Voedingsstoffen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voedingsstoffen

Leerdoelen

Je kan de zes verschillende groepen voedingsstoffen benoemen 

Je kan kort beschrijven wat de functie van deze voedingsstofgroep  (brandstof, bouwstof, hulpstof) voor de mens is.

Je kan uitleggen hoe suikers, vetten en eiwitten tijdens de spijsvertering worden afgebroken.

Je kan uitleggen wat het verschil tussen essentiële en niet essentiële aminozuren zijn.

Je kan uitleggen wat het belang van water, sporenelementen en vitaminen voor het lichaam is.

Je kan uitleggen wat waterbalans in het lichaam inhoudt.

Welke voedingsstoffen ken je?

Waarom hebben we voedingsstoffen nodig? noem minstens 3 redenen

Suikers           glucose

• Enkelvoudige suikers (monoschariden)

glucose (druivensuiker)

fructose (vruchtensuiker)

galactose

• Tweevoudige suikers (disachariden)

maltose (moutsuiker)

lactose (melksuiker)

sacharose (bietsuiker)

• Meervoudige suikers (polyscachariden)  zetmeel- cellulose- glycogeen

Opdracht

Ga thuis (of online) op zoek naar een pak rijst of pasta en ga kijken bij het etiket wat de voedingsstoffen zijn 

Schrijf jouw bevindingen op.

Afbraak van Suikers

Je hebt hiervoor.........enzymen nodig!

Enzym knipt/spilt  suikers: 

amylase  ->  zetmeel in maltose

maltase  ->  maltose in glucose

lactase  ->  lactose in glucose

sacharase  ->  sacharose in glucose en fructose

Cellulose vormt vezels en die zijn nodig!

Glycogeen zit in lever en skeletspieren als opslag

Wat zijn de 6 functies van vetten

Vetten            lipiden

Niet op te lossen in water!

Functies:

Bouwstof- brandstof-energiereserve- steun van organen-vervoer van vitaminen

• Triglyceriden: verzadig en onverzadigd

• Fosfolipiden

• Steroïden:  zoals cholesterol en hormonen

Afbraak van Vetten

Ook door enzymen!!

Lipase split vetten in vetzuren en glycerol.

Grotere moleculen zijn te groot om in het bloed te gaan, eerst in de lymfehaarvaten

Waar zit glycerol in?

Functie van eiwitten

Eiwitten          Proteïnen

Functies:

• bouwstof
• chemische omzetting: enzymen=eiwitten
• transport stoffen
• informatie transport
• spierwerking
• bescherming: antistoffen, stolling, haren, nagels....
• energiebron

Afbraak van eiwitten

Eiwitten worden aminozuren

door proteasen: pepsine, trypsine en dipeptidase

Mineralen

Zijn anorganische stoffen

Zouten: ze lossen op in water, belangrijk voor de osmose en zuurgraag van het bloed

Sporenelementen: metalen

Vitaminen

Vitaminen : in water oplosbaar of in ver oplosbaar

- Vitamine A, D, E en K zijn in vet oplosbaar.

- Vitamine B  1 t/m 12. Brood granen maar ook in vlees zorgt dat alles in je lichaam goed werkt

- Vitamine C Groente en fruit: Weerstand

- Vitamine B en C zijn in water oplosbaar (groenten kort koken
in klein laagje water). Maar ook worden ze minder werkzaam als ze in aanraking komen met lucht.

Water

Functies

• bouwstof
  

• oplosmiddel

•  transportmiddel

• warmtebuffer

• vochtbalans

Wat hoort NIET thuis in het rijtje van voedingsstoffen?

1. water
2. cholesterol
3. vitaminen
4. mineralen

6 voedingstoffen

Tweevoudige en meervoudige worden tijdens de spijsvertering afgebroken tot enkelvoudige suikers

1. juist
2. onjuist

grote vetzuren en glycerolmoleculen gaan via de darmwand naar het bloed

1. juist
2. onjuist

niet-essentiële aminozuren zitten in voedsel.

1. juist
2. onjuist

mineralen zijn anorganische stoffen.

1. juist
2. onjuist

Welk 2 soorten vitaminen heb je?

De functies van water zijn:

1. Transport
2. Warmtebuffer
3. Oplosmiddel
4. Bouwstof

Op welk manier verlies het lichaam water?

Vond je de uitleg fijn?

1. Ja
2. Ja, maar de helft is niet blijven hangen
3. Ja, maar had liever meer zelf opgezocht
4. Nee

Wat heb je vandaag geleerd? Noem minstens 3 dingen?

Opdracht

Teken alle organen verantwoordelijk bij de spijsvertering zoals de route wordt doorlopen, schrijf hier ook de latijnse benamingen

Kijk de video in de volgende slide (vanaf min 15)

Opdracht spijsvertering

Wie: In groepjes van max 3 studenten of in je subgroepen

Resultaat: je leert de onderdelen van de spijsverteringsorganen kennen

Wat: De bedoeling is dat jullie informatie gaan opzoeken over de spijsverteringsorganen. Ik wil dat jullie de functies beschrijven, de Latijnse namen en aanvullende informatie opzoeken die interessant is (ligging, bouw . Ieder groepje maakt een Lesson Up van een aantal organen:

Groep 1A: mondholte, keelholte,  Groep 1B:  slokdarm

Groep 2A: maag,  Groep 2B dunne darm, alvleesklier

Groep 3A: Lever, galblaas, Groep 3B dikke darm

Volgende week worden de Lessen gepresenteerd door jullie!!