerlingen die hoofdzakelijk het resultaat zijn van het onderwijs in de school. 

Termen:

- doelstellingen
- leerdoelen
- lesdoelen
- ...

LLGOM - Leerinhoud

• Synoniem: leerstof
• Bestaat uit vier groepen:
  - kernleerinhoud bij de lesdoelen
  - belangrijke begrippen
  - ondersteunende leerinhoud (voorkennis bij de lln.)
  - extra achtergrondinformatie (voor de leerkracht)

7

LLGOM - Beginsituatie

Wat wil je weten over de beginsituatie als je een wiskundeles moet geven over kloklezen? Noteer het in vraagvorm.

LLGOM - Beginsituatie

1. Algemene BS
2. Lesspecifieke BS

LLGOM - Beginsituatie

• Leerlingen: namen, leefwereld, interesses, kunnen/kennen, ...

• Andere

- De leerkracht (niet op LV)
- De klas als groep
- De materiële infrastructuur en organisatie
- De school
- De situatie
- De ouders

oefening met de voorbeelden van ingevulde beginsituaties.

opdracht

- Heb je een vraag / opmerking bij de ingevulde BS.

- Heb je een aanvulling bij de BS?

- Wat zou jij nog extra over de BS van deze les willen weten?

11 voorbeelden - per 2 eentje

uitwisselen - 3x

WISBORDJES-KWIS

Beginsituatie: wisbordjestest

1. Noteer de 7 verschillende aspecten van de BS.
2. Wat zijn de drie belangrijke vragen bij de BS van de lln.?
   
3. Hoe noemen we het geheel van kenmerken van een onderwijsleersituatie die in elke les een invloed hebben?
   
4. Noteer bij welk BS-aspect volgende info hoort.
   - Marieke is allergisch voor koemelk.
   - De leerkracht volgt avondlessen Spaans.
   - In Planckendael is een giraf geboren en is een olifant drachtig.

Canvas mededeling posten:

- wisbordje, stift, doekje meebrengen

Beginsituatie: wisbordjestest

Welke 3 beginsituatie-aspecten herken je in deze casus?

Juffrouw Katia begint haar loopbaan in het vierde leerjaar. Ze stelt vast dat de leerlingen hun tafels niet goed kennen. Volgens het leerplan wiskunde zouden de leerlingen reeds in het tweede leerjaar de vermenigvuldigingstafels paraat dienen te kennen, en in het derde leerjaar de delingstafels.

Stelling
Moet je de BS altijd vooraf kennen?

LLGOM - Aanpak

TIMING

KLASSCHIKKING

MEDIA

VRAGEN STELLEN

DOCEREN

DIDACTISCHE WERKVORMEN

LLGOM - Leeractiviteiten

Leerlingactiviteiten

1. Interne leeractiviteiten
2. Externe leeractiviteiten:
   

Een leerling onderstreept in een lijst met beroepen alle beroepen met een uniform.

1. INTERNE LEERACTIVITEIT
2. EXTERNE LEERACTIVITEIT

De leerlingen memoriseren de beroepen met een uniform.

1. INTERNE LEERACTIVITEIT
2. EXTERNE LEERACTIVITEIT

De leerlingen zoeken een voorbeeld van een beroep met specifieke beroepskleding.

1. INTERNE LEERACTIVITEIT
2. EXTERNE LEERACTIVITEIT

De leerlingen beschrijven de beroepskleding van een poetsvrouw.

1. INTERNE LEERACTIVITEIT
2. EXTERNE LEERACTIVITEIT

De leerlingen tekenen een nieuw uniform voor een piloot.

1. INTERNE LEERACTIVITEIT
2. EXTERNE LEERACTIVITEIT

De leerlingen vergelijken beroepskleding en uniformen.

1. INTERNE LEERACTIVITEIT
2. EXTERNE LEERACTIVITEIT

LEERPRIKKELS
Leren verder zetten

• cursusbundel Leerlinggericht onderwijsmodel: inleiding en beginsituatie.
• Bouwsteen 1: activeer relevante voorkennis
• Verwerkingsopdracht: componenten herkennen in een LV (zie Canvas)

Evaluatie

bouwstenen en begrippen
onderwijsmodel

didactische werkvormen

Welke didactische werkvormen gebruikte ik in deze les?