3G Talent 1.2/1.3 gedicht beeldspraak/enjambement 26 okt. 2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Programma

Warming up

Wat leer je

Toets nabespreken

Talent 1.2 Gedichten

Uitleg: beeldspraak / enjambement

Talent 2.2 Gedichten

Uitleg: metafoor

Wat leer je?

Je weet wat beeldspraak is

Je begrijpt waarom mensen beeldspraak toepassen

Je weet wat enjambement is, je weet wat de functie ervan is

Wat zou je proberen als je wist dat je niet zou falen?

Talent 1.2 -> gedichten

Beeldspraak

Metafoor

Enjambement

Poëzie

Poëzie: 

Aan het eind van deze lessenreeks hebben de leerlingen kennisgemaakt met de volgende begrippen:

- Letterlijk en figuurlijk taalgebruik 

- Beeldspraak

- Vergelijking, metafoor, personificatie

Lees de lyrics eens van het liedje van Froukje.
Waar gaat het liedje eigenlijk over?

In het liedje van Froukje wordt gebruik gemaakt van letterlijk en figuurlijk taalgebruik. Welke woorden/zinsdelen worden wel gezongen, maar kunnen niet letterlijk worden opgevat?

Goedemorgen, mijn zon

Ik heb de hele nacht gestaard naar het plafond

En je gevoelens zijn gegoten in beton

Ik wou dat ik zo was, ik wou dat ik dat kon

Ik wou dat ik kon vallen als een vaas op je tapijt

Maar voordat ik dat kan, zet je me zo weer overeind

Maar ik barst en ik breek, tot ik me verspreek

En eerst verdringen en vergeten dan spijt

In een vergelijking staan twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken: het object (o) en het beeld (b): De verkoop van deze mobieltjes (o) loopt als een trein (o).

Tussen object en beeld is een overeenkomst: ‘gaat heel snel’. Er staat een verbindingswoord tussen object en beeld: als. Andere verbindingswoorden zijn: zo … als, lijkt wel, is net, een … van een ….

Welke vergelijking staat in de strofe (de alinea) op de vorige dia?

Bij een metafoor wordt het object weggelaten: het wordt vervangen door het beeld. Je moet zelf de betekenis achter het beeld (= het object) vaststellen:

– Niemand wil vriendin zijn met zo’n heks (b). = heel onaardig meisje (o).

Goedemorgen, mijn zon

Ik heb de hele nacht gestaard naar het plafond

En je gevoelens zijn gegoten in beton

Ik wou dat ik zo was, ik wou dat ik dat kon

Ik wou dat ik kon vallen als een vaas op je tapijt

Maar voordat ik dat kan, zet je me zo weer overeind

Maar ik barst en ik breek, tot ik me verspreek

En eerst verdringen en vergeten dan spijt

In de strofe hiernaast wordt ook een of meerdere metaforen gebruikt. Welke?

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als levend persoon:

– Het schip danste op de golven. Het schip (danste) = personificatie.

In het liedje van Froukje staan geen personificaties, maar ...

In het gedicht op de volgende dia wel! 

Welke personificaties vind je hier en waarom zijn het personificaties?

Zomer

De zomer steekt de handen uit de mouwen.

De zon lacht al haar tanden bloot

vol stralend zelfvertrouwen.

Het leven is een trouwe kameraad 

die me lachend op de schouder slaat. 

Herman de Coninck

Welke personificaties vind je hier en waarom zijn het personificaties?

Bedenk zelf eens een vergelijking, metafoor of personificatie (probeer niet te googlen...).

Waarom maken we eigenlijk gebruik van deze vormen van beeldspraak?

Talent 1.2 -> gedichten

Maak opdracht  1 t/m 3

Ga verder

Maak opdracht 4

Enjambement

Een dichter kan gebruikmaken van enjambement. Hij breekt dan een zin op een ongebruikelijke plaats af.

Een dichter gebruikt enjambement om:

• het laatste woord van de versregel (en soms ook het eerste woord van de nieuwe versregel) meer nadruk te geven;

• versregels van ongeveer gelijke lengte te schrijven;

• minder nadruk te leggen op eindrijm

Ten slotte:

Maak oefening 1 t/m 8