10. Hoofdletters en aanhalingstekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

 Spelling Hoofdstuk 5 VWO 2 

Lesdoel

Ik kan hoofdletters, leestekens en aanhalingstekens correct gebruiken.

Lees onderstaande zinnen. Wat is het verschil tussen beide zinnen?

a Ingeborg gaf zojuist de koning een hand.

b Ingeborg gaf zojuist De Koning een hand.

1. Er is geen verschil.
2. Er is een verschil in betekenis.

Hoofdletters

Je schrijft een hoofdletter:

• aan het begin van een zin.
  
• bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid. 
• bij eigennamen.
  

Kleine letters

Je gebruikt een kleine letter:

• bij samenstellingen met religieuze feesten:
  
• bij religies, stromingen en afleidingen daarvan:
• bij windstreken;
  
• bij namen van seizoenen, maanden en periodes. 

                                      Let op persoonsnamen!

In Nederlandse namen krijgen tussenvoegsels als van, de en der géén hoofdletter als er een ander deel van de naam – de voornaam, voorletters, naam van de partner – voor staat;

Nynke van der Sluis, mr. N.C. van der Sluis, mevrouw Jongsma-van der Sluis, Van der Sluis.

 

Als er géén voorletter, voornaam, achternaam of een ander tussenvoegsel voor staat, krijgt het tussenvoegsel een hoofdletter: mevrouw Van der Sluis, mevrouw Van der Sluis-van Dam, dr. mr. Van der Sluis en burgemeester Van der Sluis. 

De verkorte vormen ’t en d’ worden altijd als kleine letter geschreven: meneer ’t Hart, mevrouw d’Ancona. 

Meer voorbeelden:  Anke de Graaf , B.G. van Vooren, dhr. dr. mr. G.H.V. van den Herik, Henny Dijkstra-van der Haar, dhr. Den Braber-ten Haaf , professor Ten Cate,  dominee Van den Berg
, bakker De Vries , het verzameld werk van Van het Reve

Wat is de juiste spelling?

1. engelse drop
2. Engelse drop

Hoofdletters

Je schrijft een hoofdletter:

• aan het begin van een zin.
  
• bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid. 
• bij eigennamen

Kleine letters

Je gebruikt een kleine letter:  

• bij samenstellingen met religieuze feesten:
• bij religies, stromingen en afleidingen daarvan:
• bij windstreken;
  
• bij namen van seizoenen, maanden en periodes. 

Hoe schrijf je deze naam goed?
mevrouw h. de jong

Hoe schrijf je deze naam goed?
mevrouw de jong

mevrouw H. de Jong

mevrouw De Jong

Let dus op het verschil

Aan de slag!

Boek (p. 154 - 155): 

• Lees de theorie nogmaals door. Hier staan meer voorbeelden bij de uitleg.
• Maak opdracht 1 en 2.

Online (H5 - hoofdletters en aanhalingstekens)

• Lees de uitleg of bekijk de video (met oortjes in).
• Maak opdracht 1 en 2.

'Sara zei:' Ik heb een super
vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Wat is de juiste spelling?

1. jarik de boer
2. Jarik De Boer
3. Jarik de Boer
4. jarik De Boer

- Je geeft daarmee een citaat of directe rede aan:

'Gisteren,' vertelde moeder, 'vielen de mussen van het dak.'

Hij vroeg: 'Hoe zit dat?'

'Hoe zit dat?', vroeg hij. 

Aanhalingstekens:

Aanhalingstekens

Je gebruikt aanhalingstekens:

• bij de directe rede/citaten (let op de plaats van de aanhalingstekens en de andere leestekens).

Je gebruikt geen aanhalingstekens 

• bij de indirecte rede en bij gedachten.
• als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis.  

directe rede

De directe rede is de letterlijke weergave van wat er wordt gezegd. Dit staat tussen aanhalingstekens.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde: 'Wacht op mij!'

indirecte rede

In dit geval wordt beschreven wat er wordt gezegd en worden geen aanhalingstekens gebruikt.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde dat ze op hem moesten wachten.

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
hij zei in mei leggen alle vogels een ei

Hij zei: 'In mei leggen alle vogels een ei.'

Goede antwoord:

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
maar vroeg van houten spreken we morgen nog af

'Maar,' vroeg Van Houten, 'spreken we morgen nog af?'

Goede antwoord:

Wat kies je?

Ik snap het! Ik wil graag zelf aan de slag.

Ik snap het nog niet zo goed. Ik wil graag opdrachten over aanhalingstekens samen maken.

Ik snap het nog niet zo goed. Ik wil graag opdrachten over hoofdletters samen maken.

Opdrachten

Boek (p. 154 - 155): 

• Maak opdracht 3, 4 en 6 in je schrift.
  

Online (H5 - hoofdletters en aanhalingstekens):

• Volg de leerroute en maak minimaal vijf opdrachten.

Let op: opdracht 1 t/m 4 en opdracht 6 zijn huiswerk.

Thomas zei 'Daar heb ik geen zin in.'

1. Goed
2. Fout

De dubbele punt mist. 

'Ik vind het niet leuk!', riep Lotte.

1. Goed
2. Fout

Ik kan hoofdletters, leestekens en aanhalingstekens correct gebruiken.

😒🙁😐🙂😃