Transport - Basisstof 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 6 TRANSPORT

BLOED

Welke bestanddelen heeft bloed?

Waaruit bestaat bloed?

• Bloedplasma
• Rode bloedcellen
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes

Wat doet bloed eigenlijk?

Wat doet bloed eigenlijk?

Vervoer van voedingsstoffen naar de cellen

Vervoer van zuurstof naar de cellen

Vervoer van afvalstoffen die ontstaan bij de verbranding

Verdeling van warmte in je lichaam

Samenstelling bloedplasma

• 7% (plasma)eiwitten
• Waaronder fibrinogeen
• 91% water
• 2% opgeloste stoffen

Bloedplasma vervoert:

• Voedingsstoffen
  
• Afvalstoffen
  
• Hormonen
  
• Enzymen
  
• Antistoffen
  
• Kleine hoeveelheid zuurstof

Bloedplasma vervoert:

• Voedingsstoffen
  
• Afvalstoffen
  
• Hormonen
  
• Enzymen
  
• Antistoffen
  
• Kleine hoeveelheid zuurstof

glucose, mineralen, vitaminen, verteringsproducten van koolhydraten, eiwitten en vetten

Bloedplasma vervoert:

• Voedingsstoffen
  
• Afvalstoffen
  
• Hormonen
  
• Enzymen
  
• Antistoffen
  
• Kleine hoeveelheid zuurstof

o.a. koolstofdioxide

Bloedplasma vervoert:

• Voedingsstoffen
  
• Afvalstoffen
  
• Hormonen
  
• Enzymen
  
• Antistoffen
  
• Kleine hoeveelheid zuurstof

Eiwitten die je lichaam beschermen tegen infecties

Rode bloedcellen

• Vervoeren zuurstof 
• Zuurstof hecht vast aan hemoglobine
• Hemoglobine bevat ijzer
• Te weinig ijzerzouten geeft bloedarmoede
• Ijzer wordt hergebruikt

Rode bloedcellen

• Ontstaan uit stamcellen in het rode beenmerg
• In de koppen van pijpbeenderen 
• En in platte beenderen
• Hebben geen celkern

Rode bloedcellen

• Leven 4 maanden
• Voortdurend nieuwe aanmaak
• Hoogtestage
• EPO productie nieren geeft verhoogde aanmaak

Ook andere onderdelen van het bloed worden gemaakt in het rode beenmerg

Rode beenmerg

Wat is de taak van rode bloedcellen?

Welke stoffen worden vervoerd door bloedplasma?

Als hemoglobine zuurstof opgenomen heeft, dan kleurt het bloed

1. donkerrood
2. helderrood
3. paars
4. oranje

Witte bloedcellen

• Bestrijden ziekteverwekkers
• Witte bloedcellen type 1: Eten de ziekteverwekkers 
• Witte bloedcellen type 2: Maken afweerstoffen (antistoffen)

Type 1

Type 2

Antistoffen!

Wat is er aan de hand bij bloedarmoede?

1. Te weinig bloed
2. Veel bloed verloren (wond)
3. Te weinig bloedplasma
4. Te weinig hemoglobine

Bloedplaatjes

• Geen cellen maar delen 
• Geen celkern
• Zorgen voor bloedstolling; in de fibrinedraden blijven rode bloedcellen hangen.

bloedstolling

bloedstolling

Trombose is een bloedstolsel in een onbeschadigd bloedvat

Bloedstolling

Bloedplaatjes zijn

1. delen van een cel
2. kleine ronde cellen

uit welke 4 onderdelen bestaat bloed?

1. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en zuurstof
2. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en koolstofdioxide
3. bloedplasma, rode-, witte bloedcellen en bloedplaatjes
4. bloedplasma, rode-, blauwe bloedcellen en bloedplaatjes

Welk woord hoort bij "bloedplaatjes"?

1. Zuurstof
2. Bloedstolling
3. Antistoffen
4. Hemoglobine

Fibrinogeen wordt in het bloed omgezet in fibrinedraden onder invloed van een stof;

1. vrijkomend uit witte bloedcellen
2. vrijkomend uit rode bloedcellen
3. vrijkomend uit bloedplaatjes
4. vrijkomend bij trombose

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

SAMENVATTING...

Aan de slag...

• Maak opdracht 3 t/m 6 
• Blz. 95 en 96 werkboek