TOTAAL T5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Skelet van de mens

Functies van het skelet

Je skelet heeft vier functies:

1 Het geeft stevigheid aan je lichaam.

2 Het geeft vorm aan je lichaam.

3 Het geeft bescherming aan tere organen. (Je ribben beschermen bijvoorbeeld je longen en hart)

4 Het maakt beweging mogelijk. Veel botten zijn beweeglijk met elkaar verbonden. Spieren die aan de botten vastzitten, kunnen je botten bewegen.

Kraakbeenweefsel en beenweefsel

Botten

Bestaan uit kalk en lijmstof

Kalk is stevig maar breekt snel.

Lijmstof is soepel maar niet zo stevig.

Beenverbindingen

Kraakbeen

Naden

Gewrichten

Bouw van een gewricht

1. Gewrichtskogel en kom
2. Gewrichtskapsel
3. Gewrichtssmeer
4. Kapselbanden
5. Kraakbeenlaagje

Bouw van een gewricht

Gewrichtskapsel: Vlies rondom de botten

Kapselbanden: houdt botten bij elkaar

Bouw van een gewricht

Gewrichtssmeer: zorgt voor soepel gewricht, afgegeven door kapselbanden

Kraakbeenlaagje: beschermt botten tegen slijtage

Gewrichtskapsel

Gewrichtsknobbel

Gewrichtsband

Kraakbeen

Gewrichtskom

Gewrichtssmeer

Typen gewricht

Scharniergewricht

Rolgewricht

Kogelgewricht

Spieren

Houding en beweging

Wervelkolom

• Heeft een dubbelen-S-vorm
• De dubbele-S-vorm wordt in stand gehouden door spieren
• De tussenwervelschijven werken als schokbrekers

Zitten

Tillen

Bankhangen

Hernia

Wanneer een tussenwervelschijf

uitpuilt en tegen een zenuw duwt

en pijn veroorzaakt

Ontstaat door verkeerde belasting

van de rug

Hoe voorkom je blessures?

- Kleding en beschermende middelen

- Intapen: tegen gewrichtsblessures beschermen

- Warming-up: spieren krijgen extra bloed

- Cooling-down: afvoer afvalstoffen

RADIJS bij blessures

Rust

Altijd hoog (bloed kan terugstromen naar het hart)

Druk (zwelling door bloed wordt tegengegaan)

IJS (bloedvaten vernauwen waardoor er minder bloed in het weefsel kan stromen) MIN 10 Minuten!!!

Blessures

Wat is een blessure?

blessure: een beschadiging aan bot, spieren en gewrichten

overbelasting: spieren en gewrichten te veel gebruiken

Wie heeft de meeste kans op blessures? 

Welke blessures aan botten en gewrichten zijn er?

- Botbreuk: een bot gebroken

- Ontwrichting: gewricht uit de kom

- Verstuiking: gewrichtskapsel rekt uit

- Knieblessure: inscheuren, beschadigen of afscheuren van je meniscus.

Welke spierblessures zijn er?

- Spierpijn: te veel afvalstoffen in de spier

- Spierkramp/scheuring:te sterk samentrekken/scheurtje in je spier.

- Zweepslag: plotselinge scheurtje in je spieren.

- Kneuzing: spiercellen en bloedvaatjes beschadigd 

(blauwe plek)