Les 7: C3 Externe systeem aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon in het zakkie
• Map en  flashcards op tafel

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Toets nabespreken C1	C1 + C2	Les uitval :(	C3 C4	SO D1 + D2	D3 SO	Herhalings-week

Weekplanner

Hoofd

Programma

• Terugblik C1 + C2
• Uitleg C2 afmaken + flashcards schrijven
• Oefening
• Uitleg C3 (input voor Flashcards)
• Lesafsluiting 

Overzicht

C1 & C2 Aarde
C3 & C4 Landschap
D1 & D2 Brazilië
D3 Toekomst

C3: Externe aarde

Lesdoelen

Aan het einde van de week kan ik: 

• twee manieren beschrijven hoe warmte over het aardoppervlak verdeeld wordt.
• uitleggen hoe zeestromen en thermohaliene circulatie wordt aangedreven.
• de grote windsystemen tekenen. 
• het klimaat in verschillende gebieden verklaren aan de hand van zeestromen en windpatronen.

Wat weet je nog over C3?

Bekijk de bronnen op de volgende slide

Schrijf op een stuk papier 4 woorden die je te binnen schieten over het thema: C3 klimaat

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Verdeling zonnestraling

Wat zie je?

Waarom zie je dit?

Niet overal ontvangt de aarde evenveel straling. 

Wat zijn de 3 redenen?

Breedteligging
Bij de evenaar vallen zonnestralen loodrecht in. 

Albedo effect
De weerkaatsing van zonlicht verschilt. Wit reflecteert meer. 

Verschil zee en land
Water wordt langzamer warm en koud

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Verdeling zonnestraling

1. breedteligging

2. albedo-effect: donkere/witte oppervlakten

3. verschil land/zee

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Verdeling zonnestraling

Hoe wordt warmte over aarde verdeeld?

Breedteligging
Bij de evenaar vallen zonnestralen loodrecht in. 

Albedo effect
De weerkaatsing van zonlicht verschilt. Wit reflecteert meer. 

Verschil zee en land
Water wordt langzamer warm en koud

Warmte wordt op 2 manieren verspreid over het aardoppervlak:
- atmosferische circulatie

- Oceanische  circulatie

(thermohaliene circulatie)

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Oceanische circulatie

• Essentieel voor het klimaat op aarde omdat water veel warmte transporteert
  
  
• Warme en koude zeestromen
  
  
• Zeestromen worden aangedreven door wind en dichtheid van het zeewater. 
  
  

Koud en zout = zinken

Oosten van Noord Amerika

Westen van Europa

Zelfde breedtegraad... maar andere winter temperatuur?

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Atmosferische ciruculatie

   Atmosferische circulatie

= Wereldwijde verplaatsing van lucht
 

Luchtdrukverschil ontstaat door inkomende zonnestraling.

Meer instraling = Warm = stijgende lucht

Door luchtdruk verschillen ontstaat wind.
Wind altijd van hoge -> lage druk

   Atmosferische circulatie

• Wet van Buys Ballot
  
  
• Corioliseffect
  (onderdeel van wet van BB)

wind waait altijd van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied. Door de draaiing van de aarde heeft de wind op het noordelijk halfrond een  afwijking naar rechts en op het zuidelijk halfrond een afwijking naar links

De wind stroomt niet in een rechte lijn. De lucht gaat met een afbuiging

interactiveexplainers.com

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Atmosferische ciruculatie

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

ITCZ

Intertropische convergentiezone

• Lage drukgebied rond de evenaar.
  
  
• Verschuift door de zon
  
  
• Stijgende en vochtige lucht, lage luchtdruk = regen!

kernwoord

Passaten en moessons

Passaat

stabiele stevige wind die gedurene het hele jaar waait van de keerkringen (de subtropische hogedrukgebieden) naar de ITCZ met de lage druk. 

Moesson

Een wind in tropische gebieden die elk half jaar van richting wisselt door de verplaatsing vna de ITCZ met de seizoenen. 

Aanlandige wind

Aflandige wind

lesmateriaal.geobronnen.com

Systeem Aarde

C3: Externe systeem aarde

Klimaatzones

Atmosferische en oceanische circulatie hebben invloed op het klimaat 

Overzicht

C1 & C2 Aarde
C3 & C4 Landschap
D1 & D2 Brazilië
D3 Toekomst

Lesafsluiting

Schrijf nummer 1 t/m 4 op je kladpapier

Dit verwijst naar de 4 nieuwe flashcards die je als huiswerk gaat maken 

Schrijf straks alle begrippen achter de nummers op die je nodig hebt bij het schrijven van de antwoorden op de flashcards 

Lesafsluiting

Hoe werkt de Atmosferische circulatie

Hoe werkt de Oceanische circulatie

Wat is de ITCZ en hoe werkt het? 

Wat zijn de  

klimaatzones

Extra oefenen

Op de volgende slides kan je extra oefenen 

Leerschema: 

Externe systeem

De Motor

Ongelijkheid
op aarde

Gevolgen

Consequenties

Zon

Schuine aardas

Ronde aarde

Oceaanstromen

Luchtstromen

Verschuiving tropische minimum

Verschillende klimaatzones

Verschillende landschapszones

Niveau 1: Het voorbeeld

Het vernieuwen en verbeteren van de stad of deel van de stad.

Oceanische circulatie

Atmosferische circulatie

Thermohaliene circulatie

Passaatwinden

Golfstroom

Corioliseffect

Fouten speuren

Stelling	Juist / Onjuist
Het Corioliseffect is verantwoordelijk voor de draairichting van luchtstromen op het aardoppervlak.
De Golfstroom transporteert warm water van de Golf van Mexico naar het noorden en heeft een significante invloed op het klimaat van de aangrenzende regio's.
De belangrijkste factor die de atmosferische circulatie beïnvloedt, is de grootte van continenten, niet de temperatuurverschillen.

Leg het uit

Aandachtspunten	Uitleg
Zee- en luchtstromen zorgen voor verdeling van koude en warmte over de aarde	omdat, ...
De verdeling land-zee veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon.	omdat, ...
De ligging van hooggebergten veroorzaakt op diverse schalen een aanpassing van het algemene klimaatpatroon.	omdat, ...
De grenzen tussen klimaat- en landschapszones vallen niet altijd met elkaar samen	omdat, ...

Examenvraag

Kwaliteitsbesef

Welk antwoord is inhoudelijk beter?

Welk antwoord is qua formulering beter?

Welk antwoord is overzichtelijker?

Kwaliteitsbesef

Antwoord 1
Savannes liggen tussen de keerkringen vanwege de wisselende luchtdruk elk jaar. Dit resulteert in periodes met regen en droogte, wat leidt tot savannes.

Antwoord 2 
Savannes liggen tussen de keerkringen vanwege de jaarlijkse luchtdrukveranderingen. Ze ervaren afwisselend hoge en lage drukgebieden, wat leidt tot seizoenen met neerslag en droogte, waardoor savannes ontstaan.

Antwoord 3

Savannes liggen tussen de keerkringen omdat daar jaarlijks de luchtdruk verandert. Dit veroorzaakt seizoenen met zowel natte als droge periodes, wat savannes vormt.

Flashcards 

Hoe werkt de Atmosferische circulatie

Hoe werkt de Oceanische circulatie

Wat is de ITCZ en hoe werkt het? 

Wat zijn de Klimaat- en 

Landschapszones