1Q Kolonisatie, dekolonisatie en globalisering

Van vorstendommen tot kolonie

Lesplan

Doel: Ik kan kenmerken noemen van de Indische eilanden en ik weet hoe de activiteiten van de VOC eruit zagen en ik kan uitleggen hoe Nederland zijn macht uitbreidde in Oost-Indië

Indonesië

Indonesië bestaat uit zes eilandengroepen

Cultuur

Voor de komst van de Europeanen waren er verschillende religies. Die kwamen van het vaste land van Azië door handel in Indonesië terecht:

• Hindoeïsme
• Boeddhisme
• De islam (vanaf de 16de eeuw de belangrijkste godsdienst)

Staten

Op de Indische eilanden ontstonden verschillende staten: gebieden die bestuurd werden door een vorst of sultan (islamitische heerser).

Zij bestuurden die staten met hulp van ambtenaren en de adel.

Voorbeelden van Indische staten waren Atjeh en Bantam.

Sommige staten, zoals Atjeh, werden steenrijk door de handel.

Nederlanders in Oost-Indië

In 1596 kwamen de eerste Nederlanders aan in Oost-Indië (zoals zij Indonesië toen noemden). Ze wilden winst maken met de specerijenhandel

De VOC

In 1602 werd de VOC opgericht: de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Het was een bedrijf met bijzondere rechten:

• Een handelsmonopolie op de handel met Oost-Indië (dit om concurrentie te voorkomen)
• Het recht om forten te bouwen
• Het recht om oorlog te voeren

Handelsposten

De VOC stichtte handelsposten langs de kusten van de Indische eilanden. Er was een fort, een haven, pakhuizen en woningen. De belangrijkste handelspost was Batavia

Geweld

De VOC gebruikte geweld om kleine gebieden te veroveren en de bevolking tot samenwerking en handel te dwingen.

Op Banda (de Molukken) werden op die manier bijvoorbeeld 15.000 mensen vermoord of als slaaf verkocht.

Van Oost-Indië naar Nederlands-Indië

In 1798 ging de VOC failliet.

De Nederlandse regering nam de bezittingen over. Er kwam nu een echte kolonie: Nederlands-Indië

Modern Imperialisme

Rond 1800 begon het Modern Imperialisme: de Europeanen veroveren veel grondgebied in Azië en Afrika.

Drie oorzaken:

• Het brengt macht en aanzien
• Het verkrijgen van grondstoffen voor de industrie 
• Europeanen hadden het gevoel beter te zijn dan de Afrikanen en Aziaten. Ze wilden hun cultuur verspreiden.

Het KNIL

Ook Nederland wilde een groot koloniaal rijk. Hiervoor richtte de regering het Koninklijk Nederlands-Indisch leger (KNIL) op. Dat was een leger waarvan de meeste soldaten inheemse bewoners van Nederlands-Indië waren. De officieren van het leger waren Nederlanders.

Het bestuur

Wanneer de Nederlanders nieuwe gebieden veroverden, voerden ze daar een indirect bestuur in. Dat betekent dat de inheemse bestuurders op hun plaats bleven, maar voortaan werden aangestuurd door Nederlanders. 

De hoogste Nederlandse bestuurder in Nederlands-Indië was de gouverneur-generaal. Hij werd geholpen door Nederlandse residenten, die de provincies bestuurden. De Indonesische bestuurders heetten regenten.

Pacificatie

Het KNIL veroverde steeds meer eilanden met veel geweld. De Nederlandse regering noemde dat 'pacificatie'. Dat betekent: vrede brengen.