Bloed Bs 1 biologie voor jou (transport)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Thema 13:  'transport en afweer'

Bloed

Thema 13: 'transport en afweer'

Basisstof 1

Leerdoelen BS 1 - Bloed

1. Je kunt de bestanddelen van bloed benoemen met hun kenmerken en functies
   

Samenstelling

• Bloedcellen:
  - Rode bloedcellen
  - Witte bloedcellen
  - Bloedplaatjes
• Bloedplasma (=serum)
  - Plasma-eiwitten
  - Water
  - Opgeloste stoffen 

rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes

Hoe ontstaat bloed?

stamcellen uit beenmerg 

worden:

-rode bloedcellen

- witte bloedcellen

-bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Rode bloedcellen hebben geen kern zoals andere lichaamscellen.

De belangrijkste taak is dat ze zuurstof vervoeren. 

De cellen danken hun rode kleur aan de stof hemoglobine. 

Deze stof zorgt ervoor dat rode bloedcellen zuurstof kunnen opnemen uit de longen. Ze geven het zuurstof af aan bijvoorbeeld je organen. Elke cel ontvangt zuurstof. 

In elke lichaamscel vindt verbranding plaats waarvoor naast glucose, zuurstof nodig is.

In een druppeltje bloed komen gemiddeld 5 miljoen rode bloedcellen voor.

Vorm van de rode bloedcel

De rode bloedcel heeft een ronde vorm met een opstaande rand. 

Functie van de vorm

Door de vorm is het oppervlak van de rode bloedcel groot.

Hierdoor kan hij veel zuurstof opnemen.

bloedplaatjes

Bloedplaatjes

• Zijn geen cellen
• Zijn delen van uiteengevallen cellen
• Spelen een rol bij bloedstolling

bloedstolling

rode bloedcellen

bevatten een rode kleurstof: hemoglobine

hemoglobine kan zuurstof binden en afgeven

te weinig hemoglobine -> bloedarmoede

Rode bloedcellen

• Zijn de meeste bloedcellen
• Zit de rode stof hemoglobine(hierdoor is het bloed rood)
• Vervoeren zuurstof
• Zuurstof hecht zich aan de hemoglobine

Witte bloedcel

witte bloedcellen

antistoffen

Het bloedplasma vervoert allerlei stoffen? Welke stoffen zijn dat?

1. voedingstoffen, afvalstoffen , een kleine hoeveelheid zuurstof
2. voedingstoffen, afvalstoffen, een kleine hoeveelheid zuurstof , hormonen , enzymen
3. voedingstoffen, afvalstoffen, een kleine hoeveelheid zuurstof, hormonen, enzymen en antistoffen

Hoe heet het eiwit in de rode bloedcellen dat zorgt voor de vervoer van zuurstof?

1. Hemoglobine
2. IJzerzouten
3. Bloedplaatje
4. Beenmerg

Iemand met bloedarmoede voelt zich vaak vermoeid. Wat is er aan de hand bij bloedarmoede? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.

1. Er is te weinig bloed.
2. Het bloed bevat te weinig rode bloedcellen
3. Er is te weinig hemoglobine
4. Er zijn te weinig witte bloedcellen

Kunnen witte bloedcellen door de wand van de kleinste bloedvaten heen?

1. Ja
2. Nee

Bloedplasma

Bloedplaatje

Witte bloedcel

Rode bloedcel

Bloedcellen zijn rode bloedcellen en witte bloedcellen. Waarom horen bloedplaatjes hier niet bij?

1. Omdat ze geen functie hebben
2. Omdat het geen cellen zijn
3. Omdat ze niet in het beenmerg gemaakt worden
4. omdat ze geen celkern hebben

vervoert zuurstof

verwijderd ziekteverwekkers

zorgt ervoor dat het bloed kan stromen/ vloeibaar blijft

maakt wondjes dicht

Hebben rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes een celkern in de cel?

1. Alleen rode bloedcellen
2. Alleen witte bloedcellen en bloedplaatjes
3. Alleen witte bloedcellen
4. Alleen bloedplaatjes

bloedplasma

bloedplaatjes

witte bloedcellen

rode bloedcellen

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.