NN6 - H5 - Spelling - Hoofdletters en aanhalingstekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H5 - Spelling

Lesdoel

Ik kan hoofdletters, leestekens en aanhalingstekens correct gebruiken.

Lees onderstaande zinnen.
Wat is het verschil tussen beide zinnen?

a Ingeborg gaf zojuist de boer een hand.

b Ingeborg gaf zojuist De Boer een hand.

1. Er is geen verschil.
2. Er is een verschil in betekenis.

Hoofdletters

Je schrijft een hoofdletter:

• aan het begin van een zin.
  
• bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid. 
• bij eigennamen

Kleine letters

Je gebruikt een kleine letter:  

• bij samenstellingen met religieuze feesten:
• bij religies, stromingen en afleidingen daarvan:
• bij windstreken;
  
• bij namen van seizoenen, maanden en periodes. 

In Nederlandse namen krijgen tussenvoegsels als van, de en der geen hoofdletter als er een ander deel van de naam – de voornaam, voorletters, naam van de partner – voor staat. Juist zijn dus: Nynke van der Sluis, mr. N.C. van der Sluis, mevrouw Jongsma-van der Sluis. Ook na een adellijke titel krijgt het tussenvoegsel geen hoofdletter: baron en barones de Raet-van Rossem en graaf van Gronsveld. 

Van der Sluis

Als er geen voorletter, voornaam, achternaam of een ander tussenvoegsel voor staat, krijgt het tussenvoegsel een hoofdletter: mevrouw Van der Sluis, mevrouw Van der Sluis-van Dam, dr. mr. Van der Sluis en burgemeester Van der Sluis. 

De verkorte vormen ’t en d’ worden altijd als kleine letter geschreven: meneer ’t Hart, mevrouw d’Ancona. 

Meer voorbeelden:  Anke de Graaf , B.G. van Vooren, dhr. dr. mr. G.H.V. van den Herik, Henny Dijkstra-van der Haar, dhr. Den Braber-ten Haaf , professor Ten Cate,  dominee Van den Berg
, bakker De Vries , het verzameld werk van Van het Reve

Wat is de juiste spelling?

1. jarik de boer
2. Jarik De Boer
3. Jarik de Boer
4. jarik De Boer

- Je geeft een citaat of directe reden aan:

"Gisteren," vertelde moeder, "vielen de mussen van het dak."

Hij vroeg: "Hoe zit dat?"

"Hoe zit dat?", vroeg hij. 

Aanhalingstekens:

Wat is de juiste spelling?

1. engelse drop
2. Engelse drop

Aanhalingstekens

Je gebruikt aanhalingstekens:

• bij de directe rede/citaten (let op de plaats van de aanhalingstekens en de andere leestekens).

Je gebruikt geen aanhalingstekens 

• bij de indirecte rede en bij gedachten:  
• als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis:  

directe rede

De directe rede is de letterlijke weergave van wat er wordt gezegd. Dit staat tussen aanhalingstekens.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde: “Wacht op mij!”

indirecte rede

In dit geval wordt beschreven wat er wordt gezegd en worden geen aanhalingstekens gebruikt.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde dat ze op hem moesten wachten.

"Sara zei:" Ik heb een super
vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Hoe schrijf je deze naam goed?
mevrouw h. de jong

Hoe schrijf je deze naam goed?
mevrouw de jong

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
hij zei in mei leggen alle vogels een ei

mevrouw H. de Jong

mevrouw De Jong

(de eerste letter van een naam schrijf je met hoofdletter)

Let dus op het verschil

Hij zei: "In mei leggen alle vogels een ei."

Goede antwoord:

Schrijf deze zin met alle leestekens en hoofdletters:
maar vroeg van houten spreken we morgen nog af

"Maar," vroeg Van Houten, "spreken we morgen nog af?"

Goede antwoord:

Thomas zei "Daar heb ik geen zin in."

1. Goed
2. Fout

De dubbele punt mist. 

"Ik vind het niet leuk!", riep Lotte.

1. Goed
2. Fout

Aan de slag!

Nieuw Nederlands Online

H5 - Spelling - Hoofdletters en aanhalingstekens

* Bekijk eventueel het uitlegfilmpje

* Maak de opdrachten t/m 9