Sinterklaasweek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Gedichten

Doel

Je kent de verschillende eindrijmen.

Je kunt enjambement herkennen.

Je kunt assonantie herkennen

Lesplanning

De volgende 2 a 3 lessen besteden aan gedichten.  Doordat het de week van Sinterklaas is, mogen jullie ook oefenen met het schrijven van Sinterklaasgedichten.

We starten met de theorie...

kenmerken van gedichten

Eindrijm

De bekendste rijm is EINDRIJM: het staat aan het einde van de versregel.

Er zijn 3 soorten eindrijm:

1. Mannelijk rijm: er rijmt 1 lettergreep: gaan/staan, pomp/lomp
2. Vrouwelijk rijm: er rijmen 2 lettergrepen: banden/handen, kennen/wennen.
3. onzijdig of glijdend rijm: er rijmen 3 lettergrepen: kinderen/hinderen, kegelen/regelen.

Wat is een rijmschema?

rijmschema

Met behulp van het eindrijm kun je een rijmschema van een gedicht maken: dezelfde rijmklank duid je aan met dezelfde letter.

• gepaard rijm: AABB
• gekruist rijm: ABAB
• omarmend rijm: ABBA
• gebroken rijm: ABCA

Wat viel je op aan het HEPPIE gedicht?

Enjambement

Soms wordt een versregel op een opvallend punt afgebroken: op een plaats waar in de zin juist geen pauze valt. De zin gaat dan verder op de volgende zin: ENJAMBEMENT

Redenen voor enjambement:

• het laatste woord van de versregel ( soms ook het eerste woord van de nieuwe versregel extra) meer nadruk te geven.
• versregels van ongeveer gelijke lengte schrijven.
• minder nadruk op de eindrijm leggen

Assonantie

Een dichter kan naast woorden ook klank gebruiken om gevoel of sfeer van het gedicht over te brengen.

Als de beklemtoonde klinkers in een gedicht rijmen, noem je dat ASSONANTIE of KLINKERRIJM:

't Sieraad dat de bomen dragen

Zijn hun ambergele blaren

En te midden van dit lover

Zitten geelgeveerde vogels

Laten hier hun klanken dwalen

Tureluren dromend samen

Aan de slag

Het is de week van Sinterklaas. Op school vieren wij het natuurlijk ook, maar misschien doen jullie dat thuis ook wel. 

Het is een gezellige, maar ook erg drukke tijd. Heel leuk om surprises en gedichten te maken, maar waar haal je de tijd vandaan?

Nou, gewoon in de les. De komende 2 lessen mag je jouw gedichten gezellig in de les maken.

Even snel in je schrift

1. Welke soorten eindrijm ken je?
2. Leg uit wat enjambement is.
3. Leg uit wat assonantie is.