Les 8: Hofcultuur: Renaissance: theater

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Renaissance

theater en dans 

 Theater in Italië

Voorbereiding: 

je hebt pagina 40 t/m 45 van je boek gelezen voor de les en de stof verwerkt in je samenvatting.

Wat vooraf ging...

• Grieken: tragedies / komedies
• Romeins theater
• .......
• Middeleeuwen: theater leeft weer op in de kerk
• Verplaatst naar buiten: passie- en mysteriespelen 

Zoektocht naar de klassieke uitvoering

Theater op straat:

Commedia Dell'Arte

Theatro Olympico

(p. 28)

Grieks theater

(p. 15)

Kijk en Vergelijk

De reanaissance theaters waren gebaseerd op de klassieke theaters zoals beschreven door Serlio op basis van de geschriften van Vitruvius. 

Noem 2 grote verschillen tussen het griekse theatergebouw en het Teatro Olimpico

01:00-01:09

Middeleeuwen werden gekenmerkt door de mysterie-, passie en mirakelspelen.

02:33-02:37

Nieuw! Theater naar binnen halen!

02:48

Wat was nog meer nieuw?

1. Klassieke stukken in de moderne tijd plaatsen.
2. Stukken schrijven in eigen beheer.
3. Kerkelijke stukken in de eigen taal ipv Latijn
4. Klassieke stukken in de eigen taal ipv latijn

04:00

Waarom zag de gewone man zelden een erudiete komedie?

06:14

Noem 3 voorbeelden van theatervormgeving die in de renaissance nieuw waren of hernieuwd werden.

07:34

Leg in je eigen woorden uit wat Commedia dell'Arte is.

Commedia Dell'Arte

Commedia Dell'Arte is komisch volkstoneel dat ontstaat uit het reizende theater op straat. Commedia Dell'Arte bestaat uit geïmproviseerd (groot!) spel rondom een vaste rode draad met vaste karakters onderbroken door lazzi. 

Voor het eerst vrouwen op het toneel!

Wie is wie? 

Het succes van de vaste types binnen de commedia dell'arte heeft alles te maken met de voorspelbare karakters. Leg uit waarom dit bij het publiek zo populair is.

Lazzi zijn komische, vaak acrobatische tussenscènes

5/12 zelfstandig werken

1. Werk de de rest van deze les zelfstandig door. Bekijk de filmpjes (belangrijk!!!) en beantwoord de vragen. 

2. Klaar? Controleer je huiswerk (antwoorden op It's Learning - bronnen - antwoorden). Of wissel uit met iemand en controleer elkaars werk. 

3. Begin vast aan je huiswerk: maken vragenblok 4 blok 5 (hofballet) en afmaken LessonUp slide 20 t/m 28

Bekijk het filmpje op de volgende dia. Noem 2 kenmerken van de commedia dell'arte op het gebied van spel (S) en 1 kenmerk op gebied van vormgeving (V).

Benoem 2 kenmerk van de commedia dell'Arte op spelgebied (S) en 1 kenmerk op gebied van vormgeving (V)

Elizabethaans theater

Kenmerken Engels theater 16e en 17e eeuw

- Vaste theaters i.p.v rondreizend.

- Theater is voor alle lagen van de bevolking.

- Gezelschappen worden beschermd door de adel.

- Gezelschappen hebben hun eigen theatergebouw (vaak buiten de stad).

William Shakespeare

• Eerste moderne toneelschrijver:

         - geen herhaling van de klassieken, eigen stukken

         - stukken niet gebaseerd op religieuze verhalen

         - tijdloze, universele thema's: menselijk

• Hij schreef tragedies, komedies, historiestukken, romantische drama's

• Shakespeare had grote invloed op de Engelse taal

• Personages zijn gelaagd, niet alleen goed of slecht. Emoties / thema's als macht, afgunst,  achterbaksheid, verleiding, twijfel, waanzin, hartstocht.
• Hij streefde naar natuurlijk spel.

Shakespeare: nog steeds modern

- Nog steeds veel gespeeld vanwege tijdloze thema's

- Veel adaptaties (bewerkingen)

                                      

                                       =     

West side story = 

Romeo en Julia

10 things I hate about you = 

Het temmen van de feeks

enz. enz. 

Waarom passen improviserende toneelspelers niet meer bij het type toneelstukken dat Shakespeare schrijft?

Noem 2 dingen die Shakespeare niet wil zien/horen bij het spel van de acteurs.

FEITJE

Justin Bieber was een van de eersten die het woord swag gebruikte in onze tijd.

Shakespeare was hem echter 4 eeuwen voor:

'Swagger' = op een uitdagende manier rondlopen

Renaissance: dans

Hofdans: gezelschapsdans

• Uitgevoerd tijdens intermezzi: tussen de dinergangen door. 
• Sociale aspect belangrijk: ontmoeten, beleefdheid, plezier, flirten.
• Suite: reeks dansen, vaak van rustig naar druk.
  Alle dansen hebben eigen tempo en maatsoort. 

• Voorbeelden : 

- basse danse (langzaam, statig, zonder sprongen)

- volta (wilde dans, sprongen, vrouw wordt opgetild)

- verder: moresca, saltarello, pavane, gaillarde.

Volta uit 'Elisabeth'

Hofdans: theatrale dans

• Soms richting totaaltheater (voorloper van opera): 
• Hovelingen dansen zelf, naast beroepsdansers. Technisch niet heel hoogstaand (beperkt door kleding / schoenen), 
  maar dansniveau wordt met de tijd hoger.

• Kunnen dansen = statusverhogend!

• Figuurdans (theaterdans): patronen over de
  vloer, goed te zien door de vorst (die hoog zit).
  Ook 'balletti' genoemd. 
  

Figuurdans

5/12 zelfstandig werken

2. Klaar? Controleer je huiswerk (antwoorden op It's Learning - bronnen - antwoorden). Of wissel uit met iemand en controleer elkaars werk. 

3. Begin vast aan je huiswerk: maken vragenblok 4 blok 5 (hofballet)