9.2 goed geregeld

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Leerdoelen; je kunt..

• ..uitleggen hoe je lichaam regelt dat je bloed de juiste hoeveelheid stoffen bevat.
  
• ..opnoemen welke organen afvalstoffen uit je lichaam verwijderen.
  
• ..beschrijven wat er gebeurt als je te veel of te weinig glucose in je bloed hebt.
  
• ..uitleggen wat suikerziekte is.
  
• ..uitleggen wat de lever doet.
• ..de ligging en functie van je nieren beschrijven.
  
• ..uitleggen hoe de nieren afvalstoffen uit je bloed halen.

Welke afvalstoffen ontstaan er bij verbranding?

Hoe raakt je lichaam deze stoffen kwijt?

Welkom

9.2

Uitscheiding

Uitscheiding = overbodige, overtollige of giftige stoffen uit je bloed halen en buiten je lichaam brengen

Uitscheidingsorganen = longen, lever, nieren en huid

Waardoor is er altijd genoeg glucose in je bloed?

Glucose = een brandstof voor je lichaam

De hoeveelheid glucose in je lichaam wordt geregeld door twee hormonen:

- Insuline

- Glucagon

Deze stoffen kunnen worden gemaakt in de alvleesklier.

Diabetes

Diabetes type 1 (jeugdsuikerziekte) = Hierbij zijn de alvleeskliercellen die insuline maken beschadigd. 

Gevolg: onvoldoende insuline

Diabetes type 2 = De lichaamscellen zijn ongevoelig geworden voor insuline.

 Gevolg: insuline werkt niet.

(vaak bij mensen met overgewicht, die weinig bewegen). 

Gevolg van beide types: Bloedsuikerspiegel blijft hoog

Waarom kan insuline niet geslikt maar wel gespoten worden?

Insuline is een eiwit en eiwitten worden in het spijsverteringskanaal worden afgebroken tot aminozuren.

Glucosegehalte meten

• Mensen met diabetes moeten zelf de hoeveel glucose in het bloed meten.
  
• Te laag (hypo): ze moeten snel iets eten of drinken waar suiker in zit.
  
• Te hoog (hyper): ze moeten zelf insuline spuiten. Teveel suiker in het bloed

Lever

Opbouw van gal en cholesterol

Afbraak giftige stoffen (medicijnen, alcohol..) en 

aminozuren 

Opslag van vitamine A en D, ijzer uit hemoglobine 

en glycogeen 

Afvoer van bilirubine (ontstaat bij afbraak rode 

bloedcellen in de milt), ureum (ontstaan bij afbraak 

aminozuren) en omgezette giftige stoffen

Leverslagader= aanvoer zuurstof

Poortader = aanvoer voedingsstoffen

Nieren

Filteren afvalstoffen uit het bloed

1. afbraakproducten uit de lever (van medicijnen of ureum)
2. overtollige stoffen (zout, vitamine)
3. overbodige stoffen (zoals kleurstoffen)

Nierschors filtert afvalstoffen uit het bloed

Niermerg vangt afvalstoffen en overtollig water op (urine)

Aan de slag

Opdracht 3 t/m 7