12.3 Hormonen recyclen botten

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

12.3 Hormonen recylen botten

Deze les:

- Uitleg 12.3 Hormonen recyclen botten

- Voorbereiden practicum Amylase

- Maken opdrachten 12.3

Regeling Calcium concentratie

Ca²⁺ is o.a. nodig voor impulsoverdracht, samentrekking spieren, bloedstolling en als secundaire boodschapper. 

Wanneer de concentratie Ca²⁺ stijgt tot boven de norm:

→ Schildkliercellen nemen stijging waar en geven calcitonine af. 

→ Calcitocine stimuleert opname van Ca²⁺ door botcellen en minder resorptie van Ca²⁺ in nieren.

→ Ca²⁺ concentratie daalt. 

nu de tekening op het bord

Regeling Calcium concentratie

Wanneer concentratie Ca²⁺ daalt onder de norm:

→ Scheiden bijschildklieren parathormoon (PTH) af 

→ Botten geven Ca²⁺- ionen af

→ Er vindt meer resorptie van Ca²⁺ in nieren plaats.

→ Niercellen vormen actief vitamine D, dit stimuleert de darmcellen tot extra opname van Ca²⁺ uit voedsel.

→ de Ca²⁺ concentratie stijgt. 

nu de tekening op het bord

Antagonisten

PTH en calcitonine zijn antagonisten. Ze hebben een tegengestelde werking -> negatieve terugkoppeling

Calcitonine zorg voor Ca²⁺ opname/daling concentratie. 

PTH zorgt voor Ca²⁺ afgifte/stijging concentratie

[Ca²⁺] schommelt hierdoor rond de norm

Botvorming en botafbraak

Om bot sterker te maken moet eerst een deel van het bestaande bot afgebroken worden. Osteoclasten scheiden zuren af die botweefsel afbreken. Ca²⁺ komt hierbij vrij.

Osteoblasten vormen daarna nieuw botweefsel (collageen met calciumfosfaat). Zij worden geactiveerd door groeihormoon (GH) en groeifactoren.

Na een tijd komt de osteoblast in het bot te liggen, omringd door het botmateriaal. Dit is een osteocyt. 

Botvorming en botafbraak

PTH stimuleert indirect de botafbraak (Ca²⁺ afgifte), 

Oestrogenen en testosteron remmen deze juist.

Osteoporose

Oestrogenen remmen de activiteit van osteoclasten. 

Een tekort aan oestrogenen (vrouwen op leeftijd) kan leiden tot osteoporose (botontkalking), het bot verzwakt en risico op botbreuk wordt groter. 

Practicum Enzymwerking: Amylase

- Maak groepsindeling, 4 personen per groep

- Lees practicum voorschrift door

- Maak vragen vooraf

Vragen vooraf

1. Wat is het substraat voor amylase?

2. Welke eindproducten ontstaan door de werking van enzym amylase? (BINAS)

3. Als indicator voor zetmeel gebruiken we lugol. Welke kleur ontstaat er in een zetmeeloplossing? En welke kleur als zetmeel afgebroken wordt? (zie wikipedia)

4. Welke invloed heeft een verhoging van 15o C naar 30o C op de reactiesnelheid van de amylase-reactie? En van 30o C naar 60o C? Licht dit toe.

5. Wat is de optimale pH voor de werking van menselijk amylase?

Opdrachten (huiswerk

- Maken 12.3 opdr. 1  t/m 6