Les 8: Hofcultuur: Renaissance: theater

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Renaissance

theater en dans 

Huiswerk bespreken

vragenblok 10 en 12

 Theater in Italië

Voorbereiding: 

je hebt pagina 40 t/m 45 van je boek gelezen voor de les en de stof verwerkt in je samenvatting.

Zoektocht naar de klassieke uitvoering

Theater op straat:

Commedia Dell'Arte

01:00-01:09

Middeleeuwen werden gekenmerkt door de mysterie-, passie en mirakelspelen.

02:33-02:37

Nieuw! Theater naar binnen halen!

02:48

Wat was nog meer nieuw?

1. Klassieke stukken in de moderne tijd plaatsen.
2. Stukken schrijven in eigen beheer.
3. Kerkelijke stukken in de eigen taal ipv Latijn
4. Klassieke stukken in de eigen taal ipv latijn

04:00

Waarom zag de gewone man zelden een voorstelling erudiete komedie?

06:14

Noem 3 voorbeelden van theatervormgeving die in de renaissance nieuw waren of hernieuwd werden.

07:34

Leg in je eigen woorden uit wat Commedia dell'Arte is.

Commedia Dell'Arte

Commedia Dell'Arte is komisch volkstoneel dat ontstaat uit het reizende theater op straat. Commedia Dell'Arte bestaat uit geïmproviseerd (groot!) spel rondom een vaste rode draad met vaste karakters onderbroken door lazzi. 

Voor het eerst vrouwen op het toneel!

Wie is wie? 

Het succes van de vaste types binnen de commedia dell'arte heeft alles te maken met de voorspelbare karakters. Leg uit waarom dit bij het publiek zo populair is.

Bekijk het filmpje op de volgende dia. Noem 2 kenmerken van de commedia dell'arte op het gebied van spel (S) en 1 kenmerk op gebied van vormgeving (V).

Elizabethaans theater

Kenmerken Engels theater 16e en 17e eeuw

- Vaste theaters i.p.v rondreizend.

- Theater is voor alle lagen van de bevolking.

- Gezelschappen worden beschermd door de adel.

- Gezelschappen hebben hun eigen theatergebouw (vaak buiten de stad).

William Shakespeare

• Eerste moderne toneelschrijver:

         - geen herhaling van de klassieken, eigen stukken

         - stukken niet gebaseerd op religieuze verhalen

         - tijdloze, universele thema's: menselijk

• Hij schreef tragedies, komedies, historiestukken, romantische drama's

• Grote invloed op Engelse taal

• Personages zijn gelaagd, niet alleen goed of slecht. Emoties / thema's als macht, afgunst,  achterbaksheid, verleiding, twijfel, waanzin, beïnvloeding, hartstocht.

Shakespeare: nog steeds modern

- Nog steeds veel gespeeld vanwege tijdloze thema's

- Veel adaptaties (bewerkingen)

                                      

                                       =     

Renaissance: dans

Hofdans: gezelschapsdans

• Uitgevoerd tijdens intermezzi: tussen de gangen door. 
• Sociale aspect belangrijk: ontmoeten, beleefdheid, plezier, flirten.
• Suite: reeks dansen, vaak van rustig naar druk.
  Dansen hebben eigen tempo en maatsoort. 

• Voorbeelden  van dansen in een suite: 

- basse danse (langzaam, statig, zonder sprongen)

- volta (wilde dans, sprongen, vrouw wordt opgetild)

- verder: moresca, saltarello, pavane, gaillarde. 

Dansen hebben eigen tempo en maatsoort. 

Hofdans: theatraal

• Soms richting totaaltheater (voorloper van opera): https://www.lambo.nl/node/14
• Hovelingen dansen zelf, naast beroepsdansers. Technisch niet hoogstaand (beperkt door kleding / schoenen)

• Kunnen dansen = statusverhogend!

• Figuurdans (theaterdans): patronen over de vloer, goed te zien door de vorst (die hoog zit). Ook 'balletti' genoemd. 
  

Zelfstandig werken (dus alleen!)

Kies zelf wat je wil doen (en in welke volgorde):

• huiswerk van vorige keer (muziek) komen bespreken in 2- of 3-tallen
  

• maken vragenblok 22, 23, 24 en/of 25 (over dans en theater)
  

• - zelfstudie: beeldhouwkunst: blz. 34 t/m 37 lezen en samenvatten
  
  
• vragen stellen over de toetsstof